Otomobilin Bulunuş Hikayesi / Otomobilin Tarihi / Otomobili İlk Kim Yaptı?

Otomobilin bulunuşu, otomobilin tarihi kronolojisi, otomobilin ilk nerede ve kimin tarafından yapıldığını merak eden okuyucularımız için hazırlamış olduğumuz bu makalede otomobilin geçmişten günümüze yaşamış olduğu değişim ve dönüşüm sürecini gelin hep birlikte inceleyelim. 

Otomobil fikrinin tarihte ilk ortaya çıkışı Rönesans'ın dâhisi Leonardo Da Vinci tarafından ortaya çıkmıştır. Da Vinci, binek ama hayvansız bir fayton çizimi yaparak otomobil fikrinin ilk ışığını yakan isim olmuştur.

Otomobilin bulunuşu ile ilgili hep şu soruyla karşılaşıyoruz:

“Otomobili ilk Henry Ford mu buldu?”

Tabii ki HAYIR!

Ford otomobili bulan şirket değildir. Ancak onun yapmış olduğu üretim tesisi sayesinde otomobilin fiyatı ucuzladı ve dünyanın her tarafına hızla yayılmaya başladı.

Bu iki kritik ve çok merak edilen soruların cevabını verdikten sonra esas konumuza artık giriş yapabiliriz.

Çoğumuz severek ve beğenerek kullandığımız hatta kendimize bir arkadaş kadar yakın gördüğümüz otomobillerimiz hakkında çok fazla bilgi sahibi değiliz. Yani aracımız bir bozulsa, ne tamirinden anlarız ne de kullandığımız modelin günümüze kadar yaşadığı değişim ve dönüşümü bilebiliriz.

Bunu bilmemek hiç kimse için bir eksiklik değildir elbette. Hayatta hiç kimse size kullandığınız otomobilin hikayesini bilmiyor, motorundan, sisteminden anlamıyorsunuz diye yadırgamaz. Zaten bu konu biraz da otomobil meraklılarını ilgilendirdiğini düşünüyoruz...

Evet, otomobil meraklısı bir insan kullandığı arabanın motorundan, cam sileceğine, fren sisteminden, konforuna, marka ve modelin geçirmiş olduğu değişim hikayesine vakıftır. Biz de bu sürecin daha iyi bilinmesi ile ilgili bu yazıyı sizler için hazırladık.

Şimdi o meşhur sorunun cevabını verelim isterseniz...

İlk otomobili kim, nerede, ne zaman buldu?

Nicholas Cugnot, Fransa’da kendi başına ilerleyebilen ilk aracı 1769 yılında yapmıştır. Araç üç tekerlekli ve buharla çalışan bir makinedir. İlk yapılan arabayla saatte 5 kilometre yol katedilebilmiştir.

Otomobil kelimesinin anlamı nedir? / Otomobil sözcüğünün anlamı nedir, nereden gelir?

Otomobil kelimesi Türkçe'ye Yunanca αὐτός (autós, kendi) ve Latince mobilis (hareket eden) kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Kendi başına gidebilen anlamı da taşıyan otobil sözcüğünü ise Fransızca “automobile” sözcüğünden almış ve tüm dünyaya yayılmıştır.

Ülkemizde otomobil sözcüğünü yazılı ilk metinlerde ünlü yazarımız Ahmet Rasim'in "Şehir Mektupları" eserinde 1800'lü yılların sonunda kullandığını biliyoruz.

Otomobilin bulunuşu ile ilgili daha ilk girişte bahsettiğimiz gibi Henry Ford tarafından değil “Ortak Akıl” denilen ve yaklaşık tam dört asır süren farklı bilim insanlarının geliştirmiş olduğu teknoloji sayesinde günümüze kadar gelebilmiştir. 

Otomobilin doğuşundan gelişimine kadar geçen zaman içinde biz de otomobilin kronolojisini bu sebeple yapmaya karar verdik. Zira bu fotoğraflı kronoloji sayesinde ne ne demek istediğimizi net bir şekilde anlamış olacaksınız.
İşte otomobil ile ilgili yaşanan tarihi süreçte yaşananlar….

