Dadaş Diyarı Erzurum Gezi Rehberi / Erzurum’da Gezilecek Yer ve Mekânlar

Yüzyıllardır Anadolu’nun en önemli yerleşim yerlerinden biri olan Erzurum, yolların ve kültürlerin kavuşum noktasıdır. Tarih boyunca Anadolu’ya sahip olmuş milletlerin yolu ise mutlaka Erzurum’dan geçmiştir. İran’ı Karadeniz’e Kafkasya’yı Akdeniz’e bağlayan son derece stratejik öneme sahip olan kent sayısız uygarlığın birbiriyle savaşma, tanışma ve buluşma merkezi olmuştur. Bu sebeple kent ya zenginlik içinde refah hayatı sürmüş ya da saldırıya uğrayarak virane bir şehre dönüşmüştür…

6000 yıllık kültür birikimlerini sinesinde taşıyan Erzurum’un mimari eserlerini gördüğünüzde geçmiş zamanın tüm medeniyetlerinin tarihi film şeridi gibi zihninizde canlanıverecektir...

MÖ 4900 yıllarında kurulduğu tahmin edilen Erzurum'u tarih boyunca; Urartular, Kimmerler, İskitler, Medler, Persler, Parftlar, Romalılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Bizanslılar, Sasaniler, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler ve Osmanlılar idare etmişlerdir. 1514 yılında şehri fetheden Osmanlılar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1923 yılına kadar bu topraklarda hüküm sürmüşlerdir.

Millî mücadele, milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı Kongre 23 Temmuz 1919 yılında Erzurum'da yapılmıştır.

Kent, uzun yıllar Türk devletlerine de başkentlik yapmıştır. Sahip olduğu Selçuklu ve Osmanlı eserleriyle adeta yaşayan bir sanat tarihi müzesi gibidir. Türkiye'nin en kalabalık yirmi dokuzuncu şehri olan Erzurum, 780.000 kişilik nüfusa sahiptir. Denizden yüksekliği 1900 metre olan Erzurum, tarihî eserleri ve kış spor tesisleriyle de tanınır bilinir... İl sınırları içinde yaşayan etnik gruplar arasında; Türkler, Kurmançlar, Çerkesler, Zazalar, Hemşinliler, Poşalar yaşamaktadır.

Erzurum’un İlçeleri

• Aşkale
• Aziziye  
• Çat
• Hınıs
• Horosan
• İspir
• Karaçoban
• Karayazı
• Köprüköyü
• Narman
• Oltu
• Olur
• Palandöken
• Pasinler
• Pazaryolu
• Şenkaya
• Tekman
• Tortum
• Uzundere
• Yakutiye

Erzurum Halkının Örf, Adet ve Gelenekleri

Erzurum halkı asırlardır tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlamıştır. Halk yazları yaylalara, sonbahar ayında şehirde yaşamayı tercih etmiş böylece şehir hayatını ve göçebe hayatını aynı anda yaşayabilmiştir. 

Dadaş Ne Demektir? / Dadaş Kime Denir?

Erzurum halkı deyince akla Dadaş gelir. Dadaş kelimesi; bu yörenin insanını özellikle Erzurum barlarını oynayan oyunculardan her birini ifade eden tabir olarak kullanıla gelmiştir. Daha geniş anlamıyla dadaş; erkek kardeş, yiğit, delikanlı, babayiğit kimse, mert, cesur, arkadaş, hakiki dost anlamlarında kullanılır. Bu sebeple Erzurumlu olmak dadaş olmaktır. Çünkü barındırdığı tarihi kahramanlıkları, dostlukları, sevgi-saygı diyaloglarını, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı en iyi dadaş kelimesi çağrıştırır... Anadolu'da özellikle olumlu anlamda kullanılan dadaş bu sebeple kültürel bir anlam ve mana taşır.

Erzurum Halk Oyunları ve Yöresel Kıyafetleri

Erzurum denince dadaş, dadaş denince hiç kuşkusuz Erzurum bar oyunu akla gelir. Bar, Erzurum’da oynanan folklorik halk oyunlarının genel adıdır. Bar kelimesinin anlamı ise yörede; "el ele tutuşmak, birlikte oynamak, birliktelik, bağlamak, topluluk" gibi anlamlar taşır.

