Seyahate Çıkanlar İçin Pratik Bilgiler

Kimliğimi Kaybettim!

İnsanın başına herşey gelebilir. Bu normal bir durumdur. Hatta insan kendi ülkesinde çantasını bile çaldırabilir. Bu durum bir de yurtdışı seyahatinde başınıza geldi ise bu geziden zerre kadar tat alamazsınız. Benim başıma böyle şeyler gelmez demeyin ve böylesine tatsız bir durumdan minimum hasarla kurtulmanın yollarını öğrenmek için lütfen yazıyı sonuna kadar okuyun.

Evet, ilk kuralımız yanınıza pasaport dışında sadece bir kimlik kartı almanızdır. Bu durumu abartıp mezuniyet belgesinden, tapuya kadar tüm belgelerini yanına alanlar var ve inanın bunların hepsini tekrar çıkartmak bir ölüm…

Pasaport ve kimlik belgenizin birer fotokopisini alın ve bunlar hem sizin yanınızda hem de evinizdeki bir yakınızda dursun, böylece yurtdışında zor durumda kalırsanız size evden yardımcı olabilirler.

Kredi kartları için de aynı kural geçerli. Birden fazla kartınız olsa bile birini yanınıza alın. Kredi kartının ait olduğu bankanın kaybolma veya çalınma durumunda aranabilecek numarası hem sizin yanınızda hem de bir yakınınızda bulunsun. Sizin bankayı yurtdışından aramanız çok maliyetli olabilir, yakınlarınız sizin için bu durumu halledebilir.

Uçak biletinizin kaybolması veya çalınması durumunda havayolunun ilgili kısmının telefon numarası ve faksı işinize yarayacaktır. Bu durumda ilk yapmanız gereken polis karakoluna gidip zabıt tutturmak, bu zabtı havayoluna faksladığınızda size yeni bir bilet hazırlayacaklar ve bunu havaalanında almış olacaksınız. Elinizde yeni uçak bileti ve karakolda tutulan kayıp/çalıntı zabtı olduğundan, pasaportunuz olmasa bile, bulunduğunuz ülkenin pasaport polisi çıkışınıza izin verecektir. Konsolosluğa ulaşabiliyorsanız buradan alacağınız ek bir belgede de işlerinizi hem kolaylaştıracak hem de hızlandıracaktır.

Türkiye'ye giriş yaptığınızda elinizdeki bu belgelerle pasaport polisine gitmelisiniz. Yasal işlemler için karakola gitmeniz gerekecek ama gözünüz korkmasın, artık ülkenizdesiniz!

Valizimi Kaybettim!

Tatilini her sene planlı programlı yapan tatilcilere tatil kâbusunuz nedir diye sorsak hepsinin ortak cevabı; “Valizimi kaybetmek”dir. Yani, kaybolan valizler tüm tatilcilerin ortak kâbusudur. Bantta diğer yolcular tek tek valizlerine kavuşurken siz giderek artan bir gerginlikle valizinizi beklersiniz ama nafile…

Her havaalanında kayıp valiz bürosu (Baggage Claim) bulunur ve bantların bulunduğu salon içinde veya yakınındadır.

Valizinizin kaybolduğunu düşünüyorsanız ilk durağınız burası olmalı. Küçük bir ihtimal de olsa valiziniz aslında sizinle aynı uçağa binmiş ama valizleri indiren görevliler tarafından unutulmuş veya yanlış banda koyulmuş olabilir. Valizinizi bantta hiçbir şey kalmadığı halde hala göremiyorsanız, soğukkanlılıkla önce bu olasılığın üzerinde durun.

Örneğin bagaja verilen bebek pusetleri bazı havaalanlarında hasar görmemeleri için farklı bir banttan veriliyor. Valizlerin kaybolma sebebi genellikle yanlış uçağa yüklenmeleridir. Siz Paris'e giderken valiziniz de Çin'e gidebilir. Valizinizin havaalanında olmadığı anlaşılırsa sıra bu ihtimale geliyor. "Kayıp Valiz Bürosu" sizden valizinizi tanımlamanızı isteyecek, bunu yaparken yabancı dil bilmeniz gerekli değil çünkü resimli bir katalogdan valizinize en yakın gözüken resmi seçiyorsunuz. Bilgisayar ağıyla birbirine bağlanan havaalanları sizin tarifinize uyan sahipsiz bagajları araştırarak valizinizi verdiğiniz adrese en kısa sürede ulaştırmaya çalışacaklardır. Havaalanı ve havayolu ile kontak halinde olmanız valizinizi en kısa sürede size ulaştırmalarını sağlar. Valizin içinde bulunanların listesinin elinizde olması işinize yarayacaktır.

Valiziniz Gerçekten Kaybolmuşsa

Arama sürecinde valizleriniz bulunamazsa zabıt (claim) tutturmanız gerekecek. Her ne kadar havayolları 21 günden 45 güne kadar şikâyet etme hakkını (havayoluna bağlı olarak değişiyor) size verse de zabtı havaalanından ayrılmadan tutturmak en iyisi. Zabıt tutturma ne zevkli ne de kolay bir prosedür. Valizinizin içindekilerin bir listesini, bunları ne zaman nereden aldığınızı ve fiyatlarını listeye eklemelisiniz. Bagaj başına ödenen tutarın da bir limiti var. Elektronik eşya, kamera, mücevher, iş evrakları, para, kırılabilir veya bozulabilir eşyaların sorumluluğunu havayolu şirketleri üzerine almıyor. Bu tarz eşyaları ekstra olarak sigortalatmak iyi fikir olabilir.

