Arboretum nedir / Türkiye'deki arboretumlar
Günlük hayatın koşuşturmacası arasında fiziksel ve zihinsel olarak yorgun düşen insanlar, hafta tatillerini doğanın içinde geçirmek istiyorlar. Şehir hayatından kaçarak bol oksijen ve ağaçların arasında dinlenme fırsatı arayan şehir insanlarının, tercihi arboretum oluyor. Birçok insanın ilk kez duyduğu ve anlamı bilmediği arboretum nedir, Türkiye'de gidilecek arboretumlar nerelerdedir, sizler için haberimizde derledik.
Şehir hayatının getirdiği gürültü, hava kirliliği ve stres gibi sorunlardan biraz olsun uzaklaşarak nefes almak isteyen insanlar, boş vakitlerini bol oksijen ve gürültüden uzak yerlerde geçiriyorlar. Yakın zamanda artık bir kaçış yeri olarak dikkatleri çeken arboretum alanları, şehirde yaşayan vatandaşlar ilk tercihlerinden biri olmuş durumda.
ARBORETUM KELİME ANLAMI
Latince kökenli bir kelime olan arboretum, "ağaç" anlamına gelen arbor sözcüğü ile "belli bitkilerin yetiştirildiği alan" anlamındaki -etum son ekinin birleşmesinden oluşuyor. Ancak günümüzde Arboretum kavramı, ağaçlar ve ağaççık veya çalı gibi diğer odunsu bitkilerin yetiştirilmesine adanmış botanik bahçesi olarak kullanılıyor.
ARBORETUM NEDİR
Arboretum ya da ağaç parkı, esasen ağaçlar ile ağaççık ve çalı gibi diğer odunsu bitkilerin yetiştirilmesine adanmış botanik bahçesidir. Böyle bahçeler bilimsel araştırma ve gözlemler için kullanılmakla birlikte, çeşitli canlı ağaç türlerinin derlemini (koleksiyonunu) barındıran birer müzedir. Bunun dışında, bir botanik bahçesinde bulunan ve ağaç, ağaççık ve çalıların dikimine ayrılmış olan bölüm de "arboretum" olarak anılabilir. Pinetum ise iğne yapraklı ağaçların yetiştirilmesinde özelleşmiş arboretumdur.
ARBORETUMLARIN AMACI
Mikroiklimin (Yerin iki metre üzerindeki iklim – mikroklima) elverdiği ölçüde doğal ve egzotik türlerin yetiştirilmesi, tanıtımı, gelişimi ve geniş çaptaki uygulamalara adaptasyonu konusunda çalışmalar yapmak Nesli tükenme tehlikesi altındaki bitkileri korumak Dünyadaki egzotik ve endemik bitkileri iklimin müsaade ettiği oranda bir araya toplamak Farklı iklimlerde yetişen bitkilerin yetişmesini sağlayarak ülke insanlarına tanıtmak Yabancı orijinli türlerin uygunluğu konusunda akademik çalışmalar yapmak Geniş halk kitlelerine, özellikle ilköğretim ve lise öğrencilerine doğa sevgisi aşılamak, doğa bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak.
TÜRKİYE'DE ARBORETUMLAR
Türkiye'de bulunan arboretumlar şunlardır:
Atatürk Arboretumu: Kurulumuna 1949'da başlanmış olan bir arboretumdur. Mülkiyet ve finans kaynağını T.C. Orman Genel Müdürlüğü'nün oluşturduğu bu arboretum bir danışma kurulunca işletilmektedir ve bu kuruldaki idari otorite yine T.C. Orman Genel Müdürlüğü, bilimsel otorite de İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'dir.
Karaca Arboretum: Hayrettin Karaca tarafından Yalova'da ve 13,5 hektarlık bir alan üzerine kurulmuş olan arboretumdur. Türkiye'nin ilk özel arboretumudur ve bugün için yaklaşık 7.000 farklı bitki türü, alt türü, varyetesi ve kültür formunu barındırır.
Kovada Çayı Arboretumu: 1994 yılında Isparta’da çalışmaları başlayan Kovada Çayı Arboretumu‘da Orman Genel Müdürlüğü’nce planlanmış, ardından 520 hektarlık alan 1999 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi’ne bırakılmıştır.