Otomobilin Tarihi Gelişimi / Otomobilin Kronoljik Gelişimi

• 1679: Kendi kendine hareket edebilen ilk araç 1679-1681 yılında Pekin’de Cizvit misyoner Ferdinand Verbiest’in Çin imparatoru için yaptığı oyuncak bir küçük buharlı araç olarak yapıldığı bilinmektedir.

• 1680: İçten yanmalı ilk motoru 1680 yılında Hollandalı Christiaan Huygens yapmıştır. Motor pistonluydu ve kapalı silindir içindeki barutun patlamasıyla pistonun hareket etmesini sağlıyordu.

• 1698: İlk buharlı makineyi ise İngiliz vatandaşı Thomas Savery yapmıştır.

• 1769: Bundan yaklaşık 1 asır sonra uzun süreli çalışan buharlı makineyi İngiliz James Watt yapmıştır.

• 1769: Fransız mühendis ve çalışma arkadaşı topçu yüzbaşı Fardier Nicolas Joseph Cugnot (1725-1804) kendi kendine hareket edebilen ilk aracı yapmışlardır.

• 1787: İlk yolcu taşıyan araç Amerika’da Oliver Evans tarafından yapılmıştır.

• 1801: İlk buharlı otomobili İngiltere’de Richard Trevithick tarafından yapılmıştır. 

• 1824: İlk içten yanmalı dizel motorun temel çalışma prensiplerini genç bir Fransız makine mühendisi  olan Sadi Carnot ortaya atmıştır.

• 1830: 14 yolcu kapasiteli saatte 20 km sürate ulaşabilen buharlı yolcu otobüsü 1830 yılında imal edilmiştir.

• 1860: Otomobilin en çok gelişimine katkı sağlayan İngiliz mühendislerinin aksine İngiliz Parlamentosu tüm otomobillerin 2 sürücüsü ve önünde gündüz kırmızı bayrak gece kırmızı fener bulunmasını şart koşan tuhaf bir kanun çıkardı. Bu yasa veya kanun yüzünden motorun bu ülkede gelişim hızı durmuştur. Çıkan yasa 36 yıl sonra kaldırılmıştır.
• 1860: Ticari açıdan elverişli ilk hava gazlı motoru Belçikalı mühendis Jean Joseph Etienne Lenoir (1822-1901) yapmıştır.

• 1862: Dört zamanlı motorun çalışma prensiplerini ilk ortaya Fransız mühendis Alphonse Eugène Beau de Rochas (1815-1893) ortaya atmıştır.

• 1867: İlk dört zamanlı motoru Alman makine mühendisleri Nicolaus August Otto (1832-1891) ve Eugen Langen (1833-1895) yapmıştır.
• 1876: Alman Nicolaus August Otto, dört zamanlı ilk gaz motorunu üretimini gerçekleştirmiştir.
• 1877: İlk dört zamanlı motorun patent başvurusunu Amerika’dan Alman Nicolaus August Otto almıştır.

• 1878: İngiliz makine mühendisi Dugald Clerk iki zamanlı prensibine göre çalışan motoru yaptıklarını duyurmuşlardır.

• 1880: George Brayton adlı Amerika’lı mühendis benzin ile çalışan ilk motoru yapmıştır.

• 1885: Benzinle çalışan ilk içten yanmalı motoru Alman mühendis Karl Benz yapmıştır.

• 1888: Michelin kardeşler, 1888'de John Boyd Dunlop tarafından yapılan kauçuk tekerlekleri geliştirerek otomobil lastiklerini bulmuşlardır.

• 1889: Viyanalı Siegfried Marcus (1831-1898) geliştirdiği motorla Viyana sokaklarında 12 km hızla gezerken halkın panik yaşamasına sebep olmuş birkaç kaza yapmıştır. 17 suçtan mahkemeye verilen Marcus keşif yapmayı bırakmıştır.

