Türkiye'den elektrikli otomobiller için hamle: Altyapı için 1 milyar dolarlık yatırım

İlerleyen yıllarda en önemli konu başlıkları arasında elektrikli otomobillerin yer alacağına işaret eden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Elektriğin hayatımıza girmediği nokta yok. Bizim bir asırdır bindiğimiz araçların yakıtı petrol türevleri iken, artık orada da ciddi bir dönüşüm yaşanacak. 2030 yılında muhtemel araç sayısını dikkate alarak şebeke altyapısında bir yatırıma ihtiyacımız olacak. İşte bu altyapı için 1 milyar dolarlık yatırım devreye alıyoruz” dedi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 21 elektrik dağıtım şirketi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nda (EPDK) düzenlenen 14. Elektrik Dağıtım Şirketleri Sektör Değerlendirme Toplantısı’na katıldı. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ve Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Başkanı Kıvanç Zaimler’in de yer aldığı toplantıya 21 şirketten temsilciler katıldı. Toplantıda şebeke ağlarına ilişkin gelişmeler ve yatırımlar ele alınırken, şirketlerin planları, yol haritaları, dijitalleşme hedefleri masaya yatırılacak.

BAZI ŞİRKETLER DOĞAL AFETLERE HAZIR DEĞİL

Toplantıda yaptığı açılış konuşmasında, 2021’de iklim değişikliğinden kaynaklı elektrik kesintileriyle karşılaşıldığını hatırlatarak, yaşanan sel, yangın, aşırı kar yağışı gibi olayların kriz yönetimi gibi konulara daha fazla ağırlık vermeleri gerektiğini hatırlattığını belirten Bakan Dönmez, doğal afetler karşısında her zaman dağıtım şirketlerinin hazırda tuttuğu kriz yönetim planları olmasına karşın bazı dağıtım şirketlerinin doğal afetlere kısa sürede müdahale edecek altyapıya sahip olmadığını gördüklerini söyledi.

İş güvenliği kültürünün geliştirilmesi için bugüne kadar 20 Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) projesini hayata geçirdiklerini belirten Bakan Dönmez “Dünyadaki iyi örnekleri ve teknolojileri baz alarak koruyucu donanım ve teknik ekipmanlarımızı geliştirdik. Böylece sahaya daha hazırlıklı ve daha tecrübeli çıkmış oluyorlar” diye konuştu.

Çalışanlara sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlayacaklarını kaydeden Bakan Dönmez, can kaybının yaşanmadığı, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının sürekli geliştirildiği bir iş ortamı oluşturacaklarına dikkati çekti.

ELEKTRİK DAĞITIM SEKTÖRÜNE 20 MİLYAR LİRALIK YATIRIM

Elektrik dağıtım sektörünün 2021 yılında yaşanan küresel tedarik sorunlarına rağmen yatırımlarını büyük oranda hayata geçirebildiğini belirten Bakan Dönmez, “Bazı şirketlerimiz beklenin altında kaldı ama onlara da biz bu yıl içerisinde geçtiğimiz yıl yapılamayan bu yatırımların telafi edilmesi konusunda ikazlarımızı da yaptık. 2016-2020 yılları arasında yani üçüncü uygulama döneminde toplam 74,3 milyar liralık elektrik dağıtım yatırımı yapıldı. 2021-2025 yıllarını kapsayan dördüncü uygulama dönemi için bu rakam 124 milyar lira olarak belirlendi. Halihazırda 16 milyar lirası şebeke, 4 milyar lirası da diğer yatırımlar olmak üzere toplam 20 milyar liralık bir yatırım hayata geçirildi” dedi.

PLANLI BAKIMLARA AYRILAN BÜTÇE

Planlı bakımlar için 2021 yılına tekabül eden 3,24 milyar liralık bütçenin 3,21 milyar liralık kısmının kullanıldığını belirten Bakan Dönmez, dördüncü uygulama dönemi için yatırım bütçesine ilaveten toplamda 21 milyar liralık bir planlı bakım bütçesi ayırdıklarını hatırlatarak şunları kaydetti;

“Planlı bakım için 2021 yılına baktığımızda 3,24 milyar TL’lik bütçemizin neredeyse tamamına yakınını yani 3,21 milyar TL’lik kısmını kullandığımızı gördük. Bu da yüzde 99,3’lük bir gerçekleşme oranına ulaştığımızı gösteriyor” ifadelerini kullandı.

TEKNİK VE TİCARİ KAYIPTA DÜŞÜŞ

Teknik ve ticari kayıp ile mücadelenin geçtiğimiz yıllara oranla bir düşüş gösterdiğini dile getiren Bakan Dönmez, “Kayıp oranımız 2000’li yılların başında yüzde 20’nin üzerindeydi. Bugün ise neredeyse yarı yarıya bir düşüş olduğunu görüyoruz. Özellikle son 5-6 yıldır bir puanlık bir düşüş var. 2021 yılında kayıp oranını yüzde 11,9 oranı ile kapatmış olduk” diye konuştu.

