Fatma Tuba Yazıcı Kimdir ve ne iş yapar? Fatma Tuba Yazıcı Nereli ve Nasıl Başarılı Oldu!

Fatma Tuba Yazıcı kimdir ne iş yapar? Forbes dergisinin her yıl yaptığı En Zengin 100 Türk listesindeki en dikkat çekici isim olan Fatma Tuba Yazıcı derginin kapağına 'Gizemli Milyarderler' başlığıyla manşet oldu. Peki Fatma Tuba Yazıcı kimdir ne iş yapar?  Fatma Tuba Yazıcı Diler Holding’in patronu. Eşi Recep Sami Yazıcı’dan miras kalan holdingin değerini ve kişisel servetini artıran ve şirketin de büyümesini sağlayan bir isimdir. Forbes dergisinin her yıl yaptığı En Zengin 100 Türk listesindeki en dikkat çekici isim olan Fatma Tuba Yazıcı derginin kapağına 'Gizemli Milyarderler' başlığıyla manşet oldu. Peki Fatma Tuba Yazıcı kimdir ne iş yapar?  Fatma Tuba Yazıcı Diler Holding’in patronu. Eşi Recep Sami Yazıcı’dan miras kalan holdingin değerini ve kişisel servetini artıran ve şirketin de büyümesini sağlayan bir isimdir. Diler Holding'in patronu olan Fatma Tuba Yazıcı, dünyanın en zenginleri listesinde 1 milyar dolarlık servetiyle 1741. sırada yer almaktadır. Fatma Tuba Yazıcı, dünyanın en zenginleri listesinde 1 milyar dolarlık servetiyle 1741. sırada yer almaktadır. İnşaat sektöründe de hizmet veren Diler Holding'in patronudur. 36 yaşındayken eşi Recep Sami Yazıcı'yı kaybeden Yazıcı, ana iş kolu demir çelik olan Diler Holding'i daha ileriye taşıyarak büyütmüştür.

Diler Holding

1949 yılında kurulan Diler Holding, kendi bünyesinde barınan yan kuruluşları ile birlikte, aktif olarak çelik üretimi (karbon ve alaşımlı), dış ticaret, enerji, deniz nakliyesi, liman işletmeciliği, madencilik, banka ve turizm alanlarında faaliyet göstermektedir. Devletin sahip olduğu ilk yüksek fırınlı haddehane olma özelliğini taşıyan tesisleri, 1939 yılında Karadeniz bölgesinde bulunan Karabük'te üretime başlamıştır.

1984 yılında kurulan Diler Dış Ticaret firması, grup ürünlerinin uluslararası pazarda tanıtımını amaçlamıstır. 1985'de itibaren, uluslararası ticarette gösterilen muazzam başarı, grubun ana faaliyet dalı olan demir çelik üretimindeki kapasite artışına olanak sağlamak ile birlikte başka sektörler olan bankacılık, deniz taşımacılıgı ve turizm alanlarına da yönelmesine imkan sağlamıştır.

FORBES KAPAĞINDA BULUNAN FATMA TUBA YAZICI KİMDİR?

Fatma Tuba Yazıcı, henüz 36 yaşında, üç çocuklu bir ev kadınıyken eşi Recep Sami Yazıcı'yı kaybetti. Ve bir anda kendini 63 yıllık bir maziye sahip (2009 itibarıyla) Türkiye'nin en büyük demir çelik şirketlerinden birini yönetmek zorunda buldu. Eşiyle, çevresindeki herkesin anlattığı üzere büyük bir aşkla evlenmişlerdi ama mateme pek vakit yoktu. Diğer taraftan Edebiyat Fakültesi'nde okumuştu, iş hayatında hiç deneyimi yoktu -hele ki demir çelik gibi sanayinin en erkek egemen işlerinden birinde… Bugün 42 yaşında olan Fatma Tuba Yazıcı, geçen ay ilk kez FORBES 100'e milyarder olarak girdi.

