Tgrt Haber
Ramazan Vuslat
Ramazan Vuslat
10 Haziran 2021 12:35 - Güncelleme : 16 Şubat 2022 12:12

Cengiz Aytmatov’un vefatının 13'üncü yılı

Kendi döneminin en önemli yazarlarından biri olan Cengiz Aytmatov, vefatının 13’üncü yıl dönümünde anlıyor. Cengiz Aytmatov’un filme çevrilen en önemli iki eseri 'Selvi Boylum Al Yazmalım' ve 'Hababam Sınıfı' Türk sinemasının en çok sevilen filmleri arasındadır.

Cengiz Aytmatov’un vefatının 13'üncü yılı
Cengiz Aytmatov,Selvi boylum al yazmalım,hababam sınıfı

Kendi döneminin en önemli yazarlarından biri olan Cengiz Aytmatov, vefatının 13’üncü yıl dönümünde anlıyor

EN ÇOK SEVİLEN FİLMLERDEN BİRİ "SELVİ BOYLUM AL YAZMALIM"

Türk sinemasının en çok sevilen  ve izlenen filmi olan ‘Selvi Boylum Al Yazmalım’ Cengiz Aytmatov’un filme çevrilen en önemli eserlerinden biridir.
Yapılan anketler sonucunda Selvi Boylum ve Hababam Sınıfı filmi en sevilen filmler olarak başı çekiyor.

CENGİZ AYTMATOV'UN EN ÖNEMLİ ESERİ: İLK TÜRKAN ŞORAY’IN DİKKATİNİ ÇEKTİ

Cengiz Aytmatov’un en önemli eserlerinden olan “Selvi Boylum Al Yazmalım” romanı ilk Türkan Şoray’ın dikkatini çekti. Romanı okuyan ve çok beğenen Türkan Şoray, bu filmin romanla kalmayıp film de çekilmesi gerektiğini düşündü

Yapımcı olan Arif Keskiner’in kapısını çalarak Cengiz Aytmatov'un bu muhteşem eserinin filme çevrilmesini istedi.

Arif Keskiner ise o günlerde başka bir film çekme hazırlığında olsa da hem Türkan Şoray’ın isteğini kırmayıp hem de bilgisine, tecrübesine ve hislerine güvenerek bu filmi uyarlamaya karar verdi.

Diğer çekim aşamasında olan filmin tüm çalışmalarını durdurarak Selvi Boylum Al Yazmalım filmi için çalışmalara başladı. Türkan Şoray’a partner olarak için Kadir İnanır ve Ahmet Mekin ile anlaşan Arif Keskiner büyük bir heyecanla çalışmalarına devam etti.

Senaryosunu da Ali Özgentürk yazdı. Senaryo kitaptan farklı olsa da Cengiz Aytmatov yaptığı bir açıklamada; Ali Özgentürk’ün yazdığı hikayenin kendi romandaki hikayeden daha güçlü olduğunu ifade etti.

“SEVGİ NEYDİ?”, “SEVGİ EMEKTİ”

44 yıldır dillerden düşmeyen “Sevgi neydi?”, “Sevgi emekti” repliği tamamen Ali Özgentürk’e ait.

Çekimleri bir sene süren ‘Selvi Boylum Al Yazmalım büyük ilgi gördü. Film şu ödülleri kazandı: 

Taşkent Film Festivali (1977)
- En İyi Kadın Oyuncu: Türkan Şoray

Antalya Film Festivali (1978)
- En İyi İkinci Film
- En İyi Yönetmen - Atıf Yılmaz
- En İyi Görüntü Yönetmeni - Çetin Tunca

Beyoğlu Belediyesi ve TÜRSAK Türk Sinemasının 100. Yılı Ödülleri (2015)
- En İyi Film

Cengiz Aytmatov Ödülü (2017)
- En İyi Erkek Oyuncu - Kadir İnanır

Los Angeles Asya Film Festivali
- Sinema Mirası Altın Kar Leoparı Ödülü
- Cengiz Aytmatov Kültür Geliştirme Ödülü - Türkan Şoray

BABASINI 10 YAŞINDA KAYBETTİ

Cengiz Aytmatov, 10yaşındayken babasını kaybederek yetim kaldı. Kırgız Türkçesini savunduğu gerekçesiyle 1938 yılında kurşuna dizilerek öldürüldü.

YAZARLIK KIVILCIMLARI ERKEN YAŞLARDA ÇAKMAYA BAŞLADI

Çocukken babaannesinin anlattığı hikayeler ile hayal kurma yeteneğini geliştirdi. Ailesinin geçimini sağlamak için küçük yaşlarda çalışmaya başlayan Cengiz Aytmatov’un o yaşta çalışması gözlem gücünü de geliştirdi.

14 yaşında okulu bırakmak zorunda kalan Aytmatov, vergi memurluğu, muhasebecilik ve Rusça öğretmenliği yaptı. İkinci Dünya Savaşı esnasında yaşadığı psikolojik travmalar yazarlığını şekillendirdi.

Cengiz Aytmatov’un vefatının 13'üncü yılı

BABASININ İDAM EDİLDİĞİNDEN HABERİ YOKTU

Babasının idam edildiğinden haberi yoktu 1938'de idam edilen babasının idam edildiğini ancak 1958’de öğrenebildi. Babasının hala hapis yattığını sanıyordu.
İkinci Dünya Savaşı’nda gördüklerini ve hissetiklerini kaleme alarak Moskova’da yazarlık kariyerine başladı.

