Yerli yolcu uçağında Türkiye’nin gurur günü

Türkiye, bugün tarihi bir güne daha tanıklık ediyor. Milli Yolcu Uçağı Projesi’nde nihayet somut bir adım atılıyor. Bugün İstanbul’da proje kapsamındaki uçakların tanıtımı yapılacak. Haliç Kongre Merkezi’ndeki tanıtım toplantısına Başbakan Ahmet Davutoğlu da katılacak. Programa Başbakan Davutoğlu’nun yanı sıra; Ulaştırma Bakanı Feridun Bilgin ile seçim nedeniyle görevinden ayrılan eski Ulaştırma Bakanı Lütfi Elvan da katılacak.

32+3 KİŞİLİK KAPASİTE

İki alternatifli dizayn edilen milli yolcu uçağı, hem pervaneli turbo motor hem de jet motoru takılabilecek. İlk etapta 50 adet üretim planlandı. Uçak, özellikle 300-500 km'lik mesafelerdeki kentler arasında ulaşımı kolaylaştıracak. Uçakta 32 yolcu haricinde 3 kişilik mürettebat bulunacak. Projede sorumluluğu, Savunma Sanayii Müsteşarlığı koordinesinde oluşturulan "Savunma Teknolojileri Mühendislik Ticaret A.Ş" üstleniyor. Aralarında TUSAŞ'ın da olduğu Türk firmaları ile ATAK'ın üretiminde görev yapan mühendisler projede rol alacak.

FİYATLAR DÜŞECEK

Kimi zaman büyük uçakların doldurulamaması nedeniyle yapılan seferler, havayolu şirketlerinin zarar etmesine yol açarken, bölgesel yolcu uçağıyla bu sıkıntı ortadan kalkmış olacak. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Serdar Hüseyin Yıldırım, uçak için "Taksi, dolmuş gibi 20 kişilik yolcuyu buldu mu devam edecek. Herkes minibüse biner gibi bu uçaklara binebilecek ve istediği yere çok rahat gidebilecek" ifadesini kullanmıştı.

NEDEN 27 MAYIS SEÇİLDİ?

Uçağın tanıtımı, bilinçli olarak 27 Mayıs tarihine bırakıldı. Bundan tam 71 yıl önce (26 Mayıs 1944) ilk yerli uçak olan NU-D-38, İstanbul-Ankara uçuşunu başarılı bir şekilde gerçekleştirmişti. Yani aslında Türkiye 1944 yılında yerli uçak yapabilme becerisine sahipti.

İhraç bile edilmişti

İlk yerli yolcu uçağımız olan NU-D-38, 26 Mayıs 1944 tarihinde İstanbul’dan Ankara’ya başarılı bir uçuş gerçekleştirdi. Bu ilk yerli yolcu uçağı Nuri Demirağ’ın fabrikasında imal edilmişti. Yolcu kapasitesi 6 olan bu uçak 1.000 km uçabilmekte, saatte 325 km hızı olan ve çift pilot kabinli zamanının A sınıfı kategorisinde bir uçaktı. THY bu uçaklardan almamış üretilen uçaklardan bir kısmı Hollanda’ya ambulans uçak olarak satılmıştı.

Test sonuçları ikna edemedi

Türkiye’nin ilk milli otomobili olan Devrim’in yaşadığı akıbet, 1940’larda ilk milli uçağımızın da başına geldi. Dönemin işadamı Nuri Demirağ’ın fabrikalarında üretilen eğitim uçakları için THK sipariş verir… THK’nın siparişi olan ve son olarak İstanbul’dan Eskişehir’e uçan uçakların teslimi için Eskişehir’de bir kez daha test uçuşu yapılması talep edilir. Bu teslimat öncesi son uçuşta, uçak çevredeki hayvanlar hava alanına girmesin diye pistte açılan hendeğe düşer. THK siparişi iptal eder. Ayrıca uçakların yurt dışına satılamaması için bir de kanun çıkartılır. 1940’ların başında ilk yerli uçağı üreten Nuri Demirağ, test uçuşlarının yeniden yapılması için birkaç kez Cumhurbaşkanı İnönü’ye mektup yazmasına karşın, karşılık alamaz. Uluslararası test sonuçları bile yeni bir test uçuşu için Ankara’yı ikna edemez. İsmet İnönü Nuri Demirağ’ı zenginlikten başı dönmekle suçlamaya başlar. Nihayetinde sipariş alamayan fabrika 1950'li yıllarda kapanır.