Türkiye'deki sekiz dolar milyarderi kadın arasında, sanayi şirketlerinin bizzat büyük hissedarlığını ve yönetimini üstlenen tek kişi. Geçen yedi yılda çoğu durumda çoktan parçalanabilecek dev bir operasyonu, bizzat işlerin başına geçerek ayakta tutmayı başardı. Hatta 2009'da işleri devraldığında 2,1 milyar lira olan ciroyu (Diler + Yazıcı) 2013'te 2,85 milyar liraya çıkardı (dolar kuru bazında başa baş sayılabilir).
Diler Holding, Yazıcı ve Diler Demir Çelik şirketleriyle toplam ciroda İçdaş, Habaş, Çolakoğlu'ndan sonra Türkiye'nin en büyük dördüncü demir çelik ihracatçısı. Fatma Tuba Yazıcı ve şu anda biri 18 yaşın üzerindeki üç oğlu Ömer Mustafa, Samim ve Eren Sami Yazıcı da bu dev operasyonun en büyük hissedarları konumunda. Oğullarının doğrudan yüzde 7,3'er'lik hissesi bulunuyor.

Fatma Tuba Yazıcı'nın payı ise yüzde 35,3. Bu oran, Diler Holding'de paya sahip grup şirketlerindeki (Diler Demir Çelik, Yazıcı Demir Çelik, Diler Dış Ticaret) hisseleriyle birlikte dolaylı olarak Fatma Yazıcı'nın kişisel hisse oranını yüzde 50'nin üzerine taşıyor. Diler Demir Çelik'in çok kimse tarafından bilinmeyen bir ortağı daha var: ABD, Delaware'de kurulu Delstar Investment. Yüzde 11,7 oranındaki hissesi (bu ortaklık 2000'li yılların başında yapıldı) çıkarıldığında kalan tüm hisseler Recep Sami Yazıcı'nın eşi ve oğullarına kaldı. Hemen belirtmeliyiz ki Fatma Tuba Yazıcı (Tuba ismini kullanıyor) pek çok kişinin tahmin yürüttüğü gibi Diler Holding'in sadece kağıt üzerindeki patronu değil, yönetimde doğrudan söz sahibi.

Fotoğrafının çekilmesinden hoşlanmayan, şimdiye kadar hiç röportaj vermeyen Yazıcı, eşi gibi "mütevazı biri" olarak tanınıyor. Bu mütevazılık ve Diler Demir Çelik'in eski çalışanlarından birinin tanımıyla "ketumluk" adeta bir şirket kültürü. Üç oğlunu büyütürken genç yaşta eşini kaybeden ve bir 'ev hanımıyken' kendini demir çelik gibi zor bir sanayi kolunda patron konumunda bulan biri olarak Tuba Yazıcı'nın sessizliği son derece anlaşılabilir belki. Ancak beraber çalışma şansını yakalamış eski iş arkadaşlarının anlattığına göre merhum eşi Recep Sami Yazıcı'nın tutumu da bundan pek farklı değildi. "Recep Bey, Antalya'daki otellerine kalmaya gittiğinde çoğu çalışan onun patron olduğunu bilmez, anlamazdı bile" diyor eski bir yöneticisi. Bir diğer eski çalışan ise şirketin bilgi paylaşmak konusunda her zaman son derece isteksiz olduğunu, kendi içlerinde bile çok ketum olduklarını söylüyor. "Yöneticilerin en az Recep Bey'in kendisi kadar mütevazı, fazla göz önünde olmadan, ön plana çıkmadan iş yürütme kültürünü sahiplenmelerinden kaynaklı bir durum bu" diyor aynı eski yönetici ve ekliyor: "Bu sektörde farklı şirketlerde çalıştım ve çalışmaya devam ediyorum, bu kadar ketumunu görmedim." Bir diğer eski üst düzey yöneticiye göreyse bu Anadolu kültürünün bir yansıması: "Büyüklenmeyi sevmez, ortalıkta çok görünmez ve orta yerde para konuşulmasından hoşlanmaz.
Recep Bey böyle geleneksel bir tutumu olan biriydi" diyor.

