Uluslararası Af Örgütü'nden göçmen raporu! Dönen Suriyeliler 'eceline gidiyor'
Esad’ın Suriye’deki iç savaştan dolayı başka ülkelere sığınan Suriyelilere “geri dönün” çağrısının altından insanlık suçu çıktı. Uluslararası Af Örgütü, rejim yetkililerinin ülkelerine geri dönen 13’ü çocuk 66 Suriyeliyi gözaltına aldığını ve cinsel şiddet de dahil korkunç işkenceler uyguladığını raporladı.
Türkiye başta olmak üzere birçok ülke Suriyeli göçmenleri ülkelerine geri göndermeyi tartışıyorken Uluslararası Af Örgütü şoke edici bir rapor hazırladı. Suriyeli mültecilerle ilgili “Eceline gidiyorsun” başlığıyla hazırlanan raporda, Esed rejimine bağlı Suriyeli istihbarat yetkililerinin ülkeye geri dönen 13’ü çocuk 66 kişiyi gözaltına aldığını ve korkunç insanlık suçları işlediğini belgeledi. Esad’ın Suriye’deki iç savaştan dolayı başka ülkelere sığınan Suriyelilere “geri dönün” çağrısında bulunmuştu.
TERÖRİST DİYE YAFTALANIP İŞGENCE GÖRÜDÜLER
Uluslararası Af Örgütü’nün raporunda, 2017 ortası ile 2021 yılı arasında Lübnan, Rukban, Fransa, Almanya, Türkiye, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden Suriye’ye geri dönen mültecilerin durumu ele alan bir rapor hazırladı. Bu kişilere yönelik ciddi insan hakları ihlallerinin belgelendiğini vurgulayan Uluslararası Af Örgütü, ülkeye geri dönenlerle yakınları ve arkadaşlarının da aralarında bulunduğu 41 Suriyelinin yanı sıra avukatlar, insani yardım görevlileri ve Suriye uzmanlarıyla yapılan görüşmeler sonucu raporu hazırladıklarını ifade etti. Uluslararası Af Örgütü’nün Suriye’ye geri dönenlerin ülkeden kaçtıkları için ihanet ve “terörü” desteklemekle suçlandığı bilgisinin yer aldığı raporda “Kadın, erkek ve çocukların bu algının doğrudan bir sonucu olarak hedef alındığı ve tecavüz ve diğer türde cinsel şiddet, keyfi veya hukuka aykırı gözaltı, işkence ve başka türlü kötü muameleye maruz kalan 24 vaka belgelendi. Bazı durumlarda geri dönenler, yalnızca köken itibariyle Suriye’de muhaliflerin kontrolündeki bölgelerden geldikleri için hedef alındı” denildi.
14 CİNSEL TACİZ VAKASI
Raporda Esed rejiminin şüphelendiği kişilere karşı acımasız cezalar uyguladığına dikkat çekti. Raporda güvenlik güçleri tarafından uygulanan 14 cinsel şiddet vakasının belgelendiğine yer vererek “Bunlardan yedisi tecavüz vakasıydı ve beşinde kadınlar, birinde genç bir erkek çocuk, diğerindeyse beş yaşındaki bir kız çocuğu tecavüze uğradı. Cinsel şiddet, sınır geçişlerinde veya alıkoyma merkezlerinde sorgu sırasında uygulandı. Tanıklıklar, çatışmalar sırasında hükümet yanlısı güçler tarafından sivillerin ve alıkonulan kişilerin maruz bırakıldığı, kapsamlı bir biçimde belgelenmiş cinsel şiddet ve tecavüz vakalarıyla örtüşüyor” denildi.