Erzurum muhafazakâr yapıya sahip bir kenttir. Dolayısıyla kıyafetleri de yüzyıllardır bu minval üzerine tasarlanmış kullanılmıştır. Kentte özellikle yünden özel olarak dokunan çeşitli renk ve desende yapılan ihramlar kadınlar tarafından günümüzde hala yaygın olarak kullanılmaktadır. 

Erzurum Şivesi

Her şehirde olduğu gibi Erzurum’un da kendine has bir şivesi vardır. Göçler, iklim, coğrafya ve dilin kendisine ait özelliklerinden dolayı Erzurum'da konuşulan şive bir Türk şivesidir... 

Evet kısa da olsa Erzurum halkı hakkında sizlere mini bilgiler vermeye çalıştık. Erzurum’u gezmeye geçmeden önce son olarak “Erzurum’a nasıl gidilir, Erzurum’a ulaşım nasıl sağlanır” sorularına cevap verip şehri hep birlikte tanımaya çalışalım.

Erzurum’a Nasıl Gidilir? / Erzurum ve Ulaşım

Erzurum İstanbul’a 1440, Ankara’ya 1080 ve İzmir’e yaklaşık 1670 km uzaklıkta bulunmaktadır. Havaalanı Erzurum’un merkezine sadece 16 km uzaklıktadır.

Erzurum’dan karşılıklı olarak iç hatlarda İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa, Adana ve Kıbrıs’a direk seferler yapılmaktadır. Dış hatlarda yine karşılıklı olarak İspanya’nın Barselona şehrine, Brüksel’e, Fransa’nın Paris şehrine, Amsterdam ve İngiltere’nin başkenti Londra’ya direk seferler düzenlenmektedir.

Erzurum’a yolculuk için bizce en güzel ve nostaljik ulaşım Doğu Ekspresi ile yapılanıdır. Tren yolculuğundan keyif alanların unutamayacakları bir yolculuk olacağına inancımız tamdır.

Erzurum’da Gezilecek - Görülecek Yerler

Öncelikle şehrin şimdiki modern yapısı eski mimari yapısına hiç uygun değil diyerek söze başlayalım. Zira, sivri çok katlı binaların varlığı tarih ile iç içe olduğunu düşlediğimiz kent hakkında ilk başta bizi hayal kırıklığına uğratsa da Ulu Cami, Üç Kümbetler, Saat Kulesi, Yakutiye Medresesi gibi ayakta kalabilmiş şaheserleri görünce tekrar moral buluyoruz. Bu yapılar şehrin gerçek sahibinin de kimler olduğunu gösteren birer imza gibi ayakta duruyorlar.

Erzurum’a hem Anadolu Selçuklu Devleti hem de Osmanlıların izini görmek mümkün. Özellikle Murat Paşa Cami, Lala Paşa Cami, Caferiye Cami, İbrahim Paşa Cami Osmanlı Dönemi’ne ait eserlerden birkaçı…

Şimdi Erzurum’un geniş bulvarlarına, havuzlu meydanlarına, şehir merkezine hep birlikte gezelim…

Yakutiye Medresesi

Burası Erzurum’un sembol yapılarından biri. Hoca Yakut Gazani tarafından 1310’da yaptırılmış. Anadolu’da kapalı avlulu medreselerin en büyüğü olarak kabul edilen medrese kentin de merkezinde bulunuyor. 1995’te restore edilmiş haliyle Türk-İslâm Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak da hizmet veriyor.

Hemen ilerisinde Çifte Minareli Medrese var. Çifte Minareli Medrese’ye yürürken yol üstündeki, 11 evden oluşan tarihi Erzurum Evlerini de mutlaka gezmeli ve görmelisiniz.

Yakındaki Taşhan eski bir kapalı çarşı olarak kullanılıyor. Avlunun içinde değerli Oltu taşından yapılmış hediyelik eşyalar satılıyor. Erzurum’a özel siyah renkte yarı kıymetli Oltu taşı, fosilleşmiş reçinelerden elde ediliyor.