• 1890: Alman makine mühendisi Herbert Akroyd Stuart geçirdiği bir kaza sonucu aracından sızan gaz yağının aracın ısınmış kızgın yerlerine değince hava karışımı yüzünden yandığını gördü. Bu durumdan çok etkilenen Stuart aracının motorunu geliştirmeyi başararak yeni patent başvurularında bulunmuştur.

• 1890: Fransız Capitaine, Alman Akroyd’un motoruna benzeyen bir motorun patentini almıştır. Bu motor yarım dizel (kızgın kafalı) motorların esasını oluşturmuştur.
• 1890: Bu yıllarda yapılan tüm otomobillerin dişli sistemi olmadığı için güçsüz veya kuvvetsiz oluyordu. Bu da otomobilin düz yolda hareket edip hafif rampalarda geriye doğru gitmesine sebep oluyordu. 1893 yılında Benz Victoria marka araba bu durumu deri bir kayışı küçük bir kasnağa ekleyerek hal etmiş görünüyordu. Bu düzenek tekerleklerin daha yavaş dönmesini ve yüksek manivela gücünün arabayı yokuş yukarı tırmandırmasını kolaylıkla sağlıyordu. Zincir çekişli velo tipi araçta bu şekilde üç ileri bir geri kasnağa sahipti. Çekişin kolaylıkla arka tekerleklere iletilmesi için motor her zaman arkaya ya da sürücünün altına konuyordu.
• 1892-1897: Münih yüksek teknik okulu mühendislerinden olan Rudolf Diesel dizel motoru yapmış ve geliştirmiştir.

• 1893: Amerika’nın ilk başarılı otomobili “Duryea”, J. Frank ve Charles Edgar Duryea tarafından yapılmıştır.

• 1894: Tarihin ilk resmi otomobil yarışı düzenlenmiştir.

• 1898: Kısa adı AFC olan Fransa Otomobil Kulübü Paris’teki Les Tuileries’de ilk otomobil fuarını gerçekleştirmiştir.

• 1902: İlk elektrikli ve istenildiğinde benzinle de çalışabilen Mixte-Wagen adını verdiği motoru genç bir mühendis olan Ferdinand Porsche yapmıştır. Viyanalı bir fayton üreticisi olan Ludwig Lohner ile birlikte çalışan Porsche 4 silindirli bir Daimler motoruna aküler, bir jeneratör ve elektrik motorları eklemiştir. Bu haliyle Mixte benzinli motor stop edildiğinde bile akülerin çalıştırdığı elektrikli motorla ilerlemeye devam edilebiliyordu.

• 1902: İlk karayolu yasasının çıktığı yıldır. Fransa Yüksek Mahkemesi, belediye başkanlarına şehirlerinde trafik ile ilgili kuralları kurma yetkisini verir. Özellikle saatte 4 km ile 10 km. arasında hız sınırlamalarını içeren ilk trafik işaretleri ortaya çıkar.
• 1903: Fransız Gustave Liebau ilk emniyet kemerini tasarladı ve patentini almıştır.
• 1904: Kısa adı FIA olan Uluslararası Otomobil Federasyonu kurulmuştur.

• 1905: Alfred Büchi adlı İsveçli bir mühendis egzoz gazlarından yararlanarak çalışan bir türbin vasıtasıyla dört silindirli bir motora aşırı hava yüklemeyi başarmıştır.

• 1905: İlk 4WS ve 4WD sistemi Latil marka traktöre uygulanmıştır.
• 1905: İlk tampon takılan araç İngiltere’nin Kilburn kentindeki Simms Manufacturing Co. tesislerinde üretilen 20 HP gücündeki Simms-Welback marka araçtır. Aynı yıl tamponun patentinin F. R. Simms tarafından alınmasına karşın aslında bu fikir yeni değildi 1897 yılında Moravya’daki İmperial Nesseldorf vagon fabrikasında yapılan çek malı Prasident marka otomobilin önüne tampon konmuş ancak Viyana yakınlarında yapılan denemelerde ilk 10 milden sonra tampon düştüğü için bir daha takılmamıştır.
• 1907: Otomobilin bir lüks objesi olması suçluların da dikkatini çektiği yıllardır. Bu yıllarda otomobil hırsızlığının yanı sıra otomobil suçluların suç işledikleri yerden hızla kaçabilmelerini sağlamıştır. Bu zamanda gazetelere manşet olmuş Bonnot çetesidir. Bu çeteye karşı 1907 yılında Georges Clemenceau otomobil kullanan ilk mobil polis gücü kurulmuştur.