Tuba Yazıcı'nın yönetiminde şirketin bu kültürü devam ediyor. Yazıcı, Beylerbeyi'ndeki evinden, holdingin Karaköy'deki merkezine yaparken hastalığını öğrenen Yazıcı, kendisinden sonra çok güvendiği ve artık Diler'de çalışmaya başlayan Fikret Kuzucu'nun işleri yürütmesini istemiş.

Kuzucu, sektörü çok iyi bilen, sadece profesyonel olarak değil, bizzat şirket kurarak da demir çelik sektöründe faaliyet göstermiş biri.

Diler Holding, demirçelik alanında Recep Sami Yazıcı'nın vefatından sonra büyük bir atılım göstermiş ve büyümüş değil. Tam tersine son yıllarda ihracat rakamları düşüyor. Biri Gebze Dil Ovası, diğeri İskenderun'da faaliyet gösteren iki şirket büyüklük bakımından hemen hemen birbirlerine eşitler. Diler Demir Çelik'in 1 milyon 300 bin ton sıvı çelik, 800 bin ton haddehane üretim kapasitesi bulunuyor. Yazıcı Demir Çelik'in sıvı çelik üretim kapasitesi ise 859 bin ton. Buna karşılık haddehanesinde 1 milyon 24 bin ton mamul üretim kapasitesine sahip.

Toplamda iki şirketiyle Diler Holding sektörde ilk beş büyük özel sektör kuruluşu arasında yer alıyor. Üretiminin yüzde 94 -95'ini ihraç eden şirketin ihracat rakamlarında son yıllarda düşüş var. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin "İlk 1000 İhracatçı Firma" araştırmasına göre Diler Dış Ticaret, 2013 yılında çelik sektöründe 769,5 milyon dolar ihracat rakamıyla kendi sektöründe dördüncü büyük ihracatçı konumundaydı. Aynı rakam 2012 yılında 1 milyar 86 milyon dolardı.
Diler Holding, Yazıcı ve Diler Demir Çelik şirketleriyle hurdadan inşaat demiri üretiyor.

50 kadar ülkeye ihracat gerçekleştiren Diler Dış Ticaret için Ortadoğu en büyük pazarlardan biri. Bölgedeki karışıklık şirketin ihracatını da olumsuz etkiledi. Dünyada da demirçelik talebi artmadı. Avrupa ülkelerinin ekonomik durgunluk nedeniyle talebinin düştüğü, dolar kuru nedeniyle hurda maliyetlerinin arttığı bu dönemde demir çelik şirketleri zor zamanlardan geçiyor.

Demir çelik ihracat rakamlarındaki gerilemede Çin faktörü de etkili. Büyümesi yavaşlarken üretimini artıran Çin, ihracatçı olarak dünya pazarlarında önemli bir rakip olarak öne çıkıyor.
Bu noktada iç pazar satışları ve yassı çelik üretimi, demir çelik şirketlerini -İçdaş'da olduğu gibi- küresel piyasa koşullarına karşı daha dirençli kılabiliyor. Diler'in otomotiv ve beyaz eşya gibi sektörlerin talebini karşılamak üzere katmadeğeri daha yüksek olan yassı çelik üretimi bulunmuyor. Ancak Holding, Güriş Ailesi ile ortak olduğu halka açık Asil Çelik şirketiyle otomotiv, enerji, beyaz eşya gibi endüstrilere hitap eden vasıflı çelik üretimi yapıyor ve bu alanda Türkiye'nin ihtiyacının yüzde 70'ini karşılıyor.

Halka açık bu şirketin piyasa değeri 27 Şubat itibarıyla 262,1 milyon dolardı. Diler ve Yazıcı Demir Çelik şirketleri Asil Çelik'te toplam yüzde 32,9 oranında hissedar. Ayrıca Fatma Tuba Yazıcı'nın doğrudan 10,2, oğullarının ise yüzde 6,59'ar oranında hissesi bulunuyor.

