Marketlerdeki fahiş zamların perde arkası: Etiketler dolardan daha hızlı
Marketlerin yüzde 60 gibi fahiş oranlarda kâr ile ürün sattıklarını ileri süren toptancı esnafı “Büyük depoları olan ‘zincir’ler, raflara ürün koymak istemiyor. Stokçuluk yapıyor, haksız kazançlar elde ediyorlar” diyor.
Toptancılar, market ve bakkalların peş peşe yaptığı fahiş zamların perde arkasını anlattı: Piyasaya sürekli mal veriyoruz. Market ve hatta bakkallar bu ürünleri raflarına koymuyor. 1 hafta sonra gelecek yeni zammı bilen marketler, ürünü stokluyor; sonra yüzde 60 zamla satıyorlar. Denetimlerde sadece raftaki etikete değil, malın giriş fiyatına da bakılmalı.
Son haftalarda dövizdeki yükselişle birlikte zam furyası yaşanıyor. Ancak önceden üretilmiş ve depolarda var olan ürünler üzerinden büyük spekülasyon yaşanıyor. Gıda toptancıları, marketlerin “zam beklentisi” üzerine raflara ürün koymadıklarını ve stokçuluk yaptığını iddia ediyor. Samsun’da faaliyet gösteren bir toptancı esnafı, kendilerinin fabrikadan yüzde 7,5 kâr ile marketlere ürün sattıklarını belirterek “Bizler aralıksız piyasaya mal veriyoruz. Ancak marketler ve hatta bakkallar bile verdiğimiz ürünleri raflarına koymuyor. Örneğin bir hafta sonra yeni zam öngörerek, depolarında ürünleri stokluyor. Neredeyse yüzde 60 kâr ile satış yapılıyor. Bu, kabul edilebilir bir marj değil” dedi. Dövizin artışını fırsat bilenlerin bu yöntem ile fiyatları el birliğiyle artırdıklarını ifade eden toptancılar “Piyasada döviz hassasiyeti çok yüksek. Artık herkes her şeyin fiyatına bakıyor. Üretici veya esnaf da bunu fırsat bilerek, ürünlerine istedikleri zammı rahatlıkla yapıyor. Bu algı piyasayı altüst etmiş durumda” ifadelerini kullandı.
STOK YAPMAK SUÇTUR
Bakanlık denetimlerinin raf fiyatları üzerinden yapıldığını söyleyen toptancı esnafı “Bir önceki ay ile mevcut günün fiyatları kıyaslanıyor. Hâlbuki girişi fatura fiyatlarına bakılmalı. Aradaki uçurum fark, o zaman görülecektir. Marketçilerin bazısı iyi niyetli değil. Bir ürüne en fazla ne kadar zam gelebilir? Yüzde 30 diyelim. Bu da bugünden yarına olacak bir iş değil. Ancak yüzde 60 zam, fırsatçılıktır. Bunu her ay düzenli şekilde yapıyorlar. Yaşanan durum enflasyonu da tetikliyor. Özellikle atıştırmalık grupta bu daha çok yaşanıyor. Bisküvi, kek, çikolata, cips gibi ürünlerin fiyatlarına bir bakın, her ay düzenli zam geliyor. Zam ve yüksek kâr bir tarafa, stok yapmak suçtur. Büyük depoları olan zincirler, ürün stoklamayı rahatlıkla yapabiliyor. Zaten bu atıştırmalık grupta son tüketim tarih aralığı yüksek. Malın bozulma ihtimali de yok” şeklinde konuşuyor.
İSTEDİĞİ FİYATI KOYUYOR
Toptancılardan çıkan ürünün kâr marjının belli olduğunu da ifade eden esnaf, şunları söylüyor: Bizim rakamlar sabit, yüzde 10’u geçmez. Ama serbest piyasa diye isteyen istediği fiyatı üzerine koyuyor. Bu, ticari ahlaka uymayan bir durum. ‘Nasıl olsa dolar artıyor’ düşüncesiyle fırsatçılık yapılıyor. Yakın zamanda 21 bin liralık fatura kestik. O marketin, bizden aldığı ürünü sadece 1 hafta bekletip, yüzde 30 kâr ile satışa çıkardığını gördük. Bu sebeple denetimler kesinlikle giriş faturaları ile raf fiyatları arasındaki farka bakılarak yapılmalı...