Çifte Minareli Medrese

Çifte Minareli Medrese’de kentin en önemli sembollerinden bir diğeri... 13. yüzyılda inşa edilen yapının Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat’ın kızı Hundi Hatun ya da İlhanlı Hanedanlarından Padişah Hatun tarafından yaptırıldığı tahmin ediliyor.

Yapı tamamen Selçuklu mimarisinin özelliklerini yansıtıyor. Burası Osmanlı Dönemi’nde Sultan IV. Murad’ın emri ile bir süre tophane ve kışla olarak kullanılmış olsa da günümüzde müze ve sergi salonu olarak hizmet veriyor.

Üç Kümbetler

Erzurum’un başka simge yapılandan biri de hiç kuşkusuz Üç Kümbetlerdir.Koni şeklindeki çatısı, özenli geometrik detayları ve duvarlar üzerindeki rölyefleriyle bir dönemin klasik mimari özelliklerini taşıyan üç adet Selçuklu dönemi kümbeti ayakta duruyor.

Anıt mezar kültürünün Anadolu topraklarındaki en güzel örneklerinden Üç Kümbetlerden en büyüğü Emir Saltuk’a ait. Emir Saltuk Kümbetinin üzerinde yer alan hayvan kabartmaları eski Türk takvimlerindeki burç figürlerini andırıyor.

12. yüzyılın sonlarında inşa edildiği düşünülen kümbetlerden diğerlerinin kime ait olduğu bilinmiyor.

Erzurum Kalesi

Kalenin bulunduğu tarihi mahallede Anadolu Selçuklu dönemine ait medrese ve türbesi, Bizans yapıları ve Osmanlı camileriyle yan yana duruyor. Erzurum Kalesi’nin 5. yüzyılda Bizanslılar tarafından yaptırıldığı tahmin ediliyor. İçinde 1124-1130 yılları arasında yapıldığı bilinen bir de saat kulesi var. İlk olarak Kanuni Sultan Süleyman ve Sultan II. Mahmut tarafından onarılmış.

Kale, Rusların işgali sırasında ciddi yıkıma uğramış. İç ve dış kaleden meydana gelen Erzurum Kalesi’nin Tebriz Kapısı, Erzincan Kapısı, Gürcü Kapısı ve İstanbul Kapısı olmak üzere günümüze ulaşan 4 kapısı bulunuyor. Erzurum Kalesi, şehrin panoramik fotoğraflarını çekmek isteyenler için en güzel noktalardan biri.

İstanbul Kapı

Erzurum kalesinin dört kapısından bir tanesinin de İstanbul kapı olduğunu söylemiştik. Osmanlı döneminden kalma eserler arasında yer alan kapı Atatürk Erzurum’a geldiğinden bu kapıdan girdiği söylenmektedir.

Erzurum Saat Kulesi

Erzurum saat kulesi 1124 - 1130 yılları arasında yapılmış. Kule, iç kale camisine, minare olarak yaptırılmış olsa da gözetleme kulesi olarak da kullanılmış. Erzurum halkı buraya tepsi minare ve kule olarak adlandırıyor. Kulede bulunan saatin hangi tarihte konulduğuna dair kesin bir bilgi bulunmuyor olsa da bazı tarihçiler 1842 yılından önce konulduğu tahmin ediliyor.

Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)

Rüstem Paşa Bedesteni, Osmanlı mimarisini yansıtan en güzel örneklerden biridir. İki katlı olan Rüstempaşa Bedesteni Erzurum'un tarihine ışık tutan ender mimari eserlerden biridir. Halk arasında buraya “Taşhan” da denir. Bedestenin 1561 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın hem sadrazamı hem de damadı olan Rüstem Paşa tarafından yaptırıldığı biliniyor.

Bakırcı Camii

Bakırcı Mahallesi’nde yer alan Bakırcı Camisini Bakırcı Hacı Mustafa’nın ölümünden sonra vasiyeti üzerine 1720-1721 yıllarında Mustafa Ağa yaptırmıştır. Cami 1902 yılında Osman Efendi tarafından onarılmıştır. Geleneksel Erzurum camilerinde uygulanan plan tipinde olan bu yapı kesme taştan yapılmıştır. Kare planlı ve kubbeli caminin önünde dört taş sütunun taşıdığı üç kubbeli bir son cemaat yeri vardır. Giriş kapısı üzerinde 1720 tarihli kitabesi bulunmaktadır. Minaresi kırmızı kamber taşından yapılmış olup, minare üzerinde günümüzde hâlâ Erzurum’un işgalinden kalma kurşun izlerine rastlanmaktadır.

