TEFAS yıl sonuna kadar hayata geçirilecek

 AA'nın 100. Yıl Vizyonu çerçevesinde geliştirdiği AA Finans Haberleri Terminali'nin canlı toplantılar dizisi AA Finans Masası'na konuk olan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Dr. Vahdettin Ertaş, Türkiye'nin son yıllarda tasarruf oranı giderek azalan bir ülke konumuna geldiğini, tasarruf oranının yüzde 18'lerden yüzde 13'lere kadar düştüğünü söyledi.

Tasarrufları artırmanın önemli bir yolunun kurumsal yatırımcı tabanını genişletmekten, tüketim alışkanlıklarını değiştirmekten ve kaynakları verimli kullanmaktan geçtiğini belirten Ertaş, Türkiye'de kurumsal yatırımcı dendiği zaman akla yatırım fonlarının, emeklilik fonlarının ve sosyal güvenlik kurumunun fonlarının geldiğini kaydetti.

Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) kamunun geçen yıl önemli bir düzenleme yaptığını anımsatan Ertaş, aradan geçen 20 aylık sürede 1,8 milyon kişinin sisteme dahil olduğunu, şu anda 4,8 milyon katılımcı ile 34 milyar liralık portföye ulaşıldığını dile getirdi.

Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu ( projesi üzerinde çalıştıklarını ve bu yıl sonunda hizmete alacakları bilgisini veren Ertaş, "TEFAS ne demek? Türkiye'deki tüm yatırım fonu dağıtım platformunu tek bir terminalde birleştiren bir alım satım sistemi" dedi.

Şu anda yatırım fonlarını yatırımcının parası hangi bankada ise sadece o bankanın fonunun alınabildiğini hatırlatan Ertaş, sözlerine şöyle devam etti:

"Yeni düzende paranız hangi bankada olursa olsun Türkiye'deki tüm yatırım fonlarını alıp satabileceksiniz. 4 tane büyük kolaylık sağlayacak bu sistem. Bir, paranızın bulunduğu bankanın ya da aracı kurumların dışındaki tüm fonlara anında ulaşabileceksiniz. İki, yatırım fonu alırken, diğer yatırım fonlarının performansı ile karşılaştırıp en iyisini seçebileceksiniz.

Üç, sadece yatırım fonlarının kendi içindeki performansına bakmayıp diğer yatırım alternatiflerinin performansı ile de karşılaştıracaksınız. Dört, günün 24 saatinde, Türkiye'nin neresinde olursanız olun bu platformdan fon alım satımı yapmak mümkün. Dolayısıyla erişim imkanları artacak."

"Bank Asya'da yeni bir karar alınmadığı sürece mevcut karar devam edecek"

SPK Başkanı Ertaş, Bank Asya'nın hisse senetlerinin 7 Ağustos tarihinde Borsa İstanbul tarafından ortaklık yapısındaki belirsizlik nedeniyle geçici olarak kapatıldığını anımsattı.

En son alınan kararın mevcut kapalılık halinin devamı yönünde olduğunu bildiren Ertaş, "Yeni bir karar alınmadığı sürece kapalılık hali devam edecek" dedi.

Turkcell'deki son durumla ilgili soruları da yanıtlayan Ertaş, Turkcell'de 3 tane hakim ortağın, bir de 100 bine yakın borsada hisse senedi alım satımı yapan yatırımcısının olduğunu söyledi.

Ortakları arasındaki önemli hukuki problemlerden dolayı şirketin 4 yıldır genel kurulunu yapamadığını, bu nedenle kanunda yer alan bir hüküm nedeniyle olaya müdahil olduklarını bildiren Ertaş, "Kanun şunu söylüyor; 31 Mart 2015'e kadar ortaklar kendi aralarında anlaşıp genel kurulu yaparlarsa yönetim kurulunu kendileri seçebilecekler. Eğer ortaklar bu iradeyi ortaya koyamazlarsa, bu tarihten sonra SPK TTK'nın Genel Kurula verdiği tüm yetkileri kullanma hakkına sahip olacak. 31 Mart 2015 mevcut ortaklar için son tarih. Bu tarihe kadar ya kendileri oturup anlaşıp normal bir şirket haline dönüştürecekler, ya da SPK gerekli adımları atacak" dedi.

