Büyükelçi krizini bitiren 48 saatin perde arkası: Gerginliğin fitilini bir grup ateşlemiş
Türkiye ile 10 ülke arasındaki bildiri krizinin fitilini, diplomatların Ankara’da görüştüğü küçük bir grubun ateşlediği ortaya çıktı. Ankara sert çıkınca, elçiler, Dışişleri’ne “Gerilimi bitirecek formül bulalım” önerisinde bulunda. Bazı ülkeler ise skandal açıklamaya dâhil olmadı.
Türkiye gazetesinin haberine göre, Osman Kavala bildirisine imza atan 10 büyükelçinin küçük bir grubun baskısı ile hareket etti. Türkiye ile 10 ülke arasındaki bildiri krizinin fitilini, diplomatların Ankara’da görüştüğü küçük bir grup ateşledi. Toplantıya katılan bazı ülkeler de açıklamaya dahil olmadı. Ankara’nın blöf yapmadığını anlayan büyükelçiler Bakanlık’la temasa geçerek 'orta yol bulalım' önerisi yaptı.
Türkiye’nin iç işlerine müdahale etmeye çalışan 10 büyükelçiye geri adım attırılması, Türk diplomasisinin tarihî bir başarısı olarak değerlendirilirken, bu başarının gerisinde 48 saat süren yoğun bir çaba bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 10 büyükelçi için ‘istenmeyen kişi’ (Persona Non Grata) talimatı vermesinin ardından edinilen bilgilere göre, Dışişleri Bakanlığında istenmeyen kişi ilanı için prosedürler başlatıldı. Büyükelçiler Ankara’nın blöf yapmadığını anlayınca vakit kaybetmeden Bakanlık’la temasa geçti. Kendi ülkelerinin dışişleri bakanlıkları ile krizin çözümü konusunda görüşen büyükelçiler, Ankara’ya yeni bir formül bulmasını talep ederek, Viyana Sözleşmesi’nin ülkelerin iç işlerine karışılmaması yönündeki 41. maddesine bağlı olduklarını ve ‘özür niyetinde’ yeni bir açıklama yayımlayacaklarını belirtti.
48 SAATLİK GERİLİMİ BİTİREN AÇIKLAMA
Tansiyonu düşürecek yeni bir açıklama talebi Bakanlık tarafından değerlendirildi ve büyükelçilerden gelen talep sıcak karşılandı. Yeni yapılacak açıklamanın, 18 Ekim’de Osman Kavala için yapılan açıklama gibi hem İngilizce hem de Türkçe olması büyükelçilere vurgulandı. İngilizce açıklamanın Türkçe tam karşılığı ise yine Ankara’nın istediği gibi şekillendirildi. Daha sonra büyükelçilikler metni sosyal medya hesaplarından İngilizce ve Türkçe olarak yayınladı. Kabine toplantısı sırasında yapılan bu açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından olumlu karşılandı. Böylece 48 saat süren gerilim aşılmış oldu.
ÇAVUŞOĞLU VE KALIN KOORDİNELİ ÇALIŞTI
Ankara’nın sağduyulu çabasının yanı sıra, gerilimin düşürülmesinde, Dışişleri Bakanı Mevlût Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın koordineli bir şekilde çalışmasının etkili olduğu belirtiliyor. Osman Kavala’nın serbest bırakılmasına ilişkin ortak bir açıklama yapılması fikrinin Batılı ülkelerin Ankara büyükelçiliklerinde görev yapan diplomatların ‘fikir ve görüş alışverişi’ yaptığı küçük bir gruptan çıktığı öğrenildi. Kaynaklar, isminin açıklanmasını istemeyen grupta yer alan diplomatların, Türkiye’de insan hakları, güncel gelişmeler ve gündemdeki konulara ilişkin bir araya gelerek ‘görüş alışverişi’ yaptığı sırada Osman Kavala konusunun gündeme geldiği ve ortak adım atılması için bu fikrin büyükelçilerle paylaşılarak olgunlaştırıldığını belirtti. 10 ülkenin yanı sıra diğer AB ülkelerinin büyükelçiliklerinde görevli diplomatların da bu grubun toplantılarına katıldığı ancak Kavala’ya ilişkin ortak açıklamaya dâhil olmadıkları da öğrenildi
GERİ VİTESİ BEĞENMEDİLER: ERMENİ LOBİSİ RAHATSIZ!
ABD başta olmak üzere 10 büyükelçi, Osman Kavala’nın serbest bırakılması için bildiri yayımladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “istenmeyen adam ilan edilecekler” restinden sonra büyükelçiler geri adım attı. Ermeni lobisi, geniş yankı uyandıran geri vitesten rahatsız oldu. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) ABD’ye Türkiye tavrını netleştirmesi yönünde çağrı yaptı. F-16 üzerinden hashtag açan Ermeni lobisi şu ifadeleri kullandı: Ülkeler kodlu iletişim kurmamalıdır. ABD’nin Türkiye’ye yönelik politikası net olmalıdır. Burası bir lise sınıfı değil. Amerikan netliğinin zamanı geldi. Eylemler, sadece kelimeler değil. Türkiye’ye jet yok.
RUS BASINI: ERDOĞAN BATI’YI ZORA SOKTU
Rus medyası ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararlılığı karşısında 10 büyükelçinin dize geldiğine dikkat çekti. “Recep Tayyip Erdoğan tüm savaşı üstlendi” başlıklı haberinde Rus basınından Kommersant gazetesi “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Batı ile ilişkilerde bir ‘kırmızı çizgi’ olarak nitelendirdiği ülkesinin iç işlerine müdahaleye müsamaha göstermeyeceğini açıkça belirtti” denildi. Haberde Erdoğan’ın Batı’ya zor bir seçim sunduğu belirtildi. Bunların da “Zorluğu kabul edin ya da Türkiye ile doğrudan karşı karşıya gelmekten kaçının” olduğu kaydedildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 10 ülkeye karşı meydan okuduğu vurgulanan haberde 10 ülkenin de dize gelmek zorunda kaldığı belirtildi.