Caferiye Camii

Kentin en önemli caddesi olan Cumhuriyet Caddesi’nde yer alan Caferiye camii Erzurum Maliye memurlarından Ebubekir oğlu Hacı Cafer tarafından yaptırmıştır. Giriş kapısı üzerindeki beş satırlık Arapça mermer kitabesinden 1645 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Caminin önündeki dört yuvarlak sütun üzerine oturan üç küçük kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Ayrıca son cemaat yerinin sol tarafında camiyi yaptıran Hacı Cafer’e ait türbe yer almaktadır. Bu türbe içerisinde Hacı Cafer’in 1650 tarihli mezarı bulunmaktadır. Kare planlı caminin üzeri sekiz köşeli bir kasnağa oturan kubbe ile örtülüdür. Bu yapı tek kubbeli Osmanlı camiler plan düzenindedir. Kubbe eteğinde Kaside-i Bürde yazılı bir firiz dolaşmaktadır. Ayrıca kıble duvarında 14 satır halinde caminin vakfiyesi yazılıdır. Caminin mihrabı sanat tarihi yönünden bir özellik taşımamakla beraber minberi Osmanlı ağaç işçiliğinin güzel örnekleri arasındadır. Caminin yanında, kesme taştan yapılmış tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.

İbrahim Paşa Camii

İbrahim Paşa Camii’de merkezde bulunan camilerden biridir. Şehrin tarihi ibadet mekanları arasındaki İbrahim Paşa Camii, kitabesindeki bilgiye göre 1748 yılında Erzurum Valisi Yazıcızade Hacı İbrahim Ethem Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Caminin mimarisi kare planlı olup, tek bir kubbesi vardır. Yapımında beyaz renkte mermer taş kullanılmıştır ve mihrabı da mermerden yapılmıştır. Erzurum İbrahim Paşa Camii'nin minaresinde ise kesme taş görülmektedir. Osmanlı mimarisinin tipik örneklerinden biri olan cami, günümüzde de ibadete açıktır.

Kurşunlu Camii

Feyzullah Mahallesinde bulunan caminin kitabesinde; Şeyhülislam Feyzullah Efendi tarafından 1700-1701 tarihinde yaptırıldığı yazmaktadır. Kubbesinin üzeri kurşunla kaplı olduğundan ötürü de Kurşunlu Cami ismi verilmiştir. Ayrıca Feyziye veya Şeyhülislam Camisi isimleri ile de tanınmaktadır. Cami kesme taştan, kare planlı olarak yapılmıştır. Üzeri sekiz kasnak üzerine oturan bir kubbe ile örtülmüştür. Son cemaat yeri dört taş sütunun üzerine oturan üç kubbeli bir mekandır. Giriş kapısının üzerinde dört satırlı talik yazılı kitabesi bulunmaktadır. Mihrap taştan olup, mukarnaslıdır. Ahşap minberi Türk ağaç işçiliğinin en güzel örneklerinden biridir. Son cemaat yerinin sağ tarafında bulunan minaresi sekiz sıra kırmızı taş şeritlerle hareketlendirilmiştir. Caminin yanında Kurşunlu Medresesi bulunmaktadır. Caminin banisi olan Feyzullah Efendi İstanbul’da Fatih Millet Kütüphanesinin bulunduğu Feyzullah Efendi Medresesini de yaptırmıştır.

Lala Paşa Meydanı ve Camii

Lala Paşa Camii “Kıbrıs Fatihi” olarak bildiğimiz ve bir dönem Erzurum Beylerbeyi olan Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Erzurum'un şehir merkezinde Yakutiye Medresesi'nin doğu kısmında bulunan cami, esasında bir külliyenin parçasıdır ve Mimar Sinan Eserleri arasında gösterilir.