Yatırımcılar tarafından temettü ödemesinin en çok merak edilen konuların başında geldiği ve SPK'nın bu konuda ne düşündüğü yönündeki bir soru üzerine ise Ertaş, gelecekte 7 aylık bir sürecin olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

"Bu süreçte beklentimiz şirketin ortakları tarafından yönetilmesi, tercihimiz de bu yönde. Dolayısıyla bu 7 aylık süreyi bekleyeceğiz. Ortaklar adımları atmazlarsa; SPK yönetimi olarak da konuyu o tarihte değerlendirmek lazım. Şirketin projeksiyonları nedir, kaynak ihtiyacı nedir, mevcut birikmiş temettü miktarı ne kadardır?

Şirketi tanımadan, şirketin finansallarını, projeksiyonlarını görmeden bugünden bir şey söylemek doğru olmaz. Eğer olur da biz yönetim de o hakkı kullanacak olursak, şirketin projeksiyonlarını gördükten sonra o kararı vermek daha sağlıklı olur diye düşünüyorum."

Bu yıl bitmeden kamuoyuna sonuçlarını açıklayacağız

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Dr. Vahdettin Ertaş, Gezi Parkı olaylarıyla ilgili piyasadaki anormallikleri inceleme kapsamına aldıklarını anımsatarak, "Bu yıl bitmeden kamuoyuna sonuçlarını açıklayacağız" dedi.

Anadolu Ajansı'nın (AA) 100. Yıl Vizyonu çerçevesinde geliştirdiği AA Finans Haberleri Terminali'nin canlı toplantılar dizisi AA Finans Masası'na konuk olan Ertaş, geçen yıl SPK mevzuatını değiştirdiklerini, 67 düzenlemeyle her şeyi sıfırdan yazdıklarını söyledi.

Zaman zaman kayda değer bir iki madde ile ilgili piyasada farklı değerlendirmeler olduğunu, bunlardan birisinin de şirketlerin borsa kotundan çıkması olduğunu bildiren Ertaş, kanunda son 30 günlük ortalama fiyat üzerinden geri alım yapılarak borsa kotundan çıkılabileceğine ilişkin bir madde olduğunu kaydetti.

Bu konuyu değerlendirip, düzenlemelerindeki bir değişiklik önerisini kamuoyuna açtıklarını anımsatan Ertaş, borsa kotundan çıkmak isteyenler için fiyat belirlemede 5 farklı fiyat tespit yöntemi önerdiklerini dile getirdi.

Hisse senedi sahibi olmak demenin, şirketin sahibi olmak, şirketin ortağı olmak demek anlamına geldiğini bildiren Ertaş, "Düzenleme getirirken şunu da amaçladık; borsada hisse senedi alan yatırımcıya 'Siz bu şirketin sahibisiniz. Genel kurula katılın, her türlü kararın alınmasında siz de söz sahibi olun. Fiyatı makul buluyorsanız makuldür, değilse itirazınızı yapın, SPK olarak sizin haklarınızı koruyalım' mesajımız budur" diye konuştu.