Önemli Tavsiyeler

Havayolu endüstrisi her yıl çok az miktarda valiz kaybolduğunu açıklasa da bu çok az talihsizin arasında olmamak için alabileceğiniz önlemler var. Mücevher, önemli doküman, ilaç ve sizin için önemli eşyaları uçakta yanınıza alacağınız çantaya koyun. Biriyle seyahat ediyorsanız finansçıların ünlü tavsiyesini kendinize uygulayabilirsiniz. "Bütün yumurtaları aynı sepete koymayın", yani bütün giysilerinizi bir valize koymayın! Valizlerden biri kaybolsa bile elinizde giyecek temiz bir şeyler olur. Valizinize mutlaka isim, adres ve size ulaşabilecekleri telefon numaralarını yazın. Gideceğiniz yerlerin günlerine göre listesi ve buradaki adres ve telefonlarınızı içeren bir liste, valiz bulunduğunda size ulaştırılmasını kolaylaştıracaktır. Daha önceki yolculuklardan valizin üstünde kalan kâğıtları mutlaka çıkartın, karışıklığa sebep olabilir. Valizlerinizi kitleyin ve destinasyonunuza vardığınızda kilitleri kontrol edin, valizinizdeki hasar veya kaybolan eşyaları yine kayıp valiz bürosuna bildirebilirsiniz, yine tutanak tutturmanız halinde havayolu şirketinden hasarın veya kaybolan eşyaların tazminatını alabilirsiniz. Alana vaktinde gelmeye bakın. Kayıp valiz istatistikleri en fazla valizi kaybolan grubun geç kalan yolcular olduğunu gösteriyor. Check-in yaparken görevlinin valizinize koyduğu kâğıda dikkat edin özellikle aynı havayolunun yakın saatlerdeki iki uçuşu olduğunda karışıklıklar olabiliyor, görevliye gittiğiniz yeri tekrarlarsanız kendinizi sağlama almış olursunuz. Kesinlikle görevlilere kaba davranmayın. Unutmayın ki valizlerinizi istedikleri yere gönderebilirler. Evet, Çin'e bile! Aktarmalı uçuşlar risk teşkil ediyor. Aman dikkat! Valiz kâbusundan kurtulmanın tek kesin yolu check-in'e valiz vermemek. Bunun için yanınıza almayı planladığınız çantanın çok hafif olması gerek. Üzülmeyin biz onu da düşündük. Valizinizi hafifletmenin yolları adlı yazımız size yardımcı olacak.

Valizim Çok Ağır!

Valiz toplama tarzı kişiden kişiye değişir. Kim olduğunuz, nereye gittiğiniz, ne yapacağınız, yanınıza ne ve ne kadar şey alacağınızı belirler. Ama yine de bazı genel kurallar daha hafif(!) bir tatil geçirmenizi sağlayabilir. Valiz seçerken mümkün olduğunca hafif ama yolda bırakmayacak kadar da sağlam bir valiz sizi baş ağrısından kurtaracaktır. Tekerlekli ve sürünebilen valizler hayat kurtardığı gibi, kilitli olmaları tercih sebebi.

Yanınıza alacaklarınızın bir listesini yapmak ve toplanırken listeden gitmek gereksiz eşyaları almanızı önleyecektir. Valizi doldururken herşeyle uyan renkler ve kombine kullanacağınız giysiler seçmek en iyisi. Listenizi yanınızda tutun, her ne kadar tatsız bir ihtimal de olsa valiziniz kaybolabilir ve tüm eşyalarınızı tanımlamanız gerekebilir. Valizin yanına son dakika alacaklarınızın (ilaç, diş fırçası gibi) listesini koyarsanız birşey unutmadan yola çıkabilirsiniz. Valizde boşluk bırakmamak, kırışmayı önler. Sarılabilen eşyalarınızı sararak yerleştirirseniz daha az yer kaplayacaktır. Kırışabilecek giyecekleri üste ve plastik kuru temizleme torbalarına koymak işe yarar. Küçük parçaları ayakkabı içine koyabilirsiniz ama ayakkabılar mutlaka torba içine konulmalı.

Şampuan, losyon gibi banyo malzemelerinin şimdi yolculuk için hazırlanan ebatları var. Özellikle sık yolculuk edenler için büyük rahatlık. Şampuan, losyon gibi sıvıları cam kap içinde taşımak, tatili leke çıkararak geçirmek gibi acı sonuçlar doğurabilir! Sıvıların olduğu tüm kapları plastik torbanın içine koyun, eğer biten ürünlerin kaplarını atmazsanız bir sonraki seyahatinizde kullanabilirsiniz. Annenizin sözünü dinleyip her zaman yanınıza ekstra iç çamaşırı ve çorap alın. Valizinde çok yer kaplamayacak katlanabilir bir çanta, yeni alışverişlerinize yer açacaktır. Kirlilerinizi dönüşte bu çantanın içine koyabilirsiniz.

Son olarak valizinizin üstüne kaybolma tehlikesine karşı ad ve soyadınızı, gideceğiniz yerlerin günleriyle listesini ve size ulaşabilecekleri adres ve telefonları yazmak bizce oldukça iyi bir fikir!

