Meteoroloji il il uyardı: 2 bölgede toz taşınımı alarmı! ‘Hassas’ düzeye ulaşacak, dışarı çıkmayın

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün günlük ve haftalık yayımladığı hava durumu raporunda, 16 Mayıs 2022 tarihi için 2 bölgeye uyarı verildi. Orta Doğu üzerinden gelmesi beklenen kum ve toz fırtınalarına karşı 14 ili uyaran Meteoroloji uzmanları, illerin risk durumlarını da paylaştığı harita ile gösterdi. Hassas seviyedeki illerde yaşayan vatandaşlara ise dışarı çıkmamaları tavsiye edildi.

UZMANLARDAN 'DIŞARI ÇIKMAYIN' TAVSİYESİ

Atmosferdeki en baskın aerosol çeşitlerinden olan Çöl Tozları, her yıl belirli zamanlarda ülkemize başta Afrika olmak üzere çeşitli bölgelerden taşınırken iklim ve insan sağlığı için büyük öneme sahip bu doğa olayına direkt maruz kalınması durumunda zarar verici etkileri oluyor. Bu sebeple Meteoroloji uzmanları, düzenli olarak yayımladıkları toz taşınım raporları ile vatandaşları bilgilendirerek tehlikeli zamanlarda dışarı çıkılmaması uyarısında bulunuyor.

16 Mayıs tarihinde de Türkiye ve çevresindeki çöller üzerinden taşınan tozların çamur yağışına neden olabileceğini belirten uzmanlar, solunum yolu ve kalp rahatsızlığı bulunanlar ile yaşlı ve çocukların uyarı yapılan bölgelerde, mecbur olmadıkça dışarı çıkmamaları tavsiyesinde bulundu.

UYARI VERİLEN İLLER

Van, Bitlis, Siirt, Hakkari, Şırnak, Batman, Mardin için ‘hassas kentler’ uyarısı yapan yetkililer, bu illerde günlük ortalama yüzey toz konsantrasyonunun metreküp başına 101 ile 260 gram arası olduğunu belirtti. Başta solunum yolu rahatsızlığı olmak üzere yaşlılar, çocuklar ve diğer hassas kesimler için sağlık sorunu teşkil edebileceğini belirten Meteoroloji ve sağlık uzmanları, bu 7 ilde yaşayanların pencerelerini de sık açmamaları gerektiğini bildirdi.

Öte yandan Iğdır, Muş, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Adana ve Mersin’de ise orta derecedeki toz taşınımının metreküpe 51-100 gram olacağına dikkat çekildi.

İLLERE GÖRE DETAYLI HAVA DURUMU İÇİN TIKLAYIN

TOZ AŞINIMI/TAŞINIMI NEDİR?

Atmosferdeki en baskın aerosol çeşitlerinden bir tanesi olan Mineral Toz Partikülleri (Çöl Tozları), Dünya ekosistemi için büyük önem taşımaktadır. Çöllerden kalkan tozlar, atmosferin üst tabakalarına yükselerek uzun mesafeler kat etmektedir. Göreceli olarak daha büyük olan toz parçacıkları, kaynak alanlarının yakınlarında çökerken, küçük olanlar ise binlerce kilometre yol alabilmektedir.

Dünyadaki başlıca toz kaynak alanları Afrika (Sahra çölü), Arabistan Yarımadası, Asya (Gobi ve Taklamakan), Güney Amerika ile Avustralya’da bulunan çöllerdir. Sahra bölgesi başta olmak üzere, çöllerden atmosfere karışan tozların uzun mesafeler taşınarak, okyanus ve amazonlara değerli mineralleri taşıdığı ve gübreleme etkisi yaptığı bilinmektedir. Diğer taraftan kum ve toz fırtınaları, kronik sağlık sorunları bulunanlar ile hamile, yaşlı ve çocuklar için risk oluşturmaktadır.

Kum ve toz fırtınalarının ulaştırma sektörü (hava, kara ve deniz ulaşımını) başta olmak üzere, sosyo-ekonomik hayat üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Her yıl çöllerden atmosfere karışan tozların miktarı yaklaşık 2 milyar ton olarak kabul edilmektedir. Sahra bölgesinden atmosfere salınan yıllık toz miktarı, Dünya üzerindeki tüm kaynaklardan salınan toz miktarının yaklaşık yarısı kadardır. Sahra’dan sonra gelen önemli toz kaynak alanları sırasıyla Ortadoğu ile Orta ve Güney Asya’dır. Afrika ve Ortadoğu Bölgelerinden kaynaklanan tozlar, Dünya yıllık toz salımlarının yaklaşık olarak % 70’ini oluşturmaktadır.

TOZ TAŞINIMI ZARARLARI

Solunum yolu ve kalp rahatsızlığı bulunanlar ile yaşlı ve çocuklar toz taşınımından en fazla etkilenen kişilerdir. Afrika’da yapılan araştırmalara göre, çocuklarda görülen menenjit vakaları ile toz fırtınaları arasında önemi bir bağ olduğu ispatlanmıştır.