Fahiş fiyat denetimi ‘online’a da sıçradı: Her mecraya etik ve dürüst reklam
Önce fiyat yükseltilip ardından yüksek oranlı indirim yapıldığı izlenimi veren reklamlar için Ticaret Bakanlığı harekete geçti. Sosyal Medya Araştırmacısı Ümit Sanlav, asıl konunun aşırı yüksek fiyatlar olsa da aşırı düşük fiyatların da sorun olabileceğini vurgulayarak, güvenli alışveriş için önerilerde bulundu. İşte detaylar…
SİNEM ERYILMAZ
Ticaret Bakanlığı yüksek enflasyonla mücadele için dört koldan fahiş fiyatlara karşı savaş açtı. Çarşı-Pazar denetimlerini sıklaştıran, otomobil bayilerine ‘ÖTV’ konusunda göz açtırmayan bakanlığın sıradaki hedefi internet üzerinden yapılan alışverişlerdeki aldatıcı reklamlar oldu.
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği'nin 'İndirimli satış reklamları' başlıklı 14'üncü maddesinde önemli bir değişiklik yapılıyor. Bu kapsamda bir taslak hazırlandı. Taslak değişikliğe göre, önce fiyat yükseltilip ardından yüksek oranlı indirim yapıldığı izlenimi veren reklamlar önlenecek. Bunun için indirim oranı hesaplanırken, ürünün son 1 aylık zaman dilimindeki en düşük fiyatı esas alınacak.
“KARAR SEVİNDİRİCİ”
Kararın biraz geç de olsa uygulanacak olmasını ‘sevindirici’ olarak yorumlayan Sosyal Medya Araştırmacısı Ümit Sanlav, “Bu mesele sadece internet reklamlarının meselesi değildir. Ürünü cazip göstermek için yıllardır vitrine çıkartılan ürünler, bu metotla pazarlanıyor. Market alışverişinden giyime kadar ‘şok indirim, damping, kapatıyoruz, patron çıldırdı, kara cuma gibi kampanyalar, internet ortamında hediye çeki, indirim kuponu’ adı altında veriliyor. Aslında bu kampanyaların internet ortamında olması kullanıcı için avantaj. Pazarda ve AVM'de gezen vatandaş ürünün fiyat karşılaştırmasında (fiziki şartlar itibariyle) zorlanırken, internet üzerinden yapılan kampanyalarda oturduğu yerden benzer ürünler filtrelenerek çok daha hızlı ve gerçekçi şekilde fiyat ve ürün karşılaştırmaları yapılabilmekte. Pandemi süreciyle ve ekonomik krizle birlikte aşırı zamlanan fiyatlara karşı Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan topyekûn mücadelenin yine pandemi sürecinde çok yüksek rakamlara varan e-ticaret ortamlarında da uygulanacak olması biraz geç olsa da sevindirici bir durum” dedi.
AŞIRI UCUZ FİYATLARA DİKKAT
Asıl konu aşırı yüksek fiyatlar olsa da aşırı düşük fiyatların da sorun olabileceğini vurgulayan Ümit Sanlav, “Rekabet içinde ufak tefek fiyat kırılımları normal gözükse de, hiç kimse kimseye durup dururken çok büyük iyilikler yapmaz. Ayrıca her kalite standartlarındaki tüm hizmetlerin, taban ve tavan fiyatları üç aşağı beş yukarı bellidir. Şayet aşırı ucuz ise büyük ihtimalle sorun vardır” dedi.
GÜVENLİ ALIŞVERİŞ İÇİN ÖNERİLER
İnternet alışverişinde yüksek fiyatlar kadar dikkat edilmesi gerekenler hakkında da açıklamalarda bulunan Ümit Sanlav, SSL sertifikasının güvenli alışverişin en önemli ilk adımı olduğunu kaydederek şunları söyledi:
“İnternet üzerinden alışveriş yaparken, alışveriş yaptığımız sitenin SSL sertifikası olmasına özen gösterelim. SSL sertifikası güvenli alışverişte en önemli ilk adımdır. Adres çubuğunda, asma kilide benzer, yeşil ya da gri renkli bir bilgilendirme işareti vardır. Sitenin kimliğini doğrulayan sertifikadır, bir anlamda o sitenin künyesidir, kurumsallığın ilk adımıdır. Alıcıdan, sunucuya gönderilen bilgileri şifreler, bilgileri sadece alıcı ile sunucu görebilir. Kredi kartınızla yapacağınız alışverişlerde 3D secure şifrelemesi olan siteleri kullanın. Çünkü bu durumlarda telefonunuza tek kullanımlık kod gelecektir ve sizin dışınızda farklı kimse sizin kartınızla ödeme yapamayacaktır.”
“SİTEYİ ARAŞTIRIN!”
Ortak bağlantılardan kaçının. İnternet kafe, havalimanı, AVM gibi herkese açık Wi-Fi hizmeti veren bağlantılardan kuracağınız iletişim, diğer kullanıcılar tarafından görüntülenebilir, çok ciddi mahremiyet ve güvenlik açıkları oluşturur. Bedava internetin faturası çok daha ağır olabilir. Alışveriş yapacağınız kuruluşa dair bilgi ve referansları Google ve sosyal medyadan araştırın. Şikâyetleri, iletişim bilgilerini, sosyal medya mecralarında yer alan kullanıcı yorumlarını inceleyin.
MENÜ OYUNU TEK TEK ORTAYA ÇIKTI
Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, son toplantısında lokantalarla ilgili şikâyetleri incelemiş, Türkiye’nin önde gelen bir yemek siparişi uygulamasında yapılan “İndirim Yağmuru” adı altındaki kampanyada, fiyatlara önce zam sonra indirim yapıldığını ortaya çıkarmıştı. Tespitlerin ardından 6 firmanın uygulama üzerindeki reklamları durduruldu.