Yerel gazetelerde muhabirlik ve köşe yazarlığı yaparken 1952'de yayımladığı 'Gazeteci Cyuda'da savaşın ardından açlık ve sefalet çeken çocukların yaşamlarını hikâye edindi.

Aytmatov'un yazdığı 'Cemile',  Fransız şair Louis Aragon tarafından 'Dünyanın en güzel aşk öyküsü' tanımlamasıyla Fransızcaya çevrildi. Cengiz Aytmatov, 'Cemile'nin Avrupa'da çok okunmasıyla uluslararası yazar kimliğini kazandı.

Josef Stalin'in ölümünden sonra başlayan normalleşme sürecinde yeni Rus lideri Nikita Kruşçev'in uyguladığı Anti-Stalinist politikayla daha rahat hareket etmeye başlayan Cengiz Aytmatov, Sovyet Komünist Partisi'ne, Sovyet Yazarlar Birliği'ne ve Moskova'da Edebiyat Fakültesi'ne kabul edildi.

1959'da Novy Mir'in editörlüğünü yaptı ve buradaki görevini 1967 yılına kadar sürdürdü. Novy Mir'den sonra Literaturnyi Kırgızistan dergisi editörlüğü ve beş yıl boyunca süren 1960-1965 arasında- Pravda Gazetesi Orta Asya muhabirliğini yaptı.

1963... 'İlk Öğretmen', 'Deve Gözü', 'Cemile' ve 'Selvi Boylum Al Yazmalım' öykülerinden oluşan 'Steplerden ve Dağlardan Hikâyeler' ile Lenin Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

1968... Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Aynı yıl Kırgızistan milli yazarı seçildi.
1969... Asya - Afrika Halkları Kültürel Dayanışma Teşkilatı Başkan Yardımcılığına seçildi.
1978... Yüksek Sovyet Prezidyum'u tarafından 'Sosyalist İşçi Kahramanı' unvanına layık görüldü.
1979... Etruriya Ödülü'nü kazandı.
1983... Büyük Sovyet Edebiyat Ödülü"nü ikinci kez ve Pablo Neruda Ödülü'nü kazandı.
1985... Jawaharlal Neru Ödülü'nü kazandı.
1985 - 1991... Kırgızistan Sinemacılar Birliği, Sovyet Parlamentosu Kültür ve Ulusal Diller Komitesi Başkanlıkları ile Sovyet Yazarlar Birliği Sekreterliği görevlerinde bulundu.
1988... Japonya Doğu Felsefesi Enstitüsü Akademi Ödülü'nü kazandı.
1992... İlesam Üstün Hizmet Madalyası aldı
1994... Avusturya Avrupa Edebiyatı Devlet Ödülü'nü kazandı.
1996... Kırgızistan'ın UNESCO temsilciliğine atandı.
1998... Friedrich Rückert Ödülü'nü kazandı.

Sovyetler Birliği Parlamentosunda milletvekili olarak görev yapan Cengiz Aytmatov, aynı zamanda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin son lideri Mihail Gorbaçov'un 5 danışmanından biriydi.

Cengiz Aytmatov da tıpkı babası Törekul Aytmatov gibi Kırgızların bir millet olduğunu bilmesi için çalıştı. Sovyet Birliği döneminden sonra Mihail Gorbaçov'un 1986'da yönetimin başına geçmesiyle başlayan açıklık ve yeniden yapılanma hareketi sonucunda 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etti.

Eserleri 157 dile çevrilen Cengiz Aytmatov, Sovyetler Birliği'nin, rejim değişikliğinden sonra ise Rusya'nın Lüksemburg büyükelçiliğini yaptı. Daha sonra ise Kırgızistan'ın Lüksemburg, Hollanda ve Belçika büyükelçilik görevlerinde bulundu.

Cengiz Aytmatov, 'Gün Olur Asra Bedel' romanının film çekimleri için gittiği Tataristan'ın başkenti Kazan'da 16 Mayıs 2008'de rahatsızlandı. Böbrek yetmezliği teşhisiyle tedavi için Almanya'ya götürülen Aytmatov, tedavi gördüğü Nürnberg'de 10 Haziran 2008'de hayatını kaybetti. Cengiz Aytmatov'un cenazesi, 1938'de aralarında babasının da olduğu 138 Kırgız aydınının kurşuna dizilip gömüldüğü Bişkek'teki Ata - Beyit Ulusal Tarih ve Anıt Kompleksi'nde toprağa verildi.

'Babaların Mezarlığı' anlamına gelen Ata - Beyit'in adı, Cengiz Aytmatov tarafından verilmişti.

Cengiz Aytmatov ve Türkiye
1975
... Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü'nü kazandı.
1992... İstanbul Sinema Günleri'ne katılmak üzere İstanbul'a geldi.
1998... Adına Ankara'da uluslararası bir bilgi şöleni düzenlendi.
2007... Türk Dünyası Ödülü ile fahri doktora unvanını almak üzere İstanbul'a geldi.
2013... Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde Cengiz Aytmatov Bilgi Evi açıldı.

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...