KADINLAR DA ERKEKLER KADAR RİSK ALTINDA
Rapora göre, bazı aileler, kadınların gözaltına alınma ihtimalinin erkeklere göre daha düşük olacağı düşüncesiyle, önce eşlerinin Suriye’ye gitmesini tercih etti. Ancak bu düşünceyle dönen 13 kadının hukuka aykırı biçimde gözaltına alındığı bilgisi de raporda yer aldı. Raporda 13 kadınla ilgili “Bu kişilerin bazıları erkek akrabaları hakkında sorgulandı. Ayrıca, üç haftalık bebeklerden, 16 yaşındaki çocuklara kadar farklı yaştaki 10 çocuk da anneleriyle birlikte gözaltına alındı. Güvenlik güçleri, beş çocuğa işkence ve diğer türde kötü muamele uyguladı. Kadınlar, Suriye’ye döndüklerinde erkekler kadar risk altına giriyor ve bu nedenle aynı düzeyde korumadan faydalanabilmelidirler” bilgilerine yer verildi.
SORGU SIRASINDA İŞGENCE İDDİASI
Raporun “İşkence ve zorla kaybetmeler” başlığındaysa, kadın, erkek ve çocukların, Suriye’ye geri döndükten sonra “terör” suçlamalarıyla gözaltına alındığı toplam 59 vakaya yer verildi. Bu vakalarla ilgili “33 vakada geri dönenler, gözaltında veya sorgu sırasında işkence veya diğer türde kötü muameleye maruz bırakıldı. İstihbarat yetkilileri, gözaltındaki kişileri, iddia edilen suçları itiraf etmeye zorlamak, onları bu suçları işledikleri veya hükümete muhalif oldukları iddiasıyla cezalandırmak için işkenceye başvurdu” bilgilerine yer verildi.
17 KİŞİNİN AKİBETİ BİLİNMİYOR
Uluslararası Af Örgütü raporunda, 27 zorla kaybetme vakası da yer aldı. 17 kişinin akıbetinin hala bilinmediği ifade edilirken “Beş vakada yetkililer, en sonunda ailelere yakınlarının gözaltında öldüğünü söyledi, beş kişi serbest bırakıldı, diğer 17 kişininse akıbeti bilinmiyor” denildi. Ayrıca, 27 kişinin, ailelerine şantaj amacıyla gözaltında tutulduğuna dikkat çekildi.
SURİYE’DE GÜVENLİ YER YOK
Uluslararası Af Örgütü, Suriyeli yetkililerin ülkeyi terk edenlere yaptığı ‘dönün’ çağrısına dikkat çekerek, Suriye’nin hiçbir yerinin dönüş için güvenli olmadığını kaydetti. Suriye’de çatışmaların seviyesinin son üç yılda azaldığının kaydedildiği raporda “Mevcut durumda hükümet ülkenin yüzde 70’inden fazlasını kontrol ediyor. Yetkililer mültecileri ülkeye geri dönmeleri konusunda cesaretlendiriyor. Mültecilere sığınma sağlayan birçok ülkeyse, Suriyelilere verilen koruma statüsünü gözden geçirmeye başladı. Buna karşılık Suriye’nin, hiçbir bölgesi geri dönüş için güvenli değil. Suriye’den ayrılan kişiler, ülkeye geri döndüklerinde, siyasi fikirlerine ilişkin algılar nedeniyle veya yalnızca ülkeden çıkmış oldukları için zulme maruz bırakılma riski altındadır” denildi.
SURİYELİ MÜLTECİLERİ BARINDIRAN ÜLKELERE ÇAĞRI
Uluslararası Af Örgütü Mülteci ve Göçmen Hakları Araştırmacısı Marie Forestier, Suriyeli yetkililere insan hakları ihlallerine son verme çağrısı yaptı ve Suriyeli mültecilere sığınma sağlayan ülkelerin bunu sürdürmelerini önerdi. Forestier, Esad hükümetinin Suriye’yi toparlanma sürecinde bir ülke gibi göstermeye çalıştığını kaydederek, “Gerçekteyse Suriye yetkilileri, hâlâ milyonlarca kişinin güvenlik arayışıyla yurt dışına çıkmasına neden olan yaygın ve sistematik insan hakları ihlallerini sürdürüyor. Suriye yetkililerini, geri dönen kişilerin korunmasını sağlamaya, geri dönenlere yönelik insan hakları ihlallerine son vermeye ve Suriye’deki herkesin, insan haklarına saygı gösterilmesini, haklarının korunmasını ve gereğinin yerine getirilmesini güvence altına almaya çağırıyoruz” diye konuştu.
