Trump'ın hedefinde Türkiye var: 1 verdi, 1500 aldı

Türkiye ekonomisine yönelik saldırılar bu defa dış ticareti hedef aldı. ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’ye ticarette vergi avantajı sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi kapsamındaki ülkeler listesinden çıkarıldığını açıkladı. Türkiye’nin artık gelişmekte olan bir ülke olarak yardıma ihtiyaç duymadığının belirtildiği açıklamada, Türkiye’deki çelik vergilerinin yüzde 50’den yüzde 25’e düşürüldüğü bildirildi.

Türkiye 1975 yılında Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nde (GTS) tercihli muameleyi almış ve Türk mallarının ABD’ye gümrüksüz giriş yapmaları sağlanmıştı. Türkiye’yi ekonomik anlamda köşeye sıkıştırmaya çalışan Trump, 4 Mart’ta kongreye mektup göndererek, Türkiye’yi Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi programından çıkarmak istediğini beyan etmişti. Trump imzasıyla yayımlanan bildiride “Ekonomik gelişme seviyesine bağlı olarak, Türkiye’nin 17 Mayıs 2019’da yürürlüğe girecek şekilde GTS’den yararlanan ülke olmasının uygun olmadığına karar verdim” ifadeleri yer aldı. Trump daha önce Türkiye’den ithal edilen çelik ürünlerine uygulanan yüzde 25’lik gümrük vergisinin neden yüzde 50’ye çıkarıldığıyla ilgili olarak da “Önceki yıla kıyasla Türkiye’den ithal edilen çelik ürünlerinde yüzde 48 azalma görüldü. Aynı şekilde toplam çelik ithalatında da yüzde 12’lik bir azalma oldu. Bu sebeple artık söz konusu vergi yeniden yüzde 25 düzeyine indirildi” dedi.

TÜRKİYE BEŞİNCİ SIRADA
Aslında ABD yönetimi 44’ü en az gelişmiş 121 ülke ve bölgeyi GTS kapsamında değerlendiriyor. GTS kapsamındaki bu ülkeler 3.500’ü aşkın ürün kodunda ABD’ye gümrüksüz ihracat yapabilme hakkına sahip. Bu çerçevede 2018 yılında ABD’nin GTS kapsamında ithalatı 23,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu tutar ülkenin toplam ithalatının yüzde 1’inden de az. GTS’den en çok yararlanan ülke 6,3 milyar dolarla Hindistan, onu 4,4 milyar dolarla Tayland izliyor. Ülkemiz 1,9 milyar dolarla GTS’den faydalanan beşinci ülke konumunda bulunuyor. Türkiye’nin GTS sisteminden çıkarılması ile 1.484 üründe sıfır olan vergi artacak. Yani bundan böyle tarım ürünleri, otomotiv aksam ve parçaları, kıymetli taşlar, mücevherat, plastik, makine aksam ve parçaları ihracatı gümrük vergisine tabi olacak. Esasen ihracatımızda GTS kapsamına girebilecek ürünlerin toplam hacmi 3 milyar doların üzerinde. Ancak ticaretin GTS kapsamında girebilmesi için ABD’deki ithalatçıların gümrükleme aşamasında bir işlem yapması gerekiyor.

KARAR 75 MİLYAR DOLAR TİCARET HEDEFİYLE ÇELİŞİYOR
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ABD’nin Türkiye’den yaptığı çelik ithalatında vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e indirmesinin olumlu olduğunu belirterek “Beklentimiz ikili ticaretin önündeki tüm engellerin kaldırılmasıdır” dedi. Pekcan, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Beklentimiz ikili ticaretin önündeki tüm engellerin kaldırılmasıdır. Türkiye’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nden çıkarılması kararı, iki ülke hükûmetleri tarafından ilan edilen 75 milyar dolar ticaret hacmi hedefiyle çelişmektedir. ABD ile ikili ticaretin önüne konulan engeller sadece Türk firmalarını değil, ABD firmalarını da etkilemektedir.

GTS OLMADAN DA İHRACAT YAPARIZ
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, Türkiye’nin GTS sisteminden çıkarılmasının ihracatı bir miktar olumsuz etkileyeceğini belirterek “Zaten GTS kapsamındaki ürünlerimizin ihracatçıları, Amerika pazarında GTS dâhilinde olmadan da aynı ürünlerde 1 milyar doların üzerinde ihracat yapabildiklerini kanıtlamışlardır” dedi. Çelik ithalatında vergi oranının düşmesi konusunda da değinen Gülle “Çelik sektörümüz için son derece olumlu bir gelişme. Zira bu hamle, ticari, ekonomik gerekçelerden çok politik bir tepki idi. Bu nedenle, söz konusu oranın tekrar aşağı çekilmesi ihracata olumlu etki yapacaktır” diye konuştu.

EN FAZLA MÜCEVHER İHRAÇ EDİYORUZ
* Diğer kıymetli metal-kaplamalarından mücevherci eşyası: 187,6 milyon $
* Mermer, traverten ve su mermeri (işlenmiş/yontulmamış): 117 milyon $
* Kara taşıtlarının diğer aksam-parçaları: 75,4 milyon $
* Polietilen teraftalat - viskozitesi 78 ml: 72,5 milyon $
* Kakao içermeyen diğer şeker mamulleri: 72,2 milyon $
* Spor, avcılık, hedef atışı için av tüfeği: 58 milyon $
* Zeytinyağı ve fraksiyonları- rafine: 48,6 milyon $