'Çin Rusya'nın yardımına yetişti'

Çin ve Rusya arasında imzalanan 400 milyar dolar tutarındaki tarihi doğal gaz anlaşması ülkede "Çin, Rusya'nın yardımına yetişti" şeklinde yorumlandı. Çin ile Rusya'nın yaklaşık 10 yıl süren müzakelerin ardından 400 milyar dolar değerindeki anlaşmayı imzalaması tüm dünyanın dikkatini çekti. Resmi basında Ukrayna'daki siyasi karışılık dolayısıyla Rusya'nın pazardaki endişelerinin arttığına işaret edilirken, Çin için ise giderek ciddileşen çevre sorunu nedeniyle ülkenin temiz enerjiye duyduğu acil ihtiyacın yol açtığı kaygı unsurlarının süreci hızlandırdığı savunuluyor. Enerji açısından büyük oranda Rusya'ya bağımlı olan Avrupa'nın anlaşmaya büyük bir kaygı ile baktığının altı çizilen yorumlarda, "Ukrayna'daki sorunun halen kritik olduğu bir dönemde, Rusya'nın Çin ile kucaklaştığı" şeklindeki Avrupa basınında yer alan yorumlara dikkat çekiliyor. Çin'in bu anlaşma ile "Rusya'nın yardımına yetiştiği" ve bu sayede Rusya'nın AB ile yaptığı enerji müzakerelerinde "çok daha kendinden emin bir tavır takınabileceği" savunuluyor.
Konuya Çin açısından bakıldığında enerji güvenliği ve temiz enerji başlıkları ön plana çıkarken, Pekin yönetiminin son yıllarda büyük bölümü kömüre bağlı sanayisini temiz enerji kullanımına teşvik etmeye çalıştığı vurgulanıyor. Çin'in doğal gaz tüketimi geçen yıl yüzde 13,9 artarak, 167,6 milyar metreküpe ulaşmıştı. Dünyanın en büyük enerji tüketicilerinden olan Çin, ülkede kullanılan gazın yüzde 30'unu ithal ediyor.
- Çin resmi basını, Rusya'nın pazar endişesi ile Çin'in enerji güvenliği ve temiz enerji kaygılarının anlaşmayı hızlandırdığını savunuyor
"Rusya, Avrasya coğrafyasını farketti"
Anlaşmaya göre Rusya'nın Gazprom şirketi 2018'den itibaren yeni kurulucak doğu boru hatları aracılığıyla Sibirya'nın doğusundan Çin'e gaz sağlamaya başlayacak. Çin Milli Petrolleri (CNPC) anlaşmayla ilgili yaptığı açıklamada, yıllık sağlanacak gaz hacminin 38 milyar metreküpe ulaşana kadar her yıl düzenli artacağını belirtti. Bu rakam da Çin'in mevcut yıllık talebinin neredeyse dörtte birine karşılık geliyor. Sovyetler Birliği'nin yıkılışından bu yana doğal gaz piyasasındaki en büyük anlaşma olduğu ifade edilen proje kapsamında Rusya'nın 55 milyar dolar, Çin'in ise en az 20 milyar dolar yatırım yapması bekleniyor. Çin resmi yayın organlarında gaz anlaşması genel olarak "dönüm noktası" olarak değerlendirilirken, Rusya'nın bu sayede Avrasya coğrafyasını da farketmesini sağladığı ifade ediliyor.
Fiyatlandırma
Diğer yandan ülkede, uluslararası medyada yer alan "anlaşmanın doğal gaz fiyatlarının belirlenme ilkelerini değiştireceği yönündeki" tahminlere vurgu yapılırken, Çinli uzmanların birim fiyatının 1000 metreküpte 350 dolar civarında bir fiyat aralığında olabileceği ifadeleri dikkati çekiyor. Ayrıca Çin'in de Rusya'nın istediği fiyat bedeline yakın bir ücretlendirme belirlediği kaydediliyor.
Çinghua Üniversitesi'nden ekonomi diplomasisi uzamanı Hı Maoçun Rusya'nın bu anlaşmayla Japonya ve Güney Kore ile yapacağı anlaşmalar için fiyat aralığını da ortaya koyduğunun altını çizerken, diğer yandan AB'ye sattığı gazın fiyatını da etkileyeceğini belirtiyor.
Rusya ve Çin arasındaki bu tarihi doğal gaz anlaşması ile Çin'in enerji güvenliği hususunda "bir garanti unsuru" elde ettiği kaydedilirken, dünyanın da Çin'in enerji oburluğundan kaynaklanan kaygılarının dağılacağı görüşüne yer verildi.
Yeni boru hattı
Dev anlaşma kapsamında Sibirya'nın doğusundan gelecek gazı Çin'in kuzeydoğusundaki Heylongciang eyaleti üzerinden Çin'e aktaracak bir boru hattı projesi bulunuyor. Projeye göre, CNPC proje kapsamında boru hattının Çin kısmını inşa edecek. Rus gazının Çin'e girmesiyle birlikte ülkenin kuzeydoğusu başta olmak üzere, başkent Pekin, doğuda Yangzı nehri deltası ve Şanghay kenti bu gazı kullanacak.
Çin'in yıllık 38 milyar metreküplük gaz ithaliyle ülkenin temiz enerji talebinin karşılayacağı belirtilirken, sürdürülebilir kalkınmasının da devam edeceği savunuluyor.