A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?
Besinler vücudun sağlıklı kalmasını sağlayan önemli bileşenler içerir. Besinlerde bulunan vitamin ve mineralleri genel olarak iki grupta inceleriz. Bunlar suda çözünen besinler, yağda çözünen besinlerdir. Yağda çözülen vitaminler genel olarak A, D, E ve K vitaminleridir. Bu vitaminler enerji kullanımında destekleyici rol oynarlar. Suda eriyen vitaminler ise C, Riboflavin (B2), Niasin (Nikotinik asit, vitamin pp), Folik Asit, B 12’dir. Bu makalemiz de yağda çözünen A vitamini ile ilgili “A vitamini ne işe yarar?, A vitamini hangi yiyeceklerde bulunur?, A vitamini nereden alınır?, A vitamini günlük ihtiyacı ne kadardır?, A vitaminin görevleri nelerdir?, A vitamini fazla alındığında ne olur?” gibi sorulara cevaplar bulacaksınız.
A vitamini, yağda çözünen vitaminler arasında yer alır. A vitamini, iki formda karşımıza çıkar. Yani, aktif A vitamini dediğimiz retinol ve beta-karoten şeklindedir. Retinol, hayvansal gıdalardan alınır ve doğrudan vücut tarafından kullanılabilecek A vitamini türüdür. Bitkisel bazlı ürünler içinde bulunan beta-karoten ve diğer karotenoid türleri, vücut tarafından kullanılmak üzere A vitamininin aktif formu olan retinole dönüştürülerek vücut tarafından kullanılır. Vücuduğumuz elde ettiği A vitamini fazlasını ise retinil esterler halinde karaciğerde depolar.
.jpg "A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?")
A Vitamini Günlük İhtiyacı Ne Kadardır?
Yetişkin bir erkeğin günlük olarak alması gereken A vitamini 1000 mcg, yetişkin bir kadın için ise 800 mcg‘dir. Besinlerde A vitamini retinol ve A vitamini ön maddesi karoten olarak bulunur. Her iki türün de aşağıda sıraladığımız besinlerden bu vitamini doğal olarak alması gerekir.
.jpg "A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?")
A Vitamininin Vücuttaki Görevleri Nelerdir?
A vitamini;
- Görme,
- Büyüme,
- Üreme,
- Embriyo gelişmesi,
- Kan yapımı,
- Bağışıklık sistemi
- Doku hücre büyümesi
gibi fonksiyonların gerçekleşmesini sağlar.
Diğer taraftan, vücudun hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesine de yardımcı olur.
Özellikle bağırsak, deri gibi epitel doku yapımı, gelişimi ve korunmasında önemli görevler alır.
A vitamini ağız içi mide ve ince bağırsaklarla idrar yollarındaki deri ve dokuların sağlıklı bir şekilde devamlılığını sağlar. Yine enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
A vitamini, karotenoid formları birer antioksidan gibi çalışarak çeşitli kanser türleri ile yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı önemli koruma sağlar.
A vitamini, hayata açılan pencerelerimiz olan gözlerimizin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına da yardım eder.
.jpg "A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?")
Hangi Besin Türlerinde A Vitamini Bulunur?
A vitamini vücuda iki yolla elde edilir. Bunlardan biri Retinol formundaki A vitaminidir ki bu ancak hayvansal gıdalardan elde edilirler.
Bu hayvansal gıdalar ise şöyledir:
- Karaciğer,
- Balık yağı,
- Süt,
- Tereyağı,
- Yumurta sarısı
gibi besinlerden alınır.
A vitamini, bitkilerde bulunan bazı Karotenoid antioksidanlardan da türetilebilir. A vitamini en çok sarı turuncu ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Sarı ve turuncu meyvelerde (Kayısı, şeftali vb.) bulunur.
- Balkabağı
- Tatlı patates
- Lahana
- Havuç
- Ispanak
- Kuru kayısı
- Brokoli
.jpg "A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?")
A Vitamini Eksikliğinde Vücutta Neler Meydana Gelir?
A Vitamini eksikliğinin en bilinen belirtisi gece körlüğüdür.
- Göz kuruluğu
- Saç dökülmesi ve saçta kepeklenme
- Ciltte ve deride kuruma
- Korneada bulanıklık
- Bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı enfeksiyon hastalıklarında artış
- Çocuklarda büyüme geriliği
- Körlük
gibi rahatsızlıklar yaşanır.
.jpg "A Vitamini Ne İşe Yarar? / A Vitamini Hangi Yiyeceklerde Bulunur?")
A Vitamininin Vücuda Fazla Alınması Zararlı mıdır?
Her şeyde olduğu gibi vücuda gereğinden fazla vitamin veya mineral almak tehlikelidir. Aynı durum A vitamini için de geçerlidir. Dolayısıyla insan vücuduna günlük ihtiyacın yaklaşık olarak on katı kadar fazla A vitamini alınması vücutta zehirlenme meydana getirir. Zehirlenmenin ilk belirtileri ise baş ağrısı, baş dönmesi ve kusma şeklinde olur.