Konjonktür düşünüldüğünde Recep Sami Yazıcı hayatta olsaydı Diler Holding'in ana faaliyet kolundaki durumu, bugünkünden muhtemelen çok farklı olmayacaktı. Demir çelik tarafında 2009'dan sonra büyük bir yatırım yapmış değil. Bu anlamda "hız kesmiş" gibi görünüyor.
Ancak Atlas Enerji'ye yapılan büyük yatırım düşünüldüğünde bu da anlaşılabilir bir durum.

Fatma Yazıcı, yedi yıllık bir tecrübenin ardından demir çelik sektörünün sıkıntılı sayılabilecek bu döneminde cesur bir yatırımla holdingin enerji üretimi alanındaki uzun dönemli planlarını hayata geçirdi. "Atlas Enerji" isimli şirketiyle İskenderun'da kurdukları 600'er MW kurulu güce sahip iki santral için 1,2 milyar dolarlık yatırım yapıldı. İnşaat gibi giderlerle birlikte bu yatırımın toplam maliyeti 1,5 milyar doları buluyor. Recep Sami Yazıcı ilk olarak Afşin Elbistan'da enerji üretimi yapmayı plan lamıştı ancak bu gerçekleşmedi. Daha sonra yine onun sağlığında, Afşin'de kalorisi düşük yerli kömür yerine İskenderun'da ithal kömüre dayalı santral kurulması planları yapıldı. Onun belki iki kademede yapmayı tercih edeceği bu yatırım, Fikret Kuzucu'nun yöneticiliğinde ve Tuba Yazıcı'nın onayıyla tek kalemde gerçekleştirildi ve santraller birkaç ay arayla 2014 yılı sonunda üretime geçti. Böylece Diler Holding, kurulu gücün yüzde 15'ini kendi tesislerinde kullanacağı enerji yatırımını, rakiplerinden çok sonra da olsa nihayet gerçekleştirdi. Çolakoğlu, Habaş ve İçdaş gibi tüm demir çelik şirketlerinin enerji alanında yatırımları bulunması bir tesadüf değil.

Sektörün en önemli girdilerinden biri olan enerji alanındaki yatırımını geç de olsa tamamlayarak Diler, demirçelik sektörünün bu zor zamanlarında elini biraz daha kuvvetlendirdi (2005 yılında kurulan Diler Enerji Dim barajıyla 2010 yılından bu yana enerji üretiyordu ancak kurulu gücü sadece 38,25 MW).

Demir çelik şirketlerinin gayrimenkulleri ve İskenderun ve Dilovası'ndaki iki limanı Diler Holding'in en önemli varlıkları arasında yer alıyor. Sektörün tamamlayıcı işleri denebilecek, gemi söküm şirketi (hurda ihtiyacını karşılıyor), gemi taşımacılığı (Diler burada Fuat Miras ile ortak Faruk Denizcilik şirketiyle faaliyet gösteriyor) gibi alanlarda da faaliyet gösteriyorlar. Diler Yatırım Bankası da, yoğun olarak dış ticaret yapan holding için entegrasyonun bir parçası olarak kurulmuş.
Demir çelik ve enerjiden sonra Recep Sami Yazıcı'nın arkasından gelen üç oğlunu da düşünerek yatırım yaptığı sektör turizm oldu.

Antalya'daki Cornelia Delux Oteli'nden sonra 2007 yılında 100 milyon dolar kadar yatırımla bin 200 yataklı Cornelia Diamond Oteli'ni açtı.

Holding'in Bodrum'da bulunan arsaları üzerinde de ileride turizm yatırımı yapılması düşünülüyor.
Ondan önce olgunlaşan yatırımları ise Kıbrıs'ta olacak. Bu yatırıma ön ayak olan ise turizm tarafında yönetimi üstlenen kendisi de Kıbrıslı olan Cenk Aklan. Projenin detayları ise henüz netleşmiş değil.
Yeni turizm yatırımları bir yana (zira henüz realize olmadılar) Fatma Tuba Yazıcı, enerji şirketinin yatırımından doğan borçlar kapandığında servetini daha da artırmış olacak. (NİLGÜN BALCI ÇAVDAR / FORBES)