ABD'den Türkiye'ye rest, İran'a övgü

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, Suriye sınırında uçuşa yasak bölge oluşturulmasının, Suriye'deki bazı zorluklar nedeniyle "uygun bir çözüm" olduğunu düşünmediklerini söyledi. Türkiye'nin bu konuyla yakından ilgilendiğini belirten Kirby, kendilerinin de Türk yetkililerle konuyu ve koalisyona Türkiye'nin diğer katkıları gibi meseleleri görüşmeye devam ettiklerini kaydetti. Kirby, "Ancak, şu anda bunun (uçuşa yasak bölge/tampon bölge), Suriye'nin içindeki durum noktasında yararlı bir çözüm olacağını düşünmüyoruz. Tekrar etmek isterim ki Türkiye'nin katkılarından minnettarlık duyuyoruz, ek katkılar noktasında da görüşmelere devam edeceğiz ve Türklerle her konuyu konuşmayı da sürdüreceğiz ama şu anda bunun izlenecek en uygun çözüm olduğu görüşünde değiliz" diye konuştu. "Bunun neden en iyi çözüm olmadığını düşündüklerine" ilişkin soru üzerine de Kirby, böyle bir misyon yüklenildiğinde bunun kaynakları, zamanlaması, operasyonel riskleri, toplam yararı gibi tüm faktörlerin gözden geçirilmesi gerektiğini ve bunların hala tartışılan konular olduğunu dile getirdi.
RİSKLİ BİR MİSYON
Suriye'deki çatışmaların karmaşık doğası nedeniyle uçuşa yasak bölge veya tampon bölge kurulmasının da karmaşık bir durum olduğunu ifade eden Kirby, "Evet geçmişte uçuşa yasak bölge kurduğumuz olmuştu ama bu, onun da kolay yapıldığı anlamına gelmiyor. Çok zaman, emek ve kaynak isteyen, sizi belirli risklere maruz bırakan karmaşık bir misyon ve böyle bir şeyi başlatmadan önce bu risklerin ne olduğunu tam olarak anlamanız lazım" değerlendirmesinde bulundu. Kirby, "Uçuşa yasak bölgenin oluşturulmasını şu anda uygun görmüyorlarsa neden bu konudaki görüşmelere devam ettiklerinin" sorulması üzerine de Suriye'deki ortamın hayli dinamik olduğuna ve devamlı değiştiğine işaret ederek, "Türklerin katkısına değer veriyoruz ve onların daha fazla katkı sağlamasının yollarına bakmaya da devam etmek istiyoruz. Bu, onların ilgi duyduğu bir fikir ve onlarla bu konuyu konuşmayı sürdürmeye ilgiliyiz. Ancak şu anda Suriye'deki bazı zorluklar nedeniyle bunun uygun bir çözüm olduğunu düşünmüyoruz" ifadesini kullandı. Suriye'deki amaçlarının IŞİD'e karşı bir kampanya olduğunu ve bu noktada atılacak ek adımların ve kararların bu misyon çerçevesinde alındığını belirten Kirby, IŞİD ile mücadele kampanyasında da uçuşa yasak bölgenin uygun bir hareket şekli olmadığına inandıklarını bildirdi. Kirby, bir soru üzerine, Suriye'nin hava savunması meselesinin, uçuşa yasak bölge kurulmasındaki risklerden birini oluşturduğunu söyledi.
İRAN'IN IŞİD'İ VURDUĞUNA DAİR KANITLARIMIZ VAR
AFP Haber Ajansı, Kirby'nin açıklamasında "İran'a ait F-4 uçakların son birkaç gündür Irak'taki IŞİD mevzilerine hava operasyonları gerçekleştirdiğine dair elimizde kanıtlar var" dediğini yazmıştı. BBC'ye konuşan Kirby, açıklamasını teyit etti ve operasyonların Irak'ın kuzeyinde, Diyala bölgesinde yapıldığını öne sürdü. Söz konusu bölgenin hava sahası hala Irak hükümeti kontrolünde bulunuyor. Tuğamiral Kirby, ABD'nin de hava operasyonu düzenlediği bölgede İran'ın harekete geçmesinin "IŞİD'e karşı birlikte mücadele anlamına gelmediğini" ifade etti. Kirby sözlerine şöyle devam etti: "Orası Irak'ın egemenliğindeki hava sahası. Irak egemenliği tanınmış bir devlettir. Ülkenin hava sahasındaki gerekliliklere kendileri karar vereceklerdir. Biz bir görev nedeniyle Irak'ta uçuyoruz, Irak hükümetiyle işbirliği içinde hareket ediyoruz. Hava sahasında nasıl hareket edileceği Irak hükümetine kalmış bir konu. Ama bizim İran askeri güçleriyle işbirliği yapmama konusundaki politikamız değişmedi." İran daha önce de Irak'a Sukhoi Su-25 adlı uçaklardan göndermişti. Bu uçakları İranlı pilotların kullandığı öne sürülmüştü. IŞİD'in Haziran ayında Irak'ın ikinci büyük kenti Musul'u ele geçirmesinden bu yana ülkede siyasi kriz sürüyor. Kriz sürecinde göreve gelen Başbakan Haydar Abadi, bu hafta içinde bir açıklama yaparak "Orduda maaşlarını komutanlarının aldığı 50 bin hayali asker bulunduğunu tespit ettiklerini" söylemişti.
