Nükleer silahları yasaklayan anlaşma BM'de kabul edildi

Özellikle sivil toplum kuruluşlarının kampanyalarıyla uzun süredir  müzakereleri yürütülen Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması, sonunda BM  Genel Kurulu'nda oylandı.

ABD, İngiltere, Rusya, Fransa, Çin gibi BM Güvenlik Konseyi'nin daimi  üyeleri ve diğer nükleer silah sahibi ülkelerin boykot ettiği müzakereler sonucu  ortaya çıkan tasarı, 122 ülkenin desteğiyle kabul edildi.

Tasarıya sadece Hollanda karşı oy verirken, Singapur çekimser kaldı.

Oylamaya aralarında ABD, Rusya, İngiltere, Çin, Hindistan, Pakistan,  Türkiye, İran, İsrail, Fransa, Almanya, Yunanistan, Japonya ve İtalya'nın da  olduğu 69 ülke katılmadı.

"Asla katılmayacağız"

Tasarının kabulünün ardından ABD, İngiltere ve Fransa ortak açıklama  yaparak, karara tepki gösterdi.

Anlaşma metninin müzakerelerine katılmadıklarını belirten üç ülkenin  açıklamasında, "Anlaşmayı ne imzalamaya ne onaylamaya ne de gelecekte katılmaya  niyetimiz yok. Bu nedenle ülkelerimizin nükleer silah konusundaki yasal  yükümlülükleri değişmeyecektir." ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, anlaşmanın güvenlik ve caydırıcılık konusuna değinmediği,  Kuzey Kore'nin nükleer programının nasıl engelleneceğine ilişkin çözüm de  üretmediği savunuldu.

STK'lar umutlu

Nükleer ülkelerin tepkisine rağmen nükleer karşıtı gruplar anlaşmadan  umutlu.

Nükleer silahların imha edilmesi konusundaki uluslararası kampanyanın  (ICAN) Direktörü Beatrice Fihn, konuya ilişkin açıklamasında, "Bugünün nükleer  çağın sonunu başlatan gün olmasını umuyoruz." dedi.

Müzakereleri yürüten BM Konferansının Başkanı Büyükelçi  Elayne Whyte  Gomez de yazılı açıklamasında "Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için  ilk tohumları atmayı başardık." değerlendirmesinde bulundu.

Anlaşma tüm üyelerin her türlü nükleer silah geliştirme ve edinme  faaliyetlerini yasaklarken, daha önceden bu silahlara sahip olanlardan bunları  uluslararası gözlemciler kontrolünde geri dönüşü olmayacak şekilde imha etmesi  isteniyor.

BM'de 20 Eylül'de imzaya açılacak anlaşma 20 maddeden oluşuyor.   Anlaşma 50. ülkenin iç onay sürecini tamamlayıp belgeyi BM Genel Sekreteri'ne  sunmasının üzerinden 90 gün geçince yürürlüğe girecek.

 Nükleer silahlar konusunda 1970 yılından beri yürürlükte olan "Nükleer  Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması" (NPT) bulunuyor. Bu anlaşma, yeni  silah geliştirilmesini yasaklayarak gelecekte tamamen bu silahların  kaldırılmasını amaçlıyor.

Anlaşmada nükleer silahların tamamen kaldırılması hedef olarak  gösterilirken taraflara bağlayıcı yasal zorunluluk getirilmiyor.

  Nükleer karşıtı ülke ve gruplar yeni anlaşmayla bu silahların tamamen  imhası için yasal zorunluluk getirmeyi amaçlıyor.