Putin'in 'trol fabrikası' ortaya çıktı

Radio Free Europe'a konuşan eski bir trol, St. Petersburg'daki Rusya İnternet Araştırmaları Merkezi'nin, Kremlin Sarayı'nın ‘propaganda merkezi' gibi çalıştığını anlattı.

Merkezde çalışanların hepsinin farklı rolleri var. Mesela bir Putin muhalifi rolünü oynuyor diğeri ise Putin yandaşı. Amaç ise sosyal medya ve forumlarda yapılan propagandalara 'orijinallik havası' katmak.

Merkezin eski çalışanlarından Marat Burkhard merkezin işleyişiyle ilgili olarak "Trollerden biri konuyla ilgili bir grafik ya da imaj hazırlar. Ardından kendi argümanını destekleyen bir yazıyla birlikte bu imajı paylaşır. Kötü adamdır bu" derken, rollerin Putin karşıtı bu ‘kötü adamlar'ın forumlardaki gerçek kullanıcıların gözleri önünde ‘bozguna uğratılması' üzerine kurulduğunu söyledi.

Her trolün 12 saat içinde en az 135 yorum yazmak zorunda olduğunu beliritrken, Burkhard "Foruma yazılacak bir yorum en az 200 karakterden oluşmak zorunda. Yani oturup sürekli yazacaksınız. Böylece Rusya'da özgür bir tartışma ortamı varmış algısı oluşturmuş oluyorsunuz" dedi.

Peki troller nasıl seçiliyor? Trol adaylarına mülakat sırasında beş anahtar kelime veriliyor, sonraki aşamaları Burkhard şöyle anlatıyor:

"Beş anahtar kelimeyi, yaptıkları yorumlarda kullanmak zorundalar. Bu kelimeler mesela Şoygu (Rusya Savunma Bakanı), Rus Ordusu, savunma bakanı gibi kelimeler olabiliyor. Kelimeler asla peş peşe yazılmıyor. Ancak yorumun tamamında bu beş kelimenin beşi de kullanılmak zorunda."

'Vejetaryenlik hakkında yazı'

Trollerde aranan başka bir nitelik ise ikna gücü. Yani trollerin eninde sonunda muhalif saflardaki eleştirel insanları ikna edip Putin'in politikalarının ‘doğru' olduğuna ikna etmeleri şart.

Trol seçiminde adaylardan tamamen nötr bir kavram hakkında yazmaları da isteniyor. Mesela trol adaylarından vejetaryenliğin olumlu-olumsuz yönlerini yazmaları isteniyor. Kavramlar giderek daha çetrefilli ve tartışmalı elemeyi sağlayacak konulara yayılıyor. Örneğin ‘Rusya'nın Donetsk'e gönderdiği insani yardım konvoyu hakkında ne düşünüyorsunuz?" diye soruluyor. Bu bir adayın Putin yanlısı mı yoksa karşıtı mı olduğunu anlamak için de bir turnusol testi işlevini görüyor.

Burkhard aslında liberal görüşlere sahip Putin muhalifi bir Rusya vatandaşıyken neden Putin yanlısı bir trol olmayı kabul ettiği sorusuna ise "Elbette ben Batı yanlısıyım ama kendi görüşlerimi yazmıyorum ki. Zaten yazsam beni almazlardı. Çünkü düzenli olarak trollerde ideolojik değişim olup olmadını test ediyorlar. Ben de birkaç kez sorumsuz yorumlarımla yakayı ele vemiştim" yanıtını verdi.

Trolün biri vesti.ru sitesine Putin'in Obama'ya 'saygı dersi' verdiği yönündeki yazısını Barnaul adlı forumda paylaşıyor. Ardından başka bir forum makaleyi övüyor ve yorum olarak şunları yazıyor:

"Müthiş bir makale. Bu arada Rusya'nın başkanı; ABD, Almanya ve diğer Batı liderlerinin yeni yılını kutladı. Barışçıl niyetlerini iletti. Böyle bir davranışı Obama'dan görmek pek mümkün değil."