Döviz-faiz düştü, rekorlar geldi

Türkiye, geçtiğimiz ağustos ayında, büyük bir ekonomik saldırıya maruz kaldı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından “Yabancı bir başkentte planlandı” şeklinde açıklanan ekonomik saldırıyla dolar 7,25’lere kadar yükseldi, TL hızla değer kaybetti, faizler yüzde 30’a çıktı. Yükselen faiz ve dövizle maliyeti artan birçok işletme zor duruma düştü, konkordato başvurusunda bulunan şirket sayısı arttı. Maliyetleri bahane eden yüzlerce şirket, binlerce üründe fahiş zamlar yaptı ve enflasyon son 15 yılın zirvesi olan yüzde 24,5’e kadar yükseldi, ekonomik güven endeksleri düştü, psikolojik etkiyle birlikte bir anlamda dip nokta görüldü. Bu aşamada “Borçlar çevrilemez, iflaslar artar, enflasyon ve faizler durdurulamaz” gibi yorumlar yapıldı ama hükümetin adımları peş peşe geldi. Hızlı ve doğru adımların ardından gerçekçi hedeflerin belirlendiği Yeni Ekonomi Programı açıklandı. Onu Enflasyonla Topyekûn Mücadele Paketi izledi. Bu adımlara reel sektör ve işletmeler de destek verince dipten çıkış çok hızlı oldu. Dolardan TL’ye geçiş hızlandı, faizlerde düşüş başladı, piyasaların ateşi düştü. Tarım Bakanlığı, gıda enflasyonundaki artışı dizginlemek için pazar ve hallerde anlık fiyat takibine başlayacağını duyurdu. Merkez Bankası önümüzdeki aylarda enflasyondaki düşüşün hızlanacağını, kredi artış hızının düşüp tasarruf bilincinin arttığını açıklarken sıkı duruşun devam edeceğini açıkladı. Dış ticaret açığı azaldı, turist rekoru kırıldı. Ağustosta 7,25 TL’ye kadar yükselen dolar, dün 5,50 TL’nin altına geriledi. Ekonomistler, Türkiye’nin risk priminde de düşme olduğunu belirterek iyiye gidişin hızlandığını ifade ediyor.

Dış ticaret açığı yüzde 77,1 azaldı
Geçtiğimiz aylarda dövizdeki artış sebebiyle pahalı hâle gelen ithalat düştü, ihracatçının yeni ülke açılımı ve katma değerli ihracatıyla rakam büyüdü ve dış ticaret açığı hızlı düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre eylül ayında ithalat yüzde 18,3 azalarak 16 milyar 326 milyon dolar olarak gerçekleşirken, dış ticaret açığı yüzde 77,1 azalharak 1 milyar 869 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 Eylül ayında yüzde 59,1’den yüzde 88,5’e yükseldi.

Fiyatlara anlık takip
Son yıllarda enflasyon artışının en önemli sebeplerinden olan gıda fiyatları, bundan böyle anlık takip edilecek. Gıda ve ürün piyasaları ile ürün fiyatlarındaki oynaklıkların yakından izlenmesi amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde piyasa bilgi ve izleme sistemi oluşturulacak.