Yurtdışı Alışverişlerinizde Geri Ödeme!

Yurt dışına çıkıp da alışveriş yapmadan dönmek olmaz. Gezmenin yanı sıra bulunduğumuz yere özgü eşyalar almanın seyahatimizi renklendirdiği kesin… Alışveriş yapmanın herkes tarafından sevilen ve zaman ayırılan bir uğraş haline geldiği günümüzde, bizler diğer uluslara göre daha hızlıyız. Yurt dışına çıkan Türklerin bir kısmı tarihi ve doğal mekânları gezerken, büyük çoğunluk zamanını alışveriş merkezlerinde geçirmeyi tercih ediyor. Bu sebeple de, birçok ünlü mağaza tarafından en sevilen turist tipleri arasında birinci sırada geliyoruz.

Yurtdışında yaptığımız alışverişlerde ödediğimiz KDV'leri geri alabilme hakkımız olduğunu biliyor muydunuz? Ödediğimiz bu KDV'leri, gittiğimiz ülkenin vatandaşı olmadığımız için geri isteyebiliyoruz. Yapmamız gereken, faturalarımızı biriktirip, geri dönüşümüzde eşyalarımızla beraber gümrük memuruna ibraz etmemiz. Bu basit işlem sayesinde ödemiş olduğumuz alışveriş bedellerinin, %15-20'si oranında kazanç sağlayabiliyoruz. Avrupa'da yaygın olan bu sistem, ülkemizde de uygulanmaya başladı. Burada hedeflenen amaç, turistin kendi ülkesindeki koşullarda alışveriş yapabilmesini sağlamak ve böylelikle de ülke bütçesine katkıda bulunmak.

Tax Free'den yararlanmak için ne yapmalıyım?

Alışverişlerinizi, kapılarında veya vitrinlerinde, "De Tax" veya "Tax Free" çıkartması olan mağazalardan yapmaya dikkat edin. Bu çıkartmaları bulunduran firmalar, geri ödeme sistemine dâhil firmalardır.

En önemlisi de, vergi iadesinden yaralanabilmek için, ne kadarlık alışveriş yapmanız gerektiğini bilmeniz gerekir. Bu oran her ülkede farklılık gösterebiliyor. Bunu bilirseniz, limite ulaşamadığınız takdirde, beraber gittiğiniz arkadaşlarınızla, toptan fatura alabilirsiniz. Böylelikle limite ulaşabilir ve vergi iadesinden yararlanabilirsiniz. Belirlenen bu meblağda alışveriş yaptığınızda, size üç nüshadan oluşan bir fatura kesilecek. Bu faturayı, dönüşünüz sırasında, hemen hemen her ülkenin sınır kapısında bulunan vergi iade bürosunda, eşyalarınızı göstererek onaylatın. Bu işlem sonucunda ister orada, ister döndüğünüz ülkede vergi iadenizi alabilirsiniz.

Otomobil İle Seyahat Ediyorsanız!

Ruhsat, Sürücü Belgesi ve Uluslararası Yeşil Sigorta Kartı'nızı mutlaka temin edin ve yanınızda bulundurun. Çünkü gittiğiniz güzergâhtaki bazı ülkeler sürücü belgesi olarak "Uluslararası Ehliyet"i aramakta, bunu bulundurmayan sürücülere para cezası uygulamaktadırlar.

Ayrıca, yolculuğunuzun daha güvenli olabilmesi için, seyahat öncesinde kısa süreli kasko ve yolcu kaza sigortası yaptırmanızda fayda var. Bu arada, "Uluslararası Yeşil Sigorta Kartı"nın geçerli olmadığı ülkeleri bilmeniz size birçok yönden fayda sağlayacaktır. Örneğin, "Uluslararası Yeşil Sigorta Kartı", Yugoslavya’da geçerli değildir. Bu nedenle, ülke girişinde, gümrükte 7 gün için 90 DM tutarında ayrı bir kaza sigortası yaptırılmalısınız.

Ayrıca dikkat etmeniz gereken bir başka nokta da, "Uluslararası Yeşil Sigorta Kartınızın" Hırvatistan ve Slovenya'da geçerli olabilmesi için bu hususun kartınızda belirtilmiş olması gerekiyor.

Başınıza gelebilecek önemli (gözle görülebilir hasarlara sebep olan) kazaları, zaman kaybetmeden polise müracaat ederek rapor etmeniz gerekmekte. Aksi takdirde ülke içi veya gümrük kontrollerinde suçlama ya da engellemelerle karşılaşabilirsiniz.

Sigorta şirketinizin, geziniz sırasında geçtiğiniz ülkelerdeki şubelerinin telefonlarını bilmenizde fayda var. Ayrıca sigortanızın, Türkiye'nin Asya bölümünde de geçerli olduğuna dair bir belge almanız gerekmektedir.

Türkiye'ye girişinizde, Taşıt Giriş-Çıkış Formu doldurursanız, Triptik yaptırmanıza gerek kalmıyor. Eğer giriş yaptığınız aracın ruhsatı size ait değilse ruhsat sahibinden vekâlet almanız gerekiyor.