AMERİKAN GAZETELERİNİN İDDİALARI
Wall Street Journal'ın ardından ABD'nin bir diğer büyük gazetesi Washington Post da Türkiye-Suriye sınırında güvenli bölge iddialarına yer verdi. Gazeteye göre, Türk özel kuvvetleri de bölgeye konuşlanacak. ABD'nin en saygın gazetelerinden Wall Street Journal'ın (WSJ) ardından ülkenin bir diğer büyük gazetesi Washington Post da Washington ve Ankara'nın Türkiye-Suriye sınırında küçük bir güvenli bölge kurulması konusunda anlaşmaya yaklaştığını yazdı. WSJ haberinde iki tarafın uçuşa yasak bölge fikrinden vazgeçtiğini ancak sınıra kurulacak güvenli bir bölgenin İncirlik Üssü'nden kalkarak devriye gezecek uçaklarla de facto korunacağını yazmıştı. Washington Post ise dün, “görece güvenli bölge” olarak tarif ettiği alanın Halep'in kuzeyinde ve Kobani'nin doğusundaki bölgede kurulacağını yazdı.
TÜRK ASKERİ YARDIM EDECEK
Üst düzey yetkililere dayandırılan haberin bu bölgenin “potansiyel olarak” 100 mil (160 km) uzunluğunda ve 20 mil (32 km) genişliğinde olabileceğini kaydetti. Başkan Obama'nın iki tarafın haftalardır üzerinde konuştuğu planı geçen hafta yapılan ulusal güvenlik toplantısında dinlediği ancak nihai kararını henüz vermediği ifade edildi. Bir yetkili detaylar üzerinde görüşmelerin devam ettiğini söyledi. Gazeteye göre Türk özel kuvvetleri kurulacak bölgeye konuşlanarak Suriyeli muhaliflerin pozisyonlarını korumalarına yardım edecek. Türk askerleri ayrıca ABD uçaklarının IŞİD hedeflerini belirlemesine yardımcı olacak. Şu anda insansız hava araçları ve sahadaki muhaliflerin yönlendirmesiyle hareket ettiklerini hatırlatan bir yetkili, bu sayede daha kesin ve etkin hedefler belirlenebileceğini söyledi. WSJ de pazartesi günü, Türkiye'nin özel kuvvetlerini güvenli bölgeye yollamayı teklif ettiğini yazmış ancak “Amerikalı yetkililerin Türk ordusunun bu kapasiteye sahip olup olmadığı ile ilgili şüpheleri olduğunu” öne sürmüştü. ABD'li yetkililer plan çerçevesinde İncirlik Üssü'nün kullanımını elde ettiklerini söyledi. Bir yetkili bu sayede IŞİD'e karşı operasyonda saldırıların sıklığının ve süresinin uzayacağını ifade etti. İncirlik'in kurulacak güvenli bölgeyi devriye uçuşlarıyla korumak için de kullanılacağı belirtildi. Ancak bu plan Suriye lideri Beşar Esad'ın Amerikan uçaklarının Suriye hava sahasını kullanmasına izin vermeye devam edeceği varsayımına dayanıyor. Bir Pentagon yetkilisi Washington Post'a Esad'ın ABD uçaklarına müdahale etme girişimi olursa Suriye'nin hava kuvvetleri ve savunma sistemlerine büyük saldırı düzenleneceğini söyledi. Gazete ABD'li yetkililerin “Türkiye'nin ABD'yi Esad'la karşı karşıya getirme arzusundan” endişe duyduğu yorumunu yaptı.
BEYAZ SARAY YALANLAMADI
Türkiye ve ABD'nin sınırda güvenli bölge konusunda anlaştığı yönündeki haberlerin yayınlanmasının ardından pazartesi günü Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest'e “uçuşa yasak bölge konusunda” anlaşma olup olmadığı soruldu. Earnest, haftalardır verdiği yanıtı tekrarlayarak bunu düşünmediklerini söyledi. Ancak WSJ zaten haberinde uçuşa yasak bölge seçeneğinin masadan kaldırıldığını yazmıştı. İkinci bir soruda “Başkan Yardımcısı Biden'ın ziyareti sırasında Türkiye ve ABD'nin daha dar kapsamlı bir sınır bölgesi kurulmasıyla ilgili seçenekleri daraltıp daraltamadığı” sorulduğunda ise Earnest, Biden'ın muhataplarıyla bu konuyu uzun uzun konuştuğunu söyledi. Earnest, “Şu anda bu konuda ne kadar yol aldıklarını karakterize etmem mümkün değil” diye ekledi. Sonuçta iddiaları yalanlamamış oldu.
Kaynak: BBC Türkçe, Hürriyet, Milliyet ve Ajanslar