• 1908: ABD’li Henry Ford T modeli adındaki ilk seri üretim otomobili piyasaya sürmüştür. İlk üretim bandı fikrinin de babası olan Henry Ford 1913 yılında bir günde 1000 araba üretim kapasitesine sahipti.

• 1914: Tarihte adını ilk kez Fransa da duyduğumuz Marne Taksileri olayı yaşanır. Bu olayda otomobilin açtığı yeniliklere bir örnektir oluşturur. 1914'te Nazi Almanyası, Fransız cephesini yararak büyük bir saldırı planı yaparlar. Alman ilerleyişini durdurmak için Fransızların yedek güçlerini hızla cepheye ulaştırmaları gerekmektedir. General Joseph Gallieni askerleri cepheye taşımak için Paris taksilerini kullanmaya karar verir. Ve tarihte ilk kez arabalara seferberlik emri verilerek 7 Eylül 1914'te Fransa’da tüm taksiler 5 saat içinde 600 taksi ile ordunun emrine geçerek, 5.000 askeri cepheye taşımıştır. Bu fikir sayesinde Paris, Alman işgalinden kurtulur.

• 1918: İngiltere’de “Royal aırcraft establishment” fabrikaları ilk kez mekanik püskürtmeli dizel yakıt sistemini geliştirmiştir. İlk kez yüksek devirli dizel motor bloğu hafif taşıtlarda kullanılmasına zemin hazırlanmıştır.
• 1919: Avrupa’da seri üretim otomobili ilk Type A Citroën piyasaya sürülmüştür. Citroen aynı yıl dünyada ilk organize satış sonrası hizmetleri yapılandıran otomobil firmasıdır.

• 1920: Voisin ilk kez hidrolik olarak çalışan ABS fren sistemi üzerinde çalışmalar yapmıştır. ABS fren sistemi “Frenleme esnasında tekerlek sisteminin kitlenmesini önleyici bir donanım olarak geliştirilmiştir.” Bu tanımda ilk patenti Almanya’da patent alınmıştır.

• 1924: Fransız otomobil firması Citroën dünyanın ilk çelik karasörlü otomobili B10’u üretmiştir.

• 1924: MAN firması ilk kez ürettiği bir kamyona direk enjeksiyonlu dizel bir motoru kullanan firma olmuştur.

• 1934: Fransız Citroën tarihte ilk kez seri olarak önden çekişli araç üretmeye başlamıştır.

• 1938: Fransız Citroën firması “Hidropnömatik süspansiyon” sistemini yapmıştır.

• 1938: İlk turbo dizel motorlu kamyonu İsviçreli kamyon üreticisi Saurer yapmıştır.

• 1938: Araçlarda klimayı standart olarak ilk kullanıma sunan marka Studebaker Commander otomobil firması gerçekleştirmiştir.
• 1938: GM tasarımcısı Harley Earl ilk elektrikli cam sistemini Buick y’ye monte etmiştir.
• 1954: İlk döner pistonlu motor (Rotary-Wankel motoru) Felix Wankel tarafından geliştirilmiştir.
• 1957: İlk hız sabitleyicisi (cruise control) Imperial marka araçta kullanılmıştır.
• 1958: İsveç’teki Volvo fabrikasında mühendis olan Nils Bohlin üç noktalı emniyet kemeri olarak bilinen sistemin patentini alan kişidir.

