Rumlar Doğu Akdeniz'de gerilimi tırmandırdı: Türkiye resti çekti

Yunanistan ve Rum kesimi, Doğu Akdeniz'de gerilimi tırmandırıyor. Rumlar, bir kısmı kıta sahanlığımız içinde kalan 5. parsel için petrol devlerine arama izni verdi. Ayrıca Papa’nın ziyaretini propaganda aracı yapıp Türkiye'yi suçladılar. Rumların, Kıbrıs’ın tek sahibi gibi davranmaya çalıştığına dikkat çeken ve hak gasbına asla izin vermeyeceğini vurgulayan Ankara, “Hiçbir ülkenin veya geminin yetki alanlarımızda izinsiz hidrokarbon aramasına müsaade etmeyiz” dedi.

Rum yönetiminin, Türkiye'nin kıta sahanlığını ihlal ederek, 5 numaralı ruhsat sahasında doğalgaz arama için izin vermesi yeni bir gerilime sebep oldu. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Bakanlar Kurulu, Kıbrıs çevresini tek yanlı parsellemeye çalışıyor. Rum yönetimi, ExxonMobil - Katar Petrolleri Ortaklığından oluşan konsorsiyuma Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama izni verdi.

TÜRKİYE’DEN TEPKİ: TEK GEMİ BİLE GEÇEMEZ

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Rum yönetimine tepki gösterdi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin kıta sahanlığını ihlal ettiğini belirten Bilgiç yaptığı açıklamada “GKRY’nin Türkiye’nin ve Kıbrıs Türklerinin haklarını görmezden gelerek, tek taraflı olarak ilan ettiği sözde 5 numaralı ruhsat sahası için doğalgaz arama izni vermesi, Doğu Akdeniz’de gerçekte kimin gerginlikten yana olduğunu bir defa daha açıkça göstermektedir” ifadelerine yer verdi. Sözcü Bilgiç, söz konusu olan ruhsat sahasının bir bölümünün Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlığını ihlal ettiğini belirtti. Bunun tek taraflı bir adım olduğunu vurgulayan ve Ada’ın ortak sahibi olan Kıbrıs Türklerinin haklarının da görmezden gelindiğini ifade eden Bilgiç, “Türkiye, hiçbir yabancı ülkenin, şirketin veya geminin deniz yetki alanlarımızda izinsiz olarak hidrokarbon arama faaliyetlerinde bulunmasına, bundan önce olduğu gibi bundan sonra da asla fırsat vermeyecek, ülkemizin ve KKTC’nin haklarını kararlılıkla savunmaya devam edecektir” diye konuştu.

SIRADA 10 NUMARA VAR

Geçtiğimiz hafta da Rum yönetimi Amerikan Exxon Mobil şirketine kiraladıkları sözde münhasır ekonomik bölge (MEB) içerisinde bulunan 10’uncu parseldeki “Glafkos” yatağında sondaj çalışmaları için NAVTEX (Denizcilere duyuru) yayınlamıştı. İlan edilen NAVTEX ile birlikte 19 Kasım 2021 -22 Ocak 2022 tarihleri arasında ön hazırlık çalışmaları ve sondaj faaliyetlerinin yapılacağı Rum basınında yer alan haberde duyuruldu. 2019 yılında “Glafkos” yatağında Exxon Mobil Qatar Petroleum konsorsiyumu tarafından yapılan araştırma sondajının 5-8 trilyon ayak küp doğalgaz içerdiği tahmin edilen bir doğalgaz yatağı bulunmasına yol açtığı hatırlatıldı.

PARSELLER ÇAKIŞIYOR

Doğu Akdeniz'de ve özellikle Kıbrıs çevresinde yürütülen petrol ve doğal gaz aramalarıyla belirli bölgelerdeki kaynak keşifleri, Akdeniz’e komşu ülkelerin enerji arz güvenliğini yakından ilgilendiriyor. Türkiye’nin itirazlarına rağmen Rum kesimi, Ada’nın tek otoritesi gibi davranarak Doğu Akdeniz’de 13 parselden oluşan sözde MEB ilan ederek bu sahaları Fransız Total, İtalyan Eni, Amerikan Exxon Mobil gibi uluslararası enerji firmalarına hidrokarbon arama ve çıkarma ruhsatları verdi. Rum yönetiminin bu hamlesi KKTC ve Türkiye olan gerginliği artırdı. Türkiye ve KKTC Rumların bu çerçevedeki 3 anlaşmasını tanımıyor. Rum kesimi 2003’te Mısır’la deniz yetki alanı sınırlandırmasına imza atarken, Lübnan’la 2007’de, İsrail’le de 2010 anlaşma yaptı. Rum tarafından ilan edilen sözde MEB parsellerinden, Kıbrıs'ın güneybatı açıklarındaki 1, 4, 5, 6, 7 numaralı parsellerin Türk kıta sahanlığı ile 2, 3, 8, 9, 12 ve 13 numaralı parsellerin de KKTC’nin hak iddia ettiği alanlarla çakıştığı görülüyor. Türkiye ve KKTC’ye ait hak ve menfaatler bu alanlarda Rumlar tarafından ihlal ediliyor. Bölgede yalnızca sözde 10. ve 11. parsellerde çakışma meydana gelmiyor.

FATİH, YAVUZ VE BARBAROS BÖLGEYE GÖNDERİLMİŞTİ

2018 sonunda Kıbrıs adasının güney tarafında yer alan 10 numaralı parselde Exxon Mobil'in doğalgaz aramaya başlaması gerginliği tırmandırmış söz konusu hamleye karşılık Türkiye de ilk sondaj gemisi Fatih’i göndererek cevap vermişti. Türk savaş gemilerinin korumasında ilk sondaj gemisi Fatih’i Akdeniz’e çıkaran Türkiye, ikinci sondaj gemisi Yavuz’u da ardından doğalgaz arama faaliyetleri için bölgeye göndermişti. 2019 yılında sismik araştırma gemisi “Barbaros Hayreddin Paşa” Kıbrıs’ın güneyinde yer alan 9’uncu parsele gaz aramak için inmiş ve söz konusu adım o dönemde “misilleme” olarak yorumlanmıştı