Seyahat ve Sigorta

Gerek tatil gerekse iş gezisi olsun, seyahate çıkarken insanın başına neler gelebileceği hiç belli olmuyor özellikle de pandemi sürecinde... Her zaman en iyisini ummak gerekse de, çıkabilecek sorunlara hazırlıklı olmak lazım. Günümüzde hayatın vazgeçilmez parçalarından biri haline gelen sigorta, işte bu beklenmedik sorunlarla yüzyüze geldiğimizde hayatımızı kolaylaştırıyor. Farklı durumlar ve çeşitli kapsamlarda birçok sigorta türü var.

Sağlık Sigortası

Sağlık sigortası, sağlığınızla ilgili olarak karşılaştığınız sorunlarda, ekonomik yükü üzerinizden alıyor. Sigorta kapsamına giren rahatsızlıklara ilişkin harcamalar, firmalar tarafından belirlenen teminatlar dâhilinde karşılanıyor.

Genelleme yapacak olursak, sağlık sigortalarındaki teminatlar şöyle sıralanabilir:

Tıbbi Danışmanlık: Acil durumda en yakın doktor, hastane ve sağlık kurumlarının isimlerinin ve adreslerinin sigortalıya iletilmesidir.

Acil Tıbbi Nakil: Sigortalının tıbbi bakımının sağlanabileceği en yakın hastaneye, hava ya da kara yolu ile ulaştırılmasıdır.

Tedavi ve Hastane Hizmetleri: Ani bir hastalık sonucu meydana gelebilecek olan doktor muayenesi, ilaç, hastane hizmetleri ve masraflarının karşılanmasıdır. Bazı firmalarda ilk cüz'i birim sigortalıya aittir.

Ülkeye Nakil: Tedavi eden doktor ile sağlık ekibinin ortak kanaatleri neticesinde, sigortalının tedavisi yapıldıktan sonra, sağlık durumuna göre, ya normal yolcu gibi esas ikametgâhına gönderilmesi sağlanır, ya da sigortalının orijinal gidiş/dönüş biletinin bu amaç için geçerli olmaması durumunda, tarifeli uçak veya uygun bir vasıta kullanılır.

Yaşam Kaybı: Sigortalının herhangi bir kaza sonucu ölmesi durumunda, sigorta başlangıcında belirlenen kaza sonucu vefat teminatı ödenir.

Cenaze Nakli: Sigortalı yurt dışında vefat ederse cenaze yurda getirilir. Cenaze töreni ve defin masrafları kapsam dışıdır.

Birçok sigorta şirketinin, teminatlarını dolar bazında aldığı Uluslararası Sağlık Sigortası, sizi dünyanın neresinde olursanız olun kapsıyor. Her sigorta şirketinin gerek kapsam gerekse teminat miktarı konusunda farklı uygulamaları olduğundan, sigorta teminatlarınızı ve karşılığında alacağınız sigortanın kapsamını mutlaka öğrenmenizi tavsiye ederiz.

Kaza Sigortası

Kazanın nerede, ne zaman ve kimin başına gelebileceğini bilmek mümkün değildir, dolayısıyla önlemini almak da... Fakat "Kaza Sigorta"sı yaptırarak bu tatsız durumun maddi külfetinden kurtulabilirsiniz. Bu sigorta, poliçeniz süresi boyunca, günün hangi saatinde ve dünyanın neresinde olursanız olun, iradeniz dışında karşılaşacağınız kazalar sonucu uğrayabileceğiniz zararlara karşı maddi teminat sunan bir hizmet. Kazanın ölümle sonuçlanması halinde kanuni mirasçılara tazminat ödeniyor.

Bazı özel firmaların uyguladığı "Paket Sigorta"lar, hem sağlık hem de kaza sigortalarının ikisini de içermekte. Yaptırmış olduğunuz herhangi bir sigortaya, istediğiniz farklı bir sigorta alanını ekleterek de o sigortanın kapsamına girebilirsiniz.

Sağlık Sigortam Yurt Dışında da Geçerli mi?

Birçok firma prosedüründe, yurt içinde yaptırmış olduğunuz sigortanız, aynı teminatlarla yurtdışında da geçerli oluyor. Bu yurtdışı kavramı, bazı firmalarda tüm dünyayı, bazı firmalarda ise sadece Avrupa ve Amerika'yı kapsamakta.

Seyahat Sağlık Sigortası ve Kapsamı Nedir?

Günümüzde, seyahat sigortasının revaçta olmasının en büyük nedenlerinden biri, insanların kendilerini güvende hissederek daha iyi bir tatil geçirebilmelerini düşünmeleri. Artık birçok turizm acentesi, hizmet kapsamında, müşterilerini seyahat sigortası ile sigortalamakta. Bu hizmetler, artan rekabet, pandemi ve bilinçli tüketici hareketiyle daha da kapsamlaşacak gibi gözüküyor.

Sağlık sigortanız mevcut değilse ve yurt dışına çıkarken sigortalanmak istiyorsanız, Seyahat Sigortası tercih edebileceğiniz bir sigorta türü. Sağlık Sigortası, kaza ya da aniden ortaya çıkan hastalıklarda, akut ağrıyı gidermek amacıyla, aşağıdaki tedavileri kapsar;

• Acil tedavi giderleri,
• Acil ameliyat giderleri,
• İlaç ve tanı giderleri,
• Ambulans giderleri.