​

• 1961: Türkiye %100 yerli ilk otomobil olan (Devrim Otomobili) üretmeyi başarmıştır. Ancak çeşitli nedenlerle aracın seri üretimi yapılamamıştır.

• 1962: İlk seri üretim turbo motorlu otomobili Chevrolet Corvair Monza’nın tanıtımı yapılmıştır. Daha sonra bu modeli Oldsmobile F85 Jetfire takip etmiştir.

• 1963: Wankel motoru ilk kez NSU Spider marka araçta kullanılmaya başlanmıştır.
• 1967: İngiliz otomobil firması olan Jensen ilk ABS’yi otomobillere uygulamaya başlamıştır.
• 1973: Avrupa’da seri olarak turbo motorla üretilen ilk otomobil BMW 2002 olmuştur.

• 1978: Modern ilk ABS sistemi BMW 7 serisi ve Mercedes S serisinde uygulanmıştır.

• 1984: Turbo üreticisi Garrett intercooler adını verdiği bir turbo soğutucusu geliştirerek, türbine giren hava soğutularak turbonun performansı inanılmaz bir şekilde arttırılmıştır.
• 1986: İlk çift turbolu aracı Porsche 959 kullanmıştır.

• 1987: Alman Bosch tarihte ilk kez ABS sisteminin bir tık gelişmişi olan ASR sisteminin tanıtımını yapmıştır.
• 1993: Fiat Croma Tdi, değişken geometrili turboyla donatılan ilk otomobil olmuştur. Bu sistem, düşük motor devirlerinde bile turbonun verimini önemli ölçüde arttırmayı başarmıştır.

• 1995: Alman Bosch 1995 yılında ESP sistemini aktif sürüş emniyetini sağlamak üzere üretime almıştır. Özellikle virajlarda ve ani yol değişikliklerinde ESP sistemi, yıldırım hızı ile motor, şanzıman ve frene müdahale ederek aracın savrulmasını önlemeyi başarmıştır. Bu sistem tarihte ilk kez Mercedes’in meşhur “S serisi”nde kullanılmıştır.
• 2003: Amerikan Tesla firması 2003 yılında Martin Eberhard tarafından kurulmuştur. Tamamen elektrikli araç ve elektrikli araç motor parçaları hem tasarlayıp hem de üretimini gerçekleştirmiştir.
• 2008: Amerikan Tesla firması yüksek performanslı ilk elektrikli aracı olan Roadster’i piyasaya sürmüştür.

Yukarıdaki kronolojiye göre otomobilin tarihteki gelişim seyri kısaca böyledir.

Otomobilin bulunuşu Dünyada Neleri Değiştirdi?

Günümüzde hızla gelişen teknoloji sayesinde otomobiller; daha hızlı ulaşım, daha fazla seyahat, daha geniş vizyon, keşfetme heyecanı, ulaşılabilir bir dünya ve küreselleşmeye öncülük etmiştir. Otomobilin gelişimi ağır sanayiden, inşaata, altyapıdan otopark gibi alanlara inanılmaz bir istihdam olanakları sağlamıştır.

Türkiye’nin Elektrikli TOGG Otomobili

Türkiye'de yerli otomobil üretebilmek için birlikte çalışma kararı alan şirket ve kuruluşlar Kasım 2017'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanmıştır.

Bu amaçla Anadolu Grubu (%19), BMC (%19), Kök Grubu (%19), Turkcell (%19), Zorlu Holding (%19) ve TOBB (%5) şirketleri tarafından 25 Haziran 2018'de Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin kuruluşu gerçekleşmiştir.

Şirketin CEO’su Gürcan Karakaş, ilk seri üretime Bursa’nın Gemlik ilçesinde devletin göstermiş olduğu bir alanda otomobil fabrikasının kurularak, 2022'de de resmi olarak satışa çıkacağını açıklamıştır.

TOGG Yerli Otomobilin SUV ve sedan modelleri 27 Aralık 2019'da yapılan bir basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından büyük bir törenle tanıtılmıştır.

Otomobilin Tarihi Serüveni