CHP'den 'yeniden yargılama' teklifi

CHP Grup Başkanvekilleri Akif Hamzaçebi, Engin Altay ve Muharrem İnce "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini" TBMM Başkanlığı'na sundu. Teklifin gerekçesinde, özel yetkili mahkemelerce verilen kararların kamu vicdanını sızlatan boyutlara ulaştığı, kurgu ve kuşku dolu kanıtlarla binlerce kişi ve ailelerini olumsuz etkileyen, hatta intiharlara sürükleyen sonuçlar oluşturduğu belirtildi.
Teklifin bir sonuç değil, adil yargılamayı esas alan bir yargı yapısının oluşumunda başlangıç olarak kabul edilmesi gerektiğine işaret edilen gerekçede, teklif kapsamında özel yetkili veya bölge ağır ceza mahkemeleri olarak adlandırılan mahkemelerin kapatılacağı, yargılamaların suç yerindeki ağır ceza mahkemelerinde yapılmasının sağlanacağı kaydedildi. Bu aşamada davaların baştan görülmesi veya yeniden yargılama müesseselerinin işletilmesinin ayrıca düzenlendiği belirtilen gerekçede, "5 Temmuz 2012 tarihinden itibaren özel yetkili mahkemelerce sürdürülen, karar verilen ve hatta kesinleşen davalarla ilgili kuşkuların giderilmesi için davaların yeniden görülmesi ve yeniden yargılama işleminin icrasının gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Öte yandan gizli tanık adıyla bilinen tanıklığın yapılma biçimi elden geçirilmekte ve iletişim bilgileri ile dijital verilerin delil başlangıcı niteliği yasal düzenlemeyle açıkça vurgulanmaktadır" denildi. Teklife göre, özel düzenleme ve yetkilerle donatılmış mahkemeler kapatılacak. Soruşturma aşamasında tanığın gerçek kimlik ve adresi gizli tutulurken, kovuşturma aşamasında duruşmada hazır bulunma hakkına sahip bulunanların, bulunduğu ortamda ve gerçek kimliğiyle ifadesinin alınması düzenlene. Ancak bu ifade alımı sırasında oturum gizli olarak yapılacak. Böylelikle savunma hakkı adil yargılamaya olanak verecek biçimde gerçekleştirilirken, tanığı duruşmada hazır bulunma hakkına sahip olanlar dışındakilerin görmemesi sağlanacak. Bu aşamalardan sonra tanık kanunda belirtilen koruma önlemlerinden yararlanacak. Tanığın dinlenmesi sırasında olası saldırılara karşı korunması ve soruşturma aşamasında dinlenmesi mümkün olmayan gizli tanığın ifadesi delil olarak nitelenmeyecek. Tanığın kimliğinin gizlenmesinin sadece soruşturma aşamasına yönelik olduğu düzenlenecek. Mahkeme başkanı veya hakim, sanığın veya katılanın gösterdiği tanık veya uzman kişinin çağrılması hakkındaki dilekçeyi reddettiğinde, sanık veya katılan o kişileri mahkemeye getirebilecek, bu kişilerin duruşmada dinlenmesi zorunlu olacak. Hukuk öğretisinde bilgisayar ve elektronik depolama araçlarındaki bilgi ve belgelerin doğrudan delil niteliğinde sayılmadığının belirtildiği teklife göre, bilgisayar ile elektronik bilgi depolama araçlarının içerikleri hukuka uygun başka bir delille desteklenmedikleri takdirde hükme esas teşkil etmeyecek.
Terörle Mücadele Kanununun 10. Maddesiyle kurulan ağır ceza mahkemeleri ile 6352 sayılı Kanunun Geçici 2'nci maddesine göre görevlendirilmiş bulunan mahkemelerde görülmekte olan davalarla ilgili dosyalar üzerinde hiçbir işlem yapılmaksızın ve derhal işlendiği yerdeki ağır ceza mahkemesine gönderilecek. Bu yerde birden çok mahkemesi varsa, dava dosyası UYAP sistemindeki sıraya göre görevli ağır ceza mahkemesine tevzi edilecek. Teklifte görev ve yetkilerine son verilen mahkemelerce karar verilmiş olmakla birlikte, henüz gerekçesi yazım aşamasında bulunan dava dosyalarıyla ilgili olarak, gerekçe yazımı bu yasanın yürürlüğe  girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde tamamlanarak temyiz merciine gönderilecek. Bu süre içinde mahkeme heyeti sadece gerekçeli kararın yazımı için geçici yetki ile görevli sayılacak. Görev ve yetkilerine son verilen mahkemelerce karar verilmiş olmakla  birlikte, henüz temyiz safahatında bulunan dosyalarla ilgili olarak, Yargıtay tarafından işin esasına girilmeksizin ilamın bozulmasına karar verilecek ve dava dosyaları ilk derece mahkemenin bulunduğu yere iade edilecek. Bu dava dosyaları da ağır ceza mahkemesine gönderilecek. Görevli mahkemece dava dosyası yeniden ele alınacak ve savunma hakkı çerçevesinde başlangıcından itibaren yargılama işlemi gerçekleştirilecek. 6352 Sayılı Yasanın Geçici Madde 2. maddesiyle görev ve yetkileri belirlenmiş ağır ceza mahkemelerince kovuşturması yapılarak kesin hükümle neticelenen dava dosyaları ele alınarak kararın verildiği yerdeki ağır ceza mahkemesine UYAP sistemindeki sıraya göre tevzi edilecek. Bu mahkemece yeniden yargılama kararı verilecek. Mahkemece, dava baştan itibaren görülecek.  Teklif, devam eden veya yeniden yargılamaya konu olan kovuşturmalar açısından da uygulanacak. Teklif ile görev ve yetkilerine son verilerek kapatılan mahkemeler bünyesinde görevli Cumhuriyet savcılarının yeni görevleri o yer Cumhuriyet Başsavcısı tarafından belirlenecek. Bu mahkemelerdeki başkan ve hakimler hakkında yeni yetki ve görevlerini tespit ise Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna ait olacak.