Yem kavgası etiketi vurdu: Zam için herkes birbirini suçluyor

Hayvan yemi, bir yılda yüzde 70 zamlandı. TMO piyasaya müdahale etti. Yem maliyetine bağlı olarak et ve süt fiyatı yükseliyor. Üretici "Kullandığımız yem yerli. Neden dövizi bahane ediyorlar?" diye sordu. Üretici de “Yıllık tüketim 23 milyon ton. Bunun yarısı ithal. Kuraklık var, mal yok. Üretim düştü. Döviz de artınca zam kaçınılmaz oldu” diye cevap verdi.

Son dönemde meralarda verim yaşanan kuraklık nedeniyle ciddi şekilde düştü. Hayvan üreticileri yaşanan bu durum karşısında kaba yeme yönelmek zorunda kaldı. Yem fiyatları son bir yılda yüzde 70 oranında artarken bu fiyatlar çiftçinin üretim maliyetinde yüzde 65’lik yer tutuyor. Üretim maliyetlerinin artması gıda fiyatlarını da doğrudan etkiledi. Yem fiyatlarındaki artışın nedeniyle ilgili yemciler üretimde kullanılan ham maddenin yurt dışından ithal edildiğini ve bu nedenle fiyatların döviz kaynaklı yükseldiğini savunurken hayvan üreticileri ise fiyatların stokçuluk nedeniyle arttığını söyledi.

‘FİYATLARDAKİ ARTIŞIN SEBEBİ STOKÇULAR’

Kültür hayvanları için kullanılan yemin yerli üretim olduğunu ve dövize direkt olarak bağlı olmadığını belirten Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nihat Çelik, “Bunu net söylemek gerekiyor ki, yem fiyatlarındaki artış net olarak stokçulardan kaynaklanıyor” dedi.

‘DÖVİZ BAHANESİYLE FİYATLARI ARTIRIYORLAR’

Kuzu büyütme yeminin fiyatının geçen yıl Kasımda 117 lirayken bu yıl 170 lira civarında satıldığını vurgulayan Çelik, toplu yemin çuvalının ise 110 liradan 165 liraya yükseldiğini belirtti. Aynı şekilde torba yem fiyatının da 80 liradan 143 liraya çıktığını ifade eden Çelik, yüzde 60-70 oranında zam yapıldığını söyledi. Yem piyasasının Türkiye’de belli lobilerin elinde olduğunu söyleyen Çelik, “Nasıl ki zincir marketler birlikte hareket ediyor aynı şekilde yemciler de öyle... Dövizi bahane ederek fiyatları artırıyorlar. Bizim aldığımız kaba yem, yulaf, fide arpa... Bunların tamamı Türkiye’de üretiliyor. İthal olsa anlayacağız ama döviz ile bunun ne alakası var” diye konuştu.

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin piyasaya yem verme kararı bazı üreticileri panikletti. Fırsatçılar stoklarını eritme telaşına düştü. Arpanın tonu 1.950 lira. TMO’nun müdahalesi olmasaydı fiyat 4.00 TL’yi bulabilirdi.

TMO’NUN HAMLESİ STOKÇULARI TUTUŞTURDU

Nihat Çelik, Türkiye Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) piyasayı rahatlatacak adımlar attığını da söyledi. Yem stokçularının sisli havayı sevdiğini ifade eden Çelik, stokçuların döviz yükseldiğinde veya piyasada kıtlık-kuraklık olduğunda depolarını doldurduğunu söyledi. Yakın zamanda stokçuların uykularını kaçıracak bir haberin geldiğini belirten Çelik, “Biz de bölgemizde duyumlar alıyoruz. TMO piyasaya yem verecekmiş. Hepsi tutuştu. Hatta bazıları ellerindeki stokları eritme çabasına girdi. TMO burada çok önemli bir işlev görüyor. Bakın arpanın tonu 1.950 liradan TMO tarafından satılıyor. TMO olmasa bugün 4 bin liradan aşağı bulamazdınız. Hükûmetimiz bu stokçulara acilen müdahale etmeli. Yoksa elimizde hayvan kalmayacak” açıklamasında bulundu.

FİYATI BİZ BELİRLEMİYORUZ

Yem üreticileri ise dövizde yaşanan artış ve global pazarlardaki ürün yokluğu sebebiyle fiyatların arttığını belirtiyor. Üreticiler, Türkiye’de yılda 23 milyon ton yem tüketildiğini belirtti. Bu rakamın 12 milyon tonunun ithal edildiğini belirten üreticiler, dövizde yaşanan artışın fiyatları direkt olarak etkilediğini söyledi. Ayrıca dünyada ciddi bir enflasyon olduğunu ifade eden yem üreticileri, “Global pazarda mısır, buğday kepeği ve ayçiçeği küspesi fiyatları uçmuş durumda. Zaten kuraklık nedeniyle mal da yok. Sektörde 750 üretici var. Yüzde 40 kapasite ile çalışılıyor. Bizim tekel olma gibi bir durumumuz olamaz.” dedi.

Öte yandan stokçuluk konusuna de değinen ve herkesin enflasyondan korunmak için ürünü stokladığını belirten yem üreticileri, “Her ay zam gelen bir ürünü depolamak arık normal hâle geldi. Yemci daha fazla kâr elde etmek, kendi işletmesini döndürmek veya enflasyondan korunmak adına yatırım yapıyor” diye konuştu.