Klasik Osmanlı camilerinin örneklerinden olan Lalapaşa Camii'nin ortadaki ana kubbesi dört ayak tarafından taşınmaktadır. Avlusuz inşa edilmiştir ve Merkezi planlı yapılar arasındadır. Günümüzde ise işlevselliğini hala korumakta olup, turistik ziyaretlere de ev sahipliği yapmaktadır.

Murat Paşa Camii

Osmanlı Sultanı II. Selim döneminde inşa edilen Murat Paşa camii; kare planlı bir mimariye sahiptir. Şehrin önemli ibadet mekanları arasında yer alır.

1573 yılında yapılan caminin banisi Sadrazam Kuyucu Murat Paşa'dır. Caminin merkezi kubbesi, mukarnaslı altı sütun taşımaktadır. Kubbenin Avrupa üslubundaki çiçek ve yaprak motifleriyle bezenmiş durumda. Mihrabı ise taştan ve mukarnas süslemelidir. Minaresi caminin sağında olup tek şerefeli taş kaide üzerindedir.

Ulu Camii

Ulu Camii, şehrin en büyük ibadet mekânıdır. Günümüzde ibadete açık olan Erzurum Ulu Camii, Atabey Camii olarak da bilinmektedir. 1179 yılında Saltuklu Melik Nasirüddün Muhammed Bey'in döneminde inşa edilmiştir. İsmini ise Irak Selçukluları Sultanı Atabeg Kızıl Arslan'dan almıştır.

Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden biridir ve 6000 kişilik bir cemaat kapasitesine sahiptir. Caminin ikisi doğuda, üçü kuzeyde olmak üzere beş kapısı bulunmakta olup, hiçbir kapı mimari açıdan birbirine benzememektedir.

Abdurrahman Gazi Hz. Türbesi

Hazreti Peygamberin(sas) sahabelerinden biri olan Abdurrahman Gazi Hazretleri’nin türbesi, Erzurum’un 2,5 km güneydoğusunda Palandöken dağında bulunmaktadır. Bilinen en ünlü türbe olan Abdurrahman Gazi türbesinin haricinde; Ahi Tuman Baba türbesi, Ebu İshak-ı Kazuruni türbesi, Emir Şeyh (Abbas Şeyh) türbesi, Habib Baba ve Timurtaş Baba türbeleri, Yunus Emre türbesi’ni de ziyaret edip Fatiha okuyabilirsiniz…

Paşa Bey Konağı

Üç Kümbetler’in hemen yanında bulunan konak yaklaşık olarak 300 yıllık olduğu bilinmektedir. 

Erzurum Tabyaları

Tabyaların tarihi Osmanlı - İran Savaşı’na kadar uzanıyor. Birçoğu Rusların Doğu Anadolu’da yaptığı baskın ve işgal girişimine karşı savunma amacıyla inşa edilmiş. Bu tabyalarda karargâh binaları, eğitim sahaları, sarnıçlar, pusu odaları ve askeri barınaklar yer alıyor.

En ünlü olanları ise: Mecidiye ve Aziziye tabyalarıdır.

Diğer taraftan, Aziziye Tabyası’nın içindeşehrin kahramanı kabul edilen Nene Hatun’un türbesine de ev sahipliği yapıyor. Nene Hatun, Rus işgaline karşı Erzurum’u kucağında bebeğiyle savunan genç bir kadın olarak biliyoruz.

Cimcime Hatun Kümbeti

Merkez Cumhuriyet Caddesi üzerinde yer alan kümbetin tam olarak kime ait olduğu bilinmiyor. Ancak şeklen şehrin merkezinde adeta bende buradayım bi bakın der gibi duruyor. Mutlaka görmelisiniz diye not düşelim...

Erzurum Evleri

Eski Erzurum evlerinin birleştirilip restore edilmesiyle ortaya çıkan otantik bir mekan burası. Günümüz de hem restorant hem de müze olarak kullanılmaktadır.

Haho Kilisesi

Gürcü Bağratlı Krallığı’nın en görkemli yapılarından biri olan Haho Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi ve Taş Cami ismiyle de biliniyor. Erzurum’un Tortum ilçesindeki Bağbaşı Köyü’nde bulunan kilise 976-1001 yılları arasında yaptırıldıktan sonra 19. yüzyılda camiye çevrilmiştir. Kilisenin içerisindeki İsa ve Meryem Ana freskleri hala duruyor.

