Yaraları hızlı sardık
Darbe girişimiyle yönetime sahip olma hayali gerçekleşmeyince ekonomik darbe planları işlemeye başladı. Bu hain plana canlarıyla karşı koyan Türk halkı, bankalara hücum etmek bir yana, evindeki parasını, altınını da bankalara getirdi. Teşebbüsün ardından kısa süreli panikle başlayan döviz alımları durdu, dolar satma kampanyası başladı, başarıya ulaştı. Borsa, 120 bin endeksle rekor bile kırdı. Uzmanlar “Türk halkı ve kurumları dünya tarihinde bir ilki başardı” diyor.
Fetullahçı Terör Örgütünün (FETÖ) 15 Temmuz’daki darbe girişimi sonrası hayata geçirilen uygulamalar, ekonominin yaralarını hızlıca sarmasına sebep oldu. FETÖ terör örgütünün 15 Temmuz 2016’da gerçekleştirdiği darbe girişimi başarıya ulaşamayınca, hemen ardından ekonomik darbe girişimi başladı. Söz konusu kalkışmanın dünyaya yansımasıyla, 14 Temmuz gününü 2,8778’den kapatan dolar, sadece 1 günde yüzde 5,1’lik artışla 3,02 TL’ye yükseldi. Ekonomi ve siyaset çevrelerinin yaptığı çağrılarla dolar talebi en aza indirildi, vatandaşa yapılan ‘dolar bozdurma’ çağrıları karşılık buldu. Böylece, benzer bir tehlikede yaşanması doğal görünen mevduat çıkışı bir yana, mevduat artışı da gerçekleşti. BİST, 15 Temmuz’un ardından açıldığı ilk gün yüzde 7,08 düşüş kaydetti, haftayı da yüzde 13,39’luk kayıpla kapattı. Sanayi üretimi düştü, ekonomi küçüldü, işsizlik hızla arttı, gelen turist sayısı azaldı, faizler yükseldi. Dönemin ekonomi yönetimi hızla aksiyon belirledi, kriz programı yaptı. Merkez Bankası ve BDDK’nın etkin kararlarıyla hasar büyümeden durduruldu. Ardından düşen borsada çıkışlar başladı ve bu büyük teşebbüsün üzerinden 1 yıl geçmeden BİST 100 Endeksi 120 bin puanın üzerine çıktı. İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Tuna, darbe ve darbe girişiminin bir ülkenin başına gelebilecek en büyük felaketlerden olduğunu söyledi. Hain darbe girişimi sonrasında herkesin panik havası beklediğini ifade eden Tuna “Ancak piyasalar açıldığında panik havasından öte, ülkemizin tüm finansal kurumları hizmet vermeye devam etti. Panik havasının oluşmamasında devletinin yanında olan vatandaşlarımız başta olmak üzere Merkez Bankası ve BDDK’nın aldığı tedbirler büyük rol oynadı. Merkez Bankası, likidite riskine karşı elindeki araçları kullanmaya başladı. Bankalar, müşterilerine normal ve sorunsuz bankacılık hizmeti sundu. Bu ve benzeri durumlarda oluşabilecek en büyük risk bankalara hücumdur. Hücum bir yana vatandaşlar yastık altında tuttuğu tasarruflarını, devlete olan güvenini göstermek için bankalara yatırdı. Benzer bir durumda mevduat artışı da dünya tarihinde bir ilktir” dedi. Sabahattin Zaim Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. İbrahim Güran Yumuşak da yaşanan darbe girişiminin ardından enflasyon ve faizdeki yükselme, sanayi üretimi ve büyümedeki düşüşle işsizliğin hızla büyüdüğünü belirttiği açıklamasında “Buna rağmen Türkiye ekonomisinin dinamizmi ve yönetimde gösterilen başarı sayesinde ekonomik istikrar önemli ölçüde sağlanmış görünmektedir” diye konuştu.
15 TEMMUZ TARİHÎ STRES TESTİ OLDU
15 Temmuz hain darbe girişiminin yaşandığı gece, daha bildiri okunur okunmaz “Milletin iradesi dışında hiçbir iradeyi tanımıyoruz” diye bildiri yayınlayıp 81 ilde ayağa kalkan iş dünyası, üçüncü yılda da birlik ve beraberlik mesajı verdi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 15 Temmuz darbe girişiminin Türkiye siyaseti ve ekonomisi için tarihî bir stres testi olduğunu, milletin dirayetiyle bu testin başarıyla geçildiğini ifade etti. 15 Temmuz 2016 gecesi Türk milletinin aynı İstiklal Harbi’nde olduğu gibi ayağa kalkarak büyük bir felaketin önüne geçtiğini hatırlatan Hisarcıklıoğlu, bu inanç-la şehit olanlara Allah’tan rahmet, ailelerine sabır diledi, gazileri de minnetle andı.
HEDEFE DEMOKRASİYLE
Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı Ayşem Sargın, demokrasinin her alanda güçlü bir Türkiye’nin vazgeçilmez teminatı olduğunu vurguladığı açıklamasında “Türkiye’de demokrasinin korunmasını o şehit ve gazilerimize borçlu olduğumuzun bilincindeyiz. Biz YASED olarak ülkemizin hedeflerine ulaşmasında var gücümüzle çalışacağız” dedi. TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski de “Toplumumuz ve devletimizin gayretiyle bertaraf edilen bu tehlikeyi bir daha yaşamamak için demokrasimizi korumalı” dedi.
TMSF’DEKİ DEV ŞİRKETLER 60 MİLYAR TL
∂ Fetullahçı Terör Örgütünün (FETÖ) darbe girişimine ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) devredilen şirket sayısı 885’e ulaştı. Bu şirketlerin aktif büyüklüğü de 60 milyar liraya dayandı. FETO’nun darbe girişimine ilişkin soruşturma kapsamında sahipleri ya da yöneticileri gözaltına alınıp tutuklanan bazı şirketlerde, Eylül 2016’dan itibaren kayyumların yetkileri TMSF’ye devredilmişti.
TMSF, yönetimi devraldığı 885 şirkette öz kaynakları yüzde 10, ciroları yüzde 24, aktif büyüklükleri yüzde 16 artırdı. Şirketlerde istihdam edilen kişi sayısı ise 44 bin 540 oldu. TMSF, Bank Asya’da sigorta kapsamındaki hak sahiplerine 974,4 milyon lira ödedi. TMSF’deki en büyükler olan Boydak, Koza-İpek, Aydınlı, Uğur Soğutma’da 22 bine yakın kişi istihdam ediliyor.