Seyahat sigortanız, bazı firmalarda, konakladığınız ülkeye girişinizle başlayıp çıkışınıza kadar devam ederken, bazı firmalarda da hem yurtiçi hem de yurtdışı seyahatlerini kapsamakta.

İş Gezisine Çıkarken

Gezgin biri olmanın zevki, gezi zorunlu olmayınca çıksa da, iş gezileri gibi zorunlulukları, daha keyifli, (en azından daha sorunsuz) hale getirmenin yolları var. İş gezisini sıkıcı bir zorunluluk değil eğlenceli ve verimli bir gezi haline getirebilmeniz için tavsiyelerimize kulak kabartmanızı öneririz...

Gitmeden Önce

İnternet sayesinde bilmek istediğiniz her şey bir tıklama uzaklıkta. İster Kenya ister Konya'ya gidin her türlü hazırlığınızı internet üzerinden yapabilirsiniz. Sekreteriniz internet üzerinden otel rezervasyonunuzu yaparken, siz de internet'den gideceğiniz yerdeki en iyi restoranı, eğlenmek istediğiniz barları seçebilirsiniz. Yoğun iş gezileri, her ne kadar size çok kısıtlı bir zaman bıraksa da, gideceğiniz yerde bu boş zamanlarınızı önceden planlamış olmak ve görmek istediğiniz yerlerle ilgili bilgi edinmek zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmenizi ve iş gezinizden tatil yapıyormuşçasına zevk almanızı sağlayacak.

Valiz Seçerken

Kısa gezilerde, yanınıza alacaklarınız çok fazla değilse uçağın içine alabileceğiniz büyüklükte bir çanta, hatta takım elbise koymaya uygun küçük valizler en ideali. Kısıtlı zamanınızı, havaalanında valizinizi bantta görebilmek için harcamak oldukça sıkıcı, hele valizinizin yanlış uçağa yüklenmesi durumunda çekebileceğiniz sıkıntılar düşünülünce… Daha uzun gezilerde, özellikle de kışın valizle iş gezisine çıkmak zorunda kalınıyor. Bu durumda tedbirli olup giyeceğiniz takım elbiseyi yanınıza alabileceğiniz bir çantaya koymak, siz Londra'ya valiziniz Abu Dabi'ye giderse hayatınızı kurtaracak!

Valiz Toplarken

Her iş gezinizde valizinizin içinde gereksiz her şeyi ama gerekli hiç bir şeyi bulamıyorsanız, valiz toplarken birkaç taktikle bu derten kurtulabilirsiniz. Yanınıza almanız gerekenlerin bir listesini yapıp, listeye sadık kalmak gereksiz eşya taşımanızı önleyecektir. Yanınıza alacağınız giysileri seçerken, gittiğiniz yerin iklimine ve giyim tarzına uygun, uyumlu renklerden oluşan dolayısıyla kombineli kullanabileceğiniz giysiler seçmek valizinizin boş yere şişmesini önleyecek. Şampuan, losyon gibi kozmetik ürünlerin artık küçük ve korunaklı ambalajlarda seyahat boyutları üretiliyor. Bunları kullanmak oldukça iyi fikir.

Gittikten Sonra

Daha İyisini İstemekten Çekinmeyin! Havaalanında, garda, otelde, araba kiralayacağınız acentadan ödenen ücret dahilindeki en iyi koltuğu, odayı, arabayı isteyin. Talep etmekle bir şey kaybetmeyeceğiniz gibi çoğunlukla istekleriniz yerine getirilecektir. Profesyonel giyinmek ve davranmak, istediklerinizi daha kolay kabul ettirmenizi sağlayacaktır.

Yolda Geçireceğiniz Zamanı İyi Kullanın

Özellikle uçakta geçen zaman işinizle ilgili son düzeltmeleri yapmak ve toplantı için fikirlerinizi toparlamak için iyi bir fırsat. Yine de bunu abartıp yolculuktaki zamanı projenizi tamamlamak veya yeni şeyler eklemek için kullanmak stres verici olabileceği gibi, vardığınız yerde yorgun bir şekilde işe başlamanıza sebep olur. Zamanınızın sadece bir kısmını fikirlerinizi toparlamak için kullanıp, gerisini dinlenerek geçirmek en uygunu olacaktır.

Gittiğiniz Yerin Zamanına Uyum Sağlayın

Zamana uyum sağlamak hem lokal insanların yaşam tarzına ayak uydurmak, hem de onların randevularındaki dakikliklerini kavramak anlamında önemli. İskandinav Ülkeleri'nde iş 6.30-7.00 gibi başlarken, akşam yemeklerine en geç saat 19.00'da oturulmuş olunuyor. Bu ülkelerde dakik hatta randevulara erken gelmek şartken, Güney Amerika Ülkeleri'nde davetli olduğunuz yere bir saat kadar geç gelmeniz beklenen bir şey. Arap bir işadamıyla olan randevunuza iki saat sonra da gidebilirsiniz!