Öşvank Kilisesi

Öşvank Kilisesi ise Erzurum’un Uzundere ilçesindeki Çamlıyamaç Köyü’nde ziyaretçilerini bekliyor... 963-973 yılları arasında Gürcü Bağratlı Krallığı tarafından inşa edilen bu kilise, Bizans Dönemi’nde tadilat görmüştür. Freskleriyle ünlü kilisede vaftizhane, hamam, mutfak ve rahip evleri bölümleri hala duruyor. 

Çobandede Köprüsü

Çobandede Köprüsü, İlhanlı Hükümdarı Gazan Han tarafından 1298’de yaptırılan ve bezemeleri Selçuklu ve İlhanlı mimari üslubunu yansıtan tarihi bir dokuya sahiptir. Tarihi İpek Yolu üzerindeki köprü, Karga Pazarı ve Aras nehirlerinin kesiştiği noktada, 128 m uzunluğa sahiptir. Siyah, kırmızı ve gri renkli kesme taştan yapılan 7 gözlü köprü, özellikle güneşin ilk ışıklarıyla gizemli bir görüntüye bürünüyor... 

Tortum Gölü

Türkiye’nin 4 akbaba türünü de görmenin mümkün olduğu, yırtıcı kuşların uğrak yeri olan Tortum Gölü’nün bulunduğu vadi, Tortum ilçesinin 35 km kuzeyinde bulunuyor. Kemerlidağ’dan inen bir heyelan kütlesinin Tortum Çayı’nın önünü kapamasıyla meydana gelen göl, yaklaşık 8 km²’lik bir alanı kaplarken, en derin noktası neredeyse 1 km’yi buluyor.

Tortum Gölü’nü mesire alanları, karşı kıyısını elma ve kayısı bahçeleri, doğu kıyılarını peri bacaları süslerken, gölde Ayvalı ve Küçük adında iki ada ve Balıklı Köyü önlerinde göle doğru uzanan Bozburun Yarımadası bulunuyor. Oldukça sakin olan gölün üzerinde sandalla gezinti yapmak mümkün... Ya da kamp yapmak isteyenler için oldukça uygun bir mekan olduğunu düşünüyoruz. 

Tortum Şelalesi

Tortum Hidroelektrik Santrali’ni de çalıştıran Tortum Gölü’nün sularının fazlası doğal seti aşarak 48 m yükseklikten Tev Vadisi’ne döküldüğü yerde Tortum Şelalesi’ni meydana getirmiş... Üstte gökkuşağı, altta koca bir dev kazanı meydana getiren şelalenin, ülkemizin en büyük şelaleleri arasında yer alıyor. 

Şelalenin önünde yer alan izleme balkonu, ziyaretçilerin ıslanma pahasına çıktığı, doğa tutkunlarını kendine hayran bırakan eşsiz bir güzellik sunuyor. Uzundere ilçesinde, Erzurum kent merkezinin 100 km kuzeyinde bulunan Tortum Şelalesi’ni görmek için en uygun zaman şelalenin bütün görkemiyle kendini gösterdiği mayıs ve haziran aylarıdır. Aynı zamanda buralar bir mesire alanı. Son yıllarda Uzundere Geleneksel Cumhuriyet Karakucak Güreşleri adıyla bilinen ve 1923’ten beri sürdürülen güreşler de Erzurum’un Uzundere ilçesinde yapılıyor. Ekim ayı civarındaki Erzurum gezisi düzenlemeyi düşünüyorsanız bu fırsatı kaçırdığınıza üzülebilirsiniz...

Narman Peri Bacaları

Erzurum’un Narman ilçesinin 7 km güneyinde bulunan Narman Peribacaları, kızıl tonu gerçekten gözalıcı bir güzelliğe sahip. Yöre halkı tarafından "Kırmızı Periler Diyarı" olarak anılan peri bacaları, yağmur ve rüzgârın kumlu toprak yapısını aşındırması sonucunda meydana gelmiş. Topraktaki demirin oksitlenmesiyle şuan ki kızıl rengi alan jeolojik bölge, dev heykelleri andıran peribacaları ve nadir bulunan kuş türleri eşliğinde uzun kanyon yürüyüşleri için ideal bir olanak sunuyor.. Bu arada hatırlatalım ki burası Erzurum şehir merkezine takribi olarak 90 km uzaklıkta yer alıyor...