1,1 milyon açık hesabı olan hisse senedi yatırımcısı olduğunu, ancak bunun içerisinde aktif hisse senedi alım satımı yapan yatırımcı sayısının 100 bin olduğunu bildiren Ertaş, sözlerine şöyle devam etti:

"Bireysel yatırımcı eğer, sermaye piyasalarında yatırım yapmaya kendini ehliyetli görüyorsa, finansal okur-yazarlık düzeyi yeterliyse, şirket analizi yapabilecekse, bireysel olarak kendi tercihi yapsın. Para kazanmak zor, değerlendirmek daha da zor. Borsada 420 tane şirket var, bunların içinde en uygununu seçmek çok kolay bir şey değil, mutlaka işin erbabı olmak gerekiyor, işin mesleki yetkinlik tarafında yeterli donanıma sahip olmak gerekiyor. Biz hep şu mesajı verdik; bireysel yatırımcı olmazsa olmaz, bizim için baştacı. Ama ilginiz, tecrübeniz yeterli ise seçiminizi kendiniz yapabilirsiniz.

Değilse mutlaka SPK'dan lisanslı bir şirketten danışmanlık alın veya BES'e ya da yatırım fonu kanalıyla sermaye piyasalarına yatırım yapın, bu sizin için daha az riskli, daha kontrollü bir yatırım tercihidir. Önemli olan genele bakmak. 10 bin tane bireysel yatırımcı azaldı mı, 1,8 milyon da BES yatırımcı sayısı arttı. Dolayısıyla toplamda rakamları değerlendirmek lazım. Biz yatırımcılarımızın kurumsal yatırımcılar kanalıyla sermaye piyasalarıyla tanışmaları yönünde ciddi bir eğilim olduğunu görüyoruz."            

"Fed faiz artırımına gidecek"

SPK Başkanı Ertaş, nitelikli halka arzların yapılmasına yönelik soruya, küresel kriz ile dünyada faiz oranlarının yüzde sıfırlara kadar çekildiğini hatta Avrupa Birliği'nin (AB) eksi faiz verdiğini belirterek, faiz oranları çok düşünce şirketlerin öz kaynaklı finansman yerine borçla finansmana yöneldiğini kaydetti.

Dünyadaki rakamların bunu ortaya koyduğunu, halka arz piyasalarının çok aşağıya çekildiğini ifade eden Ertaş, şunları söyledi:

"Biz de bundan etkilendik. Biz şunu öngörüyoruz; önümüzdeki yıldan itibaren Fed para politikasında değişiklik yapacak, faiz artırımına gidecek. Japonya ve Avrupa Merkez Bankası düşük faiz politikasını uygulayacak gözüküyor. Ama Fed'in faiz oranlarında bir artırım başlatması paranın maliyetini de artıracak. Bu sefer herkes öz kaynağa yönelecek. 2008 ile 2012 yılları arasında halka arz seferberliği başlatıldı. Ancak burada sayısal olarak başarı sağlansa bile performans olarak aynı başarıyı sağlayamadık.

Geçen sene buna yönelik bir takım tedbirler aldık. Geçen sene ve bu seneki halka arz performansları önceki yıllarla kıyaslandığında daha makul düzeylerde. Önümüzdeki yıldan itibaren zaten büyük firmalar da halka arz hazırlıklarına başladı, kamuya açıklayanlar da var. İnanıyoruz ki bir taraftan yurt dışında faizlerin yükselmesi bir taraftan da yeni düzenlemelerimizin hayata geçmesi ve Türkiye'nin de artık seçimlerini tamamlayıp önümüzdeki dönemde tamamen ekonomiye odaklanacak bir yapıyla yoluna devam etmesi halka arzları yeniden artıracaktır."

Ertaş, halka arzlara sadece hisse senedi olarak bakılmaması gerektiğini anlatarak, "Tahvilde çok büyük bir patlama yaşanıyor. Artık bankalar, diğer finansal kurumlar, reel sektör şirketleri çok büyük rakamlarla tahvil yoluyla firmalarımıza önemli finansman kaynağı sağlanıyor. Önemli olan şirketlerimizin sermaye piyasası kanalıyla faaliyetlerini sürdürmeleridir. Tahvil tarafında önemli gelişme gösterdik, hisse senediyle ilgili de beklentimiz önümüzdeki yıldan itibaren artacağı yönünde" diye konuştu. 