Bakan Dönmez, borçtan kaynaklı kesintilerin resmi ve dini bayramlar ile cuma, cumartesi ve pazar günleri yapılmamasına ilişkin uygulamayı hayata geçirdiklerini belirtti.

ELEKTRİKLİ ARAÇLARA 1 MİLYAR DOLARLIK ALTYAPI YATIRIMI

Elektrikli araç soket ve şebeke altyapısı için 2030 yılına kadar 1 milyar dolarlık yatırım yapılacağı müjdesini veren Bakan Dönmez, elektrikli otomobillerin ilerleyen yıllarda en önemli konu başlıkları arasında yer alacağına işaret ederek şunları söyledi;

“Elektriğin hayatımıza girmediği nokta yok. Bizim bir asırdır bindiğimiz araçların yakıtı petrol türevleri iken artık orada da ciddi bir dönüşüm yaşanacak. 2030 yılına kadar bir projeksiyon var elektrikli araçta. 2030 yılında muhtemel araç sayısını dikkate alarak şebeke altyapısında bir yatırıma ihtiyacımız olacak. İşte bu altyapı için 1 milyar dolarlık yatırım devreye alıyoruz”

2 MİLYAR DOLARLIK ŞEBEKE YATIRIMI

2030 yılına kadar dağıtık üretim ve yenilenebilir enerji teknolojileri için 2 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılacağını belirten ve dağıtık enerji üretiminin özellikle ana şebekeye binen yükün azaltılması açısından önemli olduğunu anımsatan Bakan Dönmez, “Tüketicilerimizi de bu konuda teşvik ediyoruz. 2030 yılına kadar dağıtık üretim ve yenilenebilir enerji teknolojileri için yaklaşık 2 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılması gerekiyor” ifadesini kullandı.

‘HER 9 SİBER SALDIRIDAN BİRİ ENERJİYE’

Dijital dönüşüm ve siber güvenlik konusunda da açıklama yapan Bakan Dönmez, şunları söyledi:

“Sektörel dijital olgunluk seviyesi diye bir çalışma yaptırdık, 1,4 çıktı. Havacılık ve savunma, sigorta, otomotiv, telekom ve teknoloji sektörlerinin gerisindeyiz bir miktar. Dijital olgunluk seviyemizi artıracak uygulamaları hayata geçirmemiz gerekiyor. Aksi halde tüketici memnuniyeti ve şebeke güvenliğimiz noktasında sıkıntı yaşayabiliriz. Sektörel siber ataklarda popüler olduğumuzu görüyoruz. Siber saldırıların yüzde 11’i enerji sektörüne yapılıyor. Yaklaşık her 9 siber ataktan 1’i enerji sektörüne yapılıyor.”

“SANAYİCİYİ ÜZENİ ÜZECEĞİZ”

Toplantıda söz alan ve “Sektörümüzü, yatırım yapmak isteyen sanayicimizi üzenleri biz de üzeceğiz” diyen EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise şunları kaydetti:

“Eşitliği ve herkese eşit davranmayı kesinlikle şiar edinmemiz lazım. Bazı dağıtım şirketlerimizin mühendislik, tedarik ve kurulum (EPC) firmalarını öne çıkararak, kimlerin kapasite alabileceği yönünde birtakım dedikoduların oluşması kabul edilebilir bir durum değildir. Bununla ilgili gerekli çalışmaları yapıyoruz. Bununla ilgili çok keskin kararlar almak durumundayız. Bir dağıtım şirketinin esas faaliyeti şu: O bölgede elektrik ve enerji işinin tüketiciye sardığı şekilde gitmesi. Verilecek kapasite bedelinin, lisanssız üretim tesislerinin kurulumu değildir. Geçen gün birisi beni masumane bir şekilde aradı. Bir dağıtım şirketinin bir diğer dağıtım şirketine henüz yapılmadan tüketim tesisi kapasite tahsis etmesini istedi. Böyle bir şey olur mu? Üretim tesisini kim yapmışsa kapasiteyi o alacak. Bu kanunun amacı bu. Biz bu sürecin sonunda hayırlı işlerin olacağını düşünenlerdenim. Çünkü enerji fiyatlarının korkunç derecede artması ve bizim enerji ithalatına bağımlı olmamız belki de yerel enerji kaynaklarımızın özellikle lisanssız elektrik üretim tesislerinin şahlanmasının önünü açacak. Ama burada lütfen dağıtım şirketlerimiz buna engel olmasın. Bununla ilgili gerekli çalışmalarımızı yapıyoruz. Çok keskin düzenlemeler yapacağız. Bu hususta sektörümüzü, yatırım yapmak isteyen sanayicimizi üzenleri biz de üzeceğiz.”