İspir Yedigöller

Ovit Dağı’nın mümbit topraklarının güney yamaçlarında bulunan İspir Yedigöller, Erzurum’un en önemli doğal güzellikleri arasında yer alır. Bölgede dağların yüksekliği yer yer dört bin metreyi bulurken sarp tepeler arasında turkuaz renkli volkanik göller bulunuyor. Ovit Dağı’nın güney yamaçlarında yer alan vadilerde, irili ufaklı 11 adet volkanik göl var. Doğa yürüyüşü parkurları ve muhteşem doğa manzaralarıyla Yedigöller, bölgenin saklı yapay cenneti gibi! Yedigöller’e İspir’den ancak arazi araçlarıyla ulaşılabiliyor. İspir’e 17 km uzaklıkta yer alan Elmalı Çamlı Mağarası da Erzurum gezilecek yerler listenize almanızı tavsiye ediyoruz. Salon ve koridorları sarkıt ve dikitlerle dolu olan mağaranın yüksekliği 20 metreye kadar çıkıyor. 

Çoruh Havzası

Biyolojik çeşitliliğiyle Kafkas ekosisteminin batı ucunu oluşturan Çoruh Havzası, Türkiye’nin en bakir doğal koruma alanlarından. Uluslararası Çevre Koruma Örgütü’nün belirlediği dünyanın 34 sıcak noktasından biri. Bölgede orkide, süsen ve sardunya gibi 100’den fazla endemik bitki türü ile zengin bir yaban hayatı var. Nemli ormanlardan alpin çayırlara dek zengin bir çeşitlilik gösteren bölgede kuş, kelebek ve yaban hayatı gözlemciliğinin yanı sıra foto safari de yapabilirsiniz. Erzurum, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile yalnızca kışın değil yılın her mevsimi ziyaret edilmeye değer buluyoruz. 

Ejder Tepesi

Palandöken’de en yüksek tepenin adıdır. Kayak pisti de burada bulunmaktadır...

Palandöken Kayak Merkezi

Sıfırın altındaki sıcaklığı ve zirveleriyle bilinen Erzurum'un 3,176 metre yüksekliğiyle hemen hemen tüm vadiye hâkim göz alıcı manzarası ile kayak keyfi... Palandöken'in soğuk havası insanı zinde tutar. Gökyüzü parlak sırt üstü yatsanız gök yüzündeki yıldızlara dokunacak gibi hissedersiniz hiç kuşkusuz.. 

Erzurum Arkeoloji Müzesi

Erzurum’da arkeoloji kazılarda gün yüzüne çıkartılan tüm tarihi eserler, 1942 yılında çifte minareli medrese de toplanmaktaydı. Sonraki yıllarda çıkan eser sayısı fazla olunca yer yetersiz kaldı. Daha sonra Murat Paşa mahallesinde yeni bir arsada fotoğrafta gördüğünüz bina yapılmıştır.

Atatürk Evi Müzesi

Gazi Mustafa Kemal Atatürk Millî Mücadele’nin ateşini yakmak üzere Erzurum’a geldiğinde, arkadaşlarıyla beraber fotoğraftaki konakta bulunmuştur. Erzurum Kongresi’ne dair çok önemli toplantıların yapıldığı bina ziyaretçilere açıktır. 

Kongre ve Millî Mücadele Müzesi

Erzurum Kongresi’nin toplandığı ilk bina ise burasıdır. 

Tebrizkapı Sanat ve Kültür Çarşısı

Burası da tarihi bir çarşıdır. Mutlaka gezip görmeli Erzurum yöresine ait eşyalardan hediyelik eşyalar alarak dost ve arkadaşlarınızı mutlu edebilirsiniz.

Ata Park Botanik Bahçesi

Erzurum’da yeşilin her tonunu bulabileceğiniz tek yer burasıdır.

Forum Erzurum

Erzurum’da alışveriş denince akla gelen ilk yer burasıdır...