Nitelikli yatırımcılara satılan tahvillerin ön planda olduğunu aktaran Ertaş, bunların getirisinin devlet tahvilleri ve hazine bonoları getirisinden daha yüksek olduğunu söyledi.

SPK'nın denetiminden sonuç alınmasının önceki yıllara göre hızlanmasına ilişkin soruya Ertaş, "SPK olarak düzenleyici ve denetleyici tarafımız var. Denetleyici tarafımızla çok ön plana çıkmak istemiyoruz, ancak cezaların da caydırıcı rolü var. İhtiyaç hissettiğimizde bunu da kullanmaktan çekinmiyoruz. Son bir yıldır bültenlerimize bakarsanız borsa ile ilgili suç sayılan tespitlerimizin daha işlem anında olduğunu gözlemlersiniz. Sermaye piyasasında yanlış işlem yapanları çok kısa sürede tespit ediyoruz, fiilin türüne göre caydırmayı sağlıyoruz" şeklinde konuştu.

Ertaş, cezaların caydırıcılığına ilişkin soruya, "Yeni kanunda HSYK, sermaye piyasası suçlarıyla ilgili hem Ankara'da hem de İstanbul'da birer mahkeme görevlendirdi. Artık suç duyurularımız o mahkemelere gidiyor ama eski dosyalar eski mahkemelerde devam edecek. Önümüzdeki günlerde mahkemelerin de ihtisaslaşmasıyla birlikte çok daha kısa sürede bu davalardan netice alma ihtimalimiz yükselecek. O zaman da adalet ne kadar erken tecelli ederse o kadar mutlu olacağımız bir tablo ortaya çıkacak" yanıtını verdi.

Borsadaki teknik arıza

Ertaş, Gezi Parkı olaylarıyla ilgili piyasadaki anormallikleri inceleme kapsamına aldıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Bizim borsadaki hisse senetlerimizin yüzde 64'ü yabancı yatırımcılara ait. İnceleme kapsamına aldığımız şirketlerin önemli bir kısmı yabancı yatırımcılardır. Yabancı yatırımcıların da işlemlerini inceliyoruz. Ulaştığımız işlemlerin tamamı Türkiye'de bir aracı kurum üzerinden yapılıyor. O aracı kuruma gidiyoruz işlem yapan Londra'da bir yatırım fonu, yatırımcı çıkıyor. Londra'daki adrese ulaşıyoruz o da Dubai'den, Singapur'dan başka bir yatırımcı çıkabiliyor. Dolayısıyla sermaye çok kolay sınır ötesi işlem yaptığı için incelemenin sonuçlanması biraz zaman aldı. Yaklaşık bir yıldır bu konu üzerinde arkadaşlarımız çalışıyor. Bu yıl bitmeden kamuoyuna sonuçlarını açıklayacağız."

Borsa İstanbul'da meydana gelen teknik arızalara yönelik soruya Ertaş, 2012'ye kadar Borsa İstanbul'da teknik bir arızayla pek karşılaşılmadığını ifade ederek, "2012'den sonra sistemin de aşırı yorgunluğu, yeni piyasaların açılması ve işlem hacmindeki artış nedeniyle 2013'te ve bu sene bizi hayal kırıklığına uğratan arızalarla sıklıkla karşılaşmaya başladık. Bunun iki nedeni var, bir teknik neden diğeri insan hatası. Biz özellikle insan hatası nedeniyle olanları kabul etmek istemiyoruz. Teknik nedenlerin de ortadan kaldırılabiliyorsa kaldırılmasını istiyoruz. SPK olarak da hem geçmişteki teknik arızaları hem de peş peşe 2 gün arıza olmasıyla arkadaşlarımız çalışıyor" ifadelerini kullandı.

Ertaş, İstanbul Finans Merkezi olma hedefi bulunan bölgenin, şehrin, borsanın bu tür hatalarının sıfır olması gerektiğine inandıklarını kaydetti.