Üst üste raporlar açıklandı! Gıda fiyatları bu yıl da zirvede

Koronavirüs ve varyantlarının neden olduğu ekonomik şokun ardından ülkelerin toparlanma süreci devam ediyor. Diğer taraftan salgından dolayı tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar ve artan tüketici talepler dünyada fiyat artışlarını körüklüyor. Yükselen enflasyon hemen her ülkenin sorunu haline gelirken özellikle gıda ve enerji fiyatlarındaki artış insanların cebini yakıyor.

10 YILIN ZİRVESİ 

Çok sayıda enflasyonist baskı tarımsal emtia fiyatlarını yukarı çekiyor. İklim değişikliğinden hızla artan küresel talebe kadar çok sayıda enflasyonist baskı,  faktör tarımsal emtia fiyatlarını etkiliyor. Enerji fiyatlarındaki yükseliş, iş gücü kıtlığı, artan kiralar ile gübre, bitki koruma ürünleri ve makine gibi girdi fiyatları da fiyatları yukarı çıkarıyor.  Rabobank'ın "Tarımsal Emtia Piyasaları Görünümü 2022" raporu, tarımsal emtia fiyatlarının geçen yıl yaklaşık yüzde 28 arttığını belirtiyor. 

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verileri, küresel gıda fiyatlarının 2021'de yüzde 28,1 artışla 10 yılın zirvesine ulaştığını gösteriyor. Gıda emtia sepetinin uluslararası fiyatlarındaki değişimleri izleyen Gıda Fiyat Endeksi'nin geçen yılki ortalamasının 125,7 puan seviyesinde gerçekleştiği kaydediliyor.

HANGİ ÜRÜN NE KADAR ARTTI?

FAO Gıda Fiyat Endeksi'nde tüm alt kategorilerin 2021'de keskin artış göstermesi dikkati çekiyor. Tahıl Fiyat Endeksi, geçen yılki ortalaması yıllık yüzde 27,2 artışla 131,2 ile 2012'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi'nin aynı dönemde yüzde 65,8 artışla 164,8 seviyesine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığı kaydedildi. Şeker Fiyat Endeksi, 2021 yılı ortalaması yüzde 29,8 artarak 109,3 seviyesine çıktı.  Et Fiyat Endeksi geçen yıl yıllık bazda yüzde 12,7'lik artışla 107,6 değerine yükseldi. Süt Ürünleri Fiyat Endeksi'ndeki yıllık artışın yüzde 16,9'u bulduğu ve 119 seviyesinde gerçekleştiği aktarıldı. 

ENFLASYON GEÇİCİ DEĞİL

Uzmanlar, kuraklıktan sel baskınlarına kadar 2021'de görülen aşırı iklim olaylarının olası fiyat artışlarına karşı korunmayı daha da zorlaştırdığını belirtiyor. Dünyanın Kovid-19 salgınının ekonomik ve sosyal sonuçlarıyla mücadele ettiğine işaret eden uzmanlar, salgının 2022'de muhtemelen daha az bozulmaya neden olacağını ancak tarımsal emtia fiyatlarında normalleşmenin olası görünmediğini ve bu alandaki enflasyonun "geçici" olmadığını iddia ediyor. 

Dünya Bankası'nın en son Emtia Piyasaları Görünüm Raporu'nda ise tarım ürünlerinin fiyatlarının 2022'de gevşemesinin beklendiği kaydediliyor. Tarımsal ürünlere yönelik fiyat endeksinin 2021'de yüzde 22 artması beklenen raporda, bu yıl ise yüzde 1,4'lük sınırlı bir azalış beklendiği aktarılıyor.

FİYATLAR ZİRVEDE KALACAK

Rabobank Kıdemli Emtia Analisti Michael Magdovitz, gıda fiyatlarının 2020 yılının ortalarında yükselmeye başladığını söyledi. Tedarikçileri Kovid-19 salgını nedeniyle hazırlıksız yakalayan güçlü talep nedeniyle fiyatların 2021'de yükselmeye devam ettiğini belirten Magdovitz, lojistik aksaklıklar, olumsuz hava koşulları, yüksek enerji ve girdi fiyatlarının üretim ve ticareti etkilediğini ifade etti.

Magdovitz, "Tarımsal emtia fiyatlarının, devam eden güçlü talep ve çok kademeli arz toparlanması nedeniyle genel olarak oldukça yüksek kalması bekleniyor." dedi.