Havuzbaşı

Erzurum'a gelince merkezde oturacak bir yer arıyorsanız havuzbaşı tam size göre bir yer.. Su sesi bile insanı dinlendirmeye yetiyor...

Oltu Kalesi

Urartular tarafından yaptırılmış kalenin Erzurum kent merkezine uzaklığının 118 km olduğunu biliyor ve illa da görmek istiyorsanız emniyet kemerlerinizi takıp hız sınırlarını aşmadan Erzurum'un mis gibi çiçek kokuları arasında gidip burayı da görebilirsiniz...

Kıyasettin Temelli (Kültür Kahvesi)

Eski ile yenilerin gerçekten çok farkları var. Bu bir kültür. Yani yeni jenarasyon belki de herşeye bu kadar çok çabuk ulaştığı için hiç bir şeyin kıymetini bilmiyor. İnanın Erzurum eski insanlarının kıraathane kültürü bile bir başka... Ali Ravi Caddesi üzerinde bulunan mekana gidip kendi gözlerinizle ne olduğunu görün diyoruz... Edep, terbiye, oturma, kalkma, yeme içme, herşeyde bir terbiye ve asalet olduğunu göreceksiniz...

Nene Hatun Milli Parkı

Henüz sadece 20 yaşındayken, 93 harbi esnasında ele geçirilen Aziziye Tabyasının geri alınması için kadın, erkek herkesin hücumuna önderlik eden Nene Hatun’un adının verildiği park, Erzurum’da bulunuyor. Millî park o dönemlerde, doğuda bulunan Mecidiye ve Aziziye Tabyalarının olduğu alandır. Erzurum’un 10 kilometrelik, bir mesafesinde yer alıyor.

Balıklı Köyü

Erzurum’un Uzundere ilçesinde yer almaktadır. Tortum gölünün eşsiz manzarası ile adeta bir kasaba görünümüne bürünüyor burası. Karadeniz’in en ilginç gelenek ve göreneklerine bu köyde şahitlik edebilirsiniz. İskeleden bir kayık ile açılarak Tortum gölünün sularında dolaşmak son derece keyifli bir fikir gibi geldi ise rotanızı hemen buraya çevirin diyoruz...

Çoban Dede Köprüsü

Çoban dede köprüsü, 1297- 1298 yılları arasında Veziri Salduzlu Emir Çoban Noyin tarafınca yaptırılmıştır. Selçuklu ve İlhanlı üslubunun yansıtılmış olduğu köprü Aras nehri üzerinde bulunuyor. Gündüz saatlerinde sıradan bir köprü gibi görünse de sabahın ilk ışıkları ile birlikte gizemli bir görüntü oluyor. Çoban dede köprüsü, siyah, kırmızı ve gri kesme taşlardan yapılmış olup, belirli dönemlerde bakımdan geçmiştir. Köprü günümüzde kullanılmıyor. Erzurum Horosan kara yolu üzerinde 58 kilometre sonra karşınıza çıkan köprü, şehrin tarihi gezi alanlarından biridir.

Erzurum Ilıca Kaplıcası

Ilıca Kaplıcası Erzurum’un turizmini oldukça canlandıran termal su zenginlikleri birçok hastalığa şifa olduğundan dolayı her yıl bir çok kişinin ilgisini çekiyor. Burası Erzurum- Ankara demir ve karayolu bağlantıları üzerindedir. Kaplıca bölgesi ise deniz seviyesinden 1810 metre yükseklikte bulunmaktadır.

Denizli Gezi Rehberi İçin Tıklayın

Gaziantep Gezi Rehberi İçin Tıklayın

Rize Gezi Rehberi İçin Tıklayın

İstanbul'un Kitaplara Konu Olan Gizemli Mahalle ve Sokakları

İstanbul'un En Güzel 5 İlçesi / İstanbul'un Tarihi Turistik Yerleri

Dadaş Diyarı Erzurum Gezi Rehberi 

Kapadokya (Nevşehir) Gezi Rehberi

Diyarbakır Gezi Rehberi

İzmir Gezi Rehberi

Bilecik Gezi Rehberi

Ankara Gezi Rehberi