Gittiğiniz Yerin Adetlerini Öğrenmeden Yola Çıkmayın

Her yerin kendi gelenekleri var, bunları bilmeden misafiri olduğunuz kişilerle görüşmek hiç beklemediğiniz potlar kırmanıza sebep olabilir. Çin, Hong Kong ve Japonya gibi ülkelerde size uzatılan kartviziti başınızı eğip iki elinizle almanız gerek ve siz de kartınızı onların okuyabileceği yönde iki elle uzatmalısınız. Rusya'da iş yemeğinde masaya gelen votka şişesini bitirmemek kabalık olarak kabul ediliyor. Biraz araştırma ve hazırlıkla birçok sorun halledilebilir, mesela Azerbaycan'da muhatap şirket yetkilisi size "Ahmet Bey'i okşuyorsunuz" dediğinde sinir krizi geçirmek yerine okşamak kelimesinin Azerilerce benzemek anlamında kullanıldığını bilip, gülümsersiniz…

Hediye Verirken Dikkat!

Her ne kadar hediye vermek tüm milletlerde zarif bir davranışsa da bazı seçimler gittiğiniz yer için yanlış olabilir. Çin'de görüşeceğiniz şirketin yetkilisi bayana çiçek götürmeniz evlilik teklifi anlamına gelirken, Yine Çin ve Hong Kong'da vereceğiniz hediyenin kabı bile önemli! Her zaman canlı renkleri tercih etmelisiniz (kırmızı, altın rengi gibi). Siyah ve gri ölümü temsil ettiğinden bu renklerle kaplı hediyeler bir çuval inciri berbat eder.

Boş Vakitlerinizi İyi Değerlendirin

İş gezinizi daha keyifli hale getirmek sizin elinizde. En kısıtlı zamanlarda bile eğlenceli bir şeyler yapılabilir. Boş kalabileceğiniz zamanları düşünerek plan yapmak, ilk kuralımız… Plan yapmak için de ön hazırlık gerekiyor. Ön hazırlığınızı gideceğiniz yerle ilgili internet üzerinde yapacağınız araştırmadan veya bu yerle ilgili okuyacağınız bir gezi rehberinden yapabilirsiniz. 2-3 saatlik boşluğunuzda kentin ünlü müzesine bir ziyaret, şık caddelerinde butiklere bakmak veya gittiniz yerin en sevilen kafesinde bir şeyler içmek tüm yorgunlukları unutturacak size. Gittiğiniz yerin en güzel restoranlarından birinde keyifli bir yemek, otel odanızda yapacağınız köpük banyosu, otelinizin lobisinde iş ortaklarınızı beklerken yudumlayacağınız bir içecek ve benzeri küçük keyifler gezinize renk katacaktır.

Harika bir iş gezisi geçirmeniz dileğiyle…

Biz Tatile, Biricik Dostlarımız Nereye?

Evimin bulunduğu sokağın köşesini döndüğüm zaman, peşime takılan ve olanca gücüyle miyavlayan o yavru kedinin benden daha inatçı olduğunu anlamaya başlamıştım. Yaklaşık beş dakikadır süren bu yolculuğumuz, sonraki yıllarda beraber çıkacağımız yolculukların en sorunsuz geçeni olacaktı. Eğer basit bir hayvansever olmaktan bir adım daha ileri gider ve onlardan birine evinizin kapılarını açarsanız, peşi sıra getireceği birçok problemi de baştan kabul etmişsiniz demektir. Bu sorunlardan en önemlisi de, bütün bir yıl boyunca hayalini kurduğunuz tatil programına onu nasıl dâhil edeceğinizdir. Artık sizin de evinizde böyle bir dostunuz varsa ve tatile nasıl gideceğiniz konusunda endişelenmeye başladıysanız, kara kara düşünmeyi bırakıp yazımızın geri kalanını okuyun…

Böyle bir durumla karşılaştığınızda, öncelikle karar vermeniz gereken bir konu var: "Onu yanımda götürecek miyim, götürmeyecek miyim?". Çünkü bir kez hayatınızı evcil bir hayvanla paylaşmaya başladıysanız, onu evde bırakmak, yanınızda götürmek kadar zor gelecektir size. Tabii ki bu soruya bir yanıt bulmak yeterli olmuyor. "Evde bırakacaksam, kim bakacak?" "Bir arkadaşıma bıraksam, daha mı iyi olur?" "Yanımda götürürsem, nelere dikkat etmeliyim?" gibi zor kararlar sizi bekliyor olacak.

Onu Yanımda Götürmeme İmkân Yok!

Evcil bir hayvanla yolculuk yapmak ve tatilde onunla ilgilenmek gerçekten zor olabilir. Eğer onu yanınızda götüremiyorsanız, ne yapabilirsiniz? Bu durumda ilk seçeneğiniz, evde kalması ve bir yakınınızın onunla ilgilenmesi. Çünkü tatil süresince, hem sizden hem de alıştığı ortamdan uzak kalmak onun için kötü olabilir, böyle bir durumda her hayvan farklı tepkiler verir.

Köpeğimi Evde Bırakıyorum

Köpekler sahiplerine çok bağlı olduklarından, ayrılık onlar için çok üzücü ve yıpratıcı olabiliyor. Bu dönem içinde köpeğinizi başka bir yere bırakıyorsanız, bu onda terk edilmişlik hissine ve dolayısıyla yemek yemeyi reddetmesi, içine kapanması gibi kötü sonuçlara yol açabilir. Ama bırakacağınız yeri ve kişiyi önceden tanıyorsa, duruma uyum sağlaması daha kolay olacaktır. İlla ki başka birine bırakacaksanız, o zaman 2-3 gün önceden götürüp, onunla beraber kalarak alışmasına yardımcı olmanız daha iyi olacaktır. Yine de köpeklerin kedilere göre daha sorunsuz olduğunu söyleyebiliriz.

