Mimesis nedir? | Mimesis felsefesi ne demek?

Yunanca öykünme anlamına gelen Mimesis, bugün için sanatta gerçekliğin kendine özgü yansıtılması biçimine ilişkin çeşitli anlamlarda kullanılmaktadır. Mimesis, gerçekliğin sanatsal yoldan yoğun biçimde yansıtılması olup, gerçek yaşamın sanatsal araçlarla verilmesini içerir. Burada söz konusu olan, yalnız olanın değil, ama olması gerekenin de verilmesidir. Dolayısıyla Mimesis, gerçekliğin kopya edilmesi demek değildir. Şöyle der Goethe Bir budala Sokrates’e benzemeye çalışır, bir oyuncu Sokrates’in parodisini yapar, bilge bir kişi ise Sokrates gibi olma yolunda ona öykündür. Öykünmeye ilişkin bu üç anlayışa da, ta antik çağlardan bu yana rastlanmıştır. Bu birincisi, estetik kuramında, doğanın sanat yoluyla taklit edilmesinden, yani gerçekliğin ‘doğal biçimler’ içinde verilmesinden, gerçekliğin ikinci kez ortaya konuşundan yola çıkar. Oyuncu yoluyla mimetik olarak verilişe ilişkin ‘parodici’ anlayışa ise tiyatro tarihinde rastlanır; oyuncuların izleyiciler için bir şeyi ‘taklit ederek’ canlandırışlarına dayanan bu anlayış, mitolojik olayların şamanlar ile mitolojik topluluk tarafından büyüsel yoldan verilişinden ortaya çıkmıştır.

Mimesis felsefesi ne demek?

Dram sanatının daha en başlarında, izleyici bir kitle için oyun halinde, bir şeyi taklit ederek canlandırmanın, büyüsel kılık içinde ruhların verilişinden farkı, oyuncunun canlandırdığı şey karşısında takındığı değerlendirici tavır ve anlatım öğesi olmuştur. (Günlük yaşamdan kısa sahneler veren, antik halk tiyatrosu) ‘Mimus’ta, mimesis ilkesi, yani ‘sihir bozucu canlandırma’, mitolojikyan11macı ‘birleştirme’’den kökten ayrılıyordu.

Platon, ‘devlet’te, öykünmeyi özdeleşme olarak ele aldığı için, pedagojik nedenler açısından, ancak yüksek kişilere yaraşır erdemli işlerin canlandırılması gerektiğini öne sürmekteydi. Aristoteles ise, Platon’a karşı açtığı tartışmada ‘Poetika’yı kaleme almış ve taklit edici canlandırma yoluyla insanlarda uyanan korku ve acıma duygularının nasıl insanları ahlakça yükselttiğini göstermiştir. Mimesis kuramının modern bir çeşidi, ‘mimesis’ kavramı ile ‘poiesis’ kavramının anlamca özdeş oluşundan, ‘ortada yapılmış’, ‘ortada canlandırılmış’ olanla aynı şey olarak görülmesi gerektiği anlayışından yola çıkarak, doğaya öykünme ile var etmenin birbiriyle çakıştığını öne sürer. Brecht ise, tiyatro tarihine derinden yaslanan bir taklit kuramını öne sürerek, gözlemi bu kuramın odak noktası yapmıştır.

Brecht’e göre, oyuncu kopya etmeyi bırakarak yansıtmaya bakmalı, bunun için de gözlemin dışında bir görüş de edinmelidir. Brecht’in geliştirdiği epik tiyatro anlayışı uyarınca, mimesis, gerçekliğin verilişinde yanılsama yaratmamalı, tam tersine, gerçek olayları bilinçli yoldan taklit etmeli, göstermeci yoldan verebilmelidir. Bu arada Brecht, Mimemisteki bilinçli, eleştirel, parodici öğenin ta başından bu yana mimesis kavramı içinde yer aldığını vurgulayarak, ‘taklit’ kavramını mesel içinde ele almış, bunun bilinçli bir öykünme olduğunu ortaya koymuştur.

Mimesis ve katharsis nedir?

Mimesis, herhangi bir şeyi taklit yolu ile yeniden canlandırma olarak tanımlanırken, katharsis ise seyircinin taklit edilen olaydan aldığı hazzı ve acıma, korku gibi duygularından arınmasını ifade etmektedir.