Kedimi Evde Bırakıyorum

Kediler, yapı itibariyle, köpeklere göre daha tedirgin hayvanlardır. En ufak bir farklılığın bile huzursuz olmalarına yettiği düşünülürse, yeni bir ortam onun için iyi olmayacaktır. Kedilerin, evlerine sahiplerinden daha bağlı oldukları da başka bir gerçek. Bütün bunlara bir de sahibinin yanında olmaması eklenince, yeni bir ev, kediniz için tam bir kabus anlamına gelecek. Eğer kediniz evde bırakamıyorsanız, bu durumu onun için (ve ev sahibi için) daha katlanılır yapmanız mümkün.

Kedinizi başka bir eve bıraktığınızda, büyük ihtimalle öncelikle bırakıldığı noktaya en yakın ve kendince en emniyetli yere sinecek ve akşam olup da herkes ortalıktan çekilince, cesaretinin el verdiği ölçüde, bu yeni mekanı tanımaya çalışacaktır. Böyle bir durumda ilk problem tuvalet ihtiyacını gidereceği yer ve yemeği olacak. Eğer kedinizi evin içine bırakır ve kumu ile mama kabını uzak bir yere koyarsanız, karşılaşacağınız manzara, evin sindiği köşesini pisleyen aç bir kedi olabilir. Bunu engellemek için en iyi yol, onu kumu ve mama kabının yanına bırakmaktır. Evi tanıdıkça, kendini daha güvende hissetmeye başlayacak ve dolayısıyla daha sakinleşecektir.

Kuşum Ne Olacak?

Kuşlar ise, böyle bir durumda en sorunsuzu gibi görünmesine rağmen, aslında en fazla dikkat isteyen hayvanlardır. Vücutlarında bakteri bulunmadığından, kendilerini ortama göre ayarlayan kuşlar mekan değişikliklerinde sorun yaşarlar. Alıştıkları ortamdan farklı bir ortama girdiklerinde, eğer buraya adapte olamazlarsa, üzücü sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Yerli bir kuş besliyorsanız büyük bir ihtimalle bir problemle karşılaşmayacaksınızdır, ancak ithal kuşlarda risk çok daha yüksek.

Dikkat edilmesi gereken başka bir husus da kafesinde değişiklik yapılmaması. Kuşlar neo-fobik(yenilikten korkan) hayvanlar olduklarından alıştıklarından farklı ortamlar ya da eşyalar onları fazlasıyla korkutabiliyor. Bu sebeple, kafese asılacak farklı bir meyve ya da aksesuar onu ürkütecektir. Bu dönemde alışık olduğu mamadan farklı bir mama kullanmamalısınız.

İyi Ama Onu Bırakabileceğim Bir Yer Yok!

Eskiden olsa belki bu sorun tatilinizi iptal etmenizle bile sonuçlanabilirdi. Ama artık böyle bir durumda profesyonel bir yardım almanız mümkün. Veteriner kliniklerinde ya da özel olarak bu iş için kurulmuş evcil hayvan pansiyonlarında, sadece barınmasını değil, günlük egzersiz ve kontrollerinin yapılmasını da sağlamak mümkün... Böyle bir hizmet sadece büyük şehirlerde verilmiyor, gittiğiniz tatil yöresinde de pansiyon bulabilirsiniz

Onu Yanımda Götürmeliyim Ama Nasıl?

Eğer yolculuk planınıza onu da dahil etmeye karar verdiyseniz karşılaşacağınız bazı sorunlar olacak. Bunlardan ilki ulaşım konusu.

Uçakla;

Seyahatinizi kendi arabanızla yapmıyorsanız, belki de hayvanla yolculuk için en ideal ulaşım yöntemi uçak. THY'nin bu konuda uyguladığı prosedür şöyle:

Öncelikle canlı evcil hayvan için rezervasyon gerekir. Yolcuya bilet kontrolü sırasında verilen veya yolcu tarafından getirilen muhafaza, Check-in sırasında istasyon görevlisi tarafından uygun görülmezse hayvan taşıması kabul edilmez.

Kutu içinde kabine alınacak canlı evcil hayvanın geçerli bir sağlık belgesi, kimlik cüzdanı, aşı kağıdı yolcu beraberinde mevcut olmalıdır. Evcil hayvanlar kabinde oldukları süre içinde bulundukları muhafazaları terk edemezler ve muhafazalar, sahiplerinin oturdukları koltukların önünde kabin içindeki gidiş ve gelişe engel olmayacak şekilde yerleştirilir.

Yolcu kabininde taşınması mümkün olmayan ve yolcu beraberinde seyahat eden evcil hayvanlar, yolcu tarafından gerekli şartlara uygun muhafazaların içinde, kargo kompartımanında taşınır. Canlı evcil hayvanın ebadına göre, rahatlığı için, muhafaza ayarlanır ve sağdan, soldan ve yukarıdan hayvan ile muhafaza arasında aralık olmasına dikkat edilir.

Yabancı ülkelere canlı evcil hayvan kabul prosedürü, IATA'nın (Uluslararası Havacılık Örgütü) koymuş olduğu kurallar doğrultusunda uygulanmaktadır.

Yurtdışına gidiyoruz!

Yurtdışına çıkışlarda hayvan kabulü konusunda her ülkenin belli prosedürleri var. Bütün ülkelerde ortak olan en belirgin nokta, sağlık karnesinin bulunması, aşılarının tam olması ve Tarım İl veya İlçe Müdürlükleri'nden alınması gereken yurtdışı çıkış belgesinin bulunması zorunluluğu. Belki de devlet dairelerinde en kolay işlem Tarım İl Müdürlükleri'nde yapılıyor. Bu belgeyi almak en fazla 10 dakikalık bir işlem. Eğer yurtdışı yolculuğunuz uzun süreli olacaksa, size tavsiyemiz o ülkenin konsolosluğunu arayıp gideceğiniz bölgedeki veterinerlerin adreslerini almanız.

Bu belgelerin haricinde, genelde zorunlu olan kurallardan biri aşılarının yapıldığı süre. Bu konudaki talep ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Örneğin, İtalya aşılarının zamanında ve en geç bir yıl içerisinde yapılmış olmasını istiyor. Bu süre diğer ülkelerde ortalama 4 ay ile 1 yıl arasında değişiyor. Bunların haricinde bir de karantina konusu var ki, bunu zorunlu kılan ülkelerde tatil planı yapıyorsanız, zaten evcil hayvanınızı beraberinizde götürmeniz imkânsızlaşıyor. Bu süre de ülkelere göre farklılaşıyor. İtalya'da karantina uygulanmazken, Amerika, Danimarka, Mısır gibi ülkelerde farklı sürelerle karantina söz konusu.

Yurtdışına çıkışlarda kuşlar daha ciddi bir problem oluşturuyor. Birçok ülke, bulaşıcı olabilecek hastalıklar taşımaları ihtimaline karşı bir önlem olarak, kuşları baştan reddediyor. Kuşların gümrükten geçirilebilmesi için sağlık raporu alınması gerekli. Bu belgenin alındığı durumlarda bile bazen geçişini yapamamak mümkün.

Gemiyle;

Deniz yollarıyla yolculuk yapmaya karar verdiyseniz, iyi bir seçim yaptınız demektir. Çünkü aşıları tam ise ve sağlık karnesi de yanınızdaysa, hiç bir sorunla karşılaşmadan, rahat bir yolculuk yapabilirsiniz.

Trenle;

Demiryolları ile yolculuk etmeyi düşünüyorsanız işiniz çok kolay. Eğer çok büyük bir köpeğe sahip değilseniz, aşıları tam ise ve sağlık karnesi de yanınızdaysa başka birşey yapmanıza gerek yok. Dostunuz ve size iyi yolculuklar… Ama eğer bir süs köpeğine sahipseniz, kargo ve bagaj ile ilgilenen departmanda işlem yaptırmanız gerekiyor. Bu işlem sonunda yine beraber yolculuk yapabiliyorsunuz.

Otobüsle;

Eğer ulaşımınızı otobüslerle yapmayı planlıyorsanız işiniz daha zor olacak. Çünkü hiçbir firma otobüs içinde hayvan yolculuğuna müsaade etmiyor. Bu konuda gösterilen gerekçe ise oldukça mantıklı. Yetkililer, yolculuk esnasında hayvanların tavırlarının sahipleri tarafından kontrol edilememesi veya diğer yolcuların rahatsız olmaları konusunda tedirgin.

Sorun Değil, Benim Kendi Arabam Var…

Eğer kendi arabanızla yolculuk ediyorsanız, birçok sorundan kurtulmuş oluyorsunuz. Ancak sanmayın ki işiniz çok kolay. Yolculuk esnasında dikkat etmeniz gereken birçok husus var.

Öncelikle, eğer yolculuğunuz 3 - 4 saatten fazla sürecekse, hayvanın tuvalet ve yemek ihtiyacını giderebilmesi için, 2-3 saatte bir en az 30 dakikalık molalar vermeniz gerekiyor. Can ve yol güvenliği açısından hayvanın özel yolculuk kabında taşınmasında fayda var. Yolculuğa başlamadan önce sakinleştirici ve bulantı önleyici ilaç vermeniz iyi olacaktır.

Bu konuda ilaç konusunda bireysel farklılıklar olabileceği için mutlaka bir veteriner doktora danışılması, hatta genel bir check-up yaptırılması gerektiğini söylüyor. Çünkü en basit görünen ilaç bile hasta bir hayvanda kötü sonuçlar doğurabiliyor. Yolculuk esnasında kullanılacak olan sakinleştirici veya bulantı önleyicinin, seyahatten birkaç gün önce hayvan üzerinde denenerek etkisinin nasıl olacağının gözlenmesinin, yolculuk sırasında yaşanabilecek sorunları aza indireceğini uzmanlar söylüyorlar. Yolculuklarda bulantıyı önlemenin başka bir yolu ise fazla mama vermemek ve kuru mamayı tercih etmek olacaktır.

Kuşlar, yine en kolay yolculuk yapılacak hayvanmış gibi görünse de, en fazla dikkat edilmesi gerekenleri. Vücut ısıları 41- 42 derece olan kuşlar, ani hava değişikliklerine karşı çok duyarlılar. Arabada pencerenin açılması ve kuşun cereyanda kalması kötü sonuçlar doğurabilir. Ama araba içindeki ısı sabit tutulursa en sorunsuz yolcunuz kuşunuz olacaktır.