Yıldız, 'Nükleer yakıt elde etmekle ilgili endişemiz yok'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Japonya’dan Singapur’a giderken uçakta gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Yıldız, bir gazetecinin, Türkiye’nin Japonya ile imzaladığı nükleer enerji santralı anlaşması kapsamında uranyum zenginleştirme taahhüdü bulunduğuna dair Japon Parlamentosu’nda tartışmalar yaşandığını belirterek, bu konuyla ilgili görüşünün sorulması üzerine Japon Parlamentosu’nda görüşülen konunun, Türkiye ile imzalanan anlaşma olmadığını söyledi. “Nükleer yakıt elde etmeyle alakalı direkt zenginleştirmeyle alakalı bizim bir projemiz yok” diyen Yıldız, şunları kaydetti:
”Nükleer santralla alakalı ancak nükleer yakıt elde edilmesiyle alakakalı farklı safhalar var. Bu safhalarda bulunmak istiyoruz. Yani Türkiye nükleer teknolojisini, yerli sanayide geliştirirken bir yandan da bazı teknolojileri de almak durumunda. Bakın zenginleştirme ayrı bir şey. O yakıtı zengileştirmiş 5 artı 1 ülkeler var. Amerika, Kanada, Rusya gibi ülkeler. O ülkelerin zenleştirdiği yakıtın, yakıt fabrikaların kullanılması ve onların elde edilmesiyle alakalı kurvize toz bir şey. Biz onları kurmak istiyoruz. Bir de bu yakıtların elde edilmesiyle alakalı Türkiye’den uranyum çıkması halinde bunlarla alakalı bir şeye girmek istiyoruz, bir işlem olsun istiyoruz. Bunu Fransa yapabiliyor, Fransa ile böyle bir şeye girebilir miyiz, buna bakıyoruz. Bunların ne kadar stratejik, bunların ne kadar sıradan işler olup olmadığından bağımsız olarak bizim için nükler santralin hangi aşamasında bulunuyorsak bulunalım bu bizim için önemli. Biz bunu yapmak istiyoruz.” Yıldız, başka bir gazetecinin “Biz nükleer yakıt mı üretmiş olacağız” sorusu üzerine, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu önemli bir şey. Orada kesinlikle yokuz. Alınmış önceden bir karardır. O anlaşma şunu söylüyor; İran ile olan tartışma neydi? Dünya ülkeleri, ‘bir nükleer santral kurmuşsanız bunun nükleer yakıtını biz veririz, istediğiniz zenginlik oranında biz veririz, sizin üretmenize gerek yok. Ben verdiğim halde sen üretiyorsan burada bir art niyet arıyorum’ diyordu ve İran’a önceden terminini vermek kaydıyla ben 10 ay sonrasına şu kadar miktarda nükleer yakıt almak istiyorum demeniz yeterli olur, diyordu. Onun hazırlıklarını yapacaklardı. Yapılan şu anda işlem bu." Türkiye'nin nükleer yakıt bulmayla alakalı herhangi bir sıkıntısı olmayacağını belirten Yıldız "Kaldı ki bu santrali işletecek olanlar öncelikle nükleer yakıt tedarik etmek duruumundadırlar. O yüzden bizim nükleer yakıt elde etmekle alakalı herhangi bir kaygımız endişemiz yok. Kaldı ki biz NATO ülkesiyiz, BM ülkesiyiz, uluslararası birçok anlaşmanın tarafıyız. Bizim öyle kaygımız endşemiz, olmaz” dedi. İnsan kaynaklarını yetiştirmek için Japonlarla teknoloji üniversitesi ve Ar-Ge merkezleri kuracaklarını anlatan Yıldız, şöyle devam etti:
“Japonlarla beraber bunların hepsi adım adım yapılmak zorunda. Üniversitelerle iş birilği yapacağız. Şu anda üniversitelerde iş birliği yapacak yer yok. Biz nükleer santrali yaparsak üniversiteleri de aktif hale getirmiş olacağız. Şu anki bizim geldiğimiz nokta daha doğrusu hedeflerimiz var. Şu anda bizim için uygulanmamış ama inşallah 2-3 yıl içinde uyulanma alanı bulan yerler. O yüzden sabırla bunları yapacağız ve Türk mühendislerine kazandıracağız.” “Japonya’da dünkü görüşmelerde nükleer enerjiyle ilgili anlaşmada sona gelinmesini bekleyenler vardı. Biraz daha yakın mıyız sonuca” şeklindeki soruyu da yanıtlayan Yıldız, şunları söyledi: “Şimdi 3 safhadan oluşuyor. En son Japon Başbakan Abe, 29 Ekim’de Ankara’ya geldiğinde ev sahibi anlaşmalarında mutabakatına vardıklarına dair bir birldirgeye imza attılar. Yani ilk iki safha önemli ölçüde bitti. Şimdi şirketlerle uygulama anlaşmaları var. Bunu 6’ncı aya kadar bitireceğimiz kanaatindeyiz. Çünkü kamu orada devreden çıkıyor, özel şirketler Mitsubushi gibi firmalar devreye giriyor. Bu sefer onlarla oturacağız, bunları yapacağız. Ben orada da bir sıkıntı çıkacağı kanaatinde değilim. Ama herbir anlaşma dediğim gibi uzlaşma isteyen bir noktadır. Siz kendi ülkenizin menfaatlerini düşüneceksiniz, projenin çıkarlarını düşüneceksiniz, buna göre yapacaksınız.” “Yani Japonların dedigi gibi bir sıkıntı yok mu” şeklindeki soru üzerine, Bakan Yıldız,  “Bize göre de sıkıntı yok. Japonlar da sıkıntı var demiyorlar” yanıtını verdi. Yıldız, bir başka gazetecinin de “Türk medyasına, ‘uranyum zenginleştirme konusunda Japonya’nın başından beri nükleer silahsızlanmadan yana olduğu için böyle bir tavrı sergilerken uranyum zenginleştirme konusunda Türkiye’ye böyle bir taahhütte bulunmaları ülke içinde sıkıntı oluşturuyor’ şeklinde haberler yer aldı” demesi üzerine, şöyle konuştu: “Uranyum zenginleştirilmesinin Türkiye’de yapılmasına dair bizim bir talebimiz yok. Yani talep ortadan kalkınca arz da ortadan kalkmış olur. Yani bizim bununla alakalı bir talebimiz yok. Ancak bir kere anlaşmanın metni, nükleerle alakalı bütün işlemlerin barışçıl amaçlarla kullanılmasına dönük. Biz diyoruz ki nükleer yakıtla alakalı bunun üç dört safhası var. Herhangi bir safhasında bulunmuş olmak, Türkiye’nin o safhalarda bulunma isteği, bir de nükleer yakıt zenginleştirmesi olarak anlaşılmaması lazım. Onun birçok safhası var. Şimdi elimizde uranyum varsa, Türkiye’de çıkıyorsa biz onu mutlaka bir yerde kullanmak isteriz ama veririz yani bir başka ülkede zenginleştirir gelir ama Türkiye’de bir tesis kurulur, nükleer yakıtla alakalı. Bakın zengileştirme ayrı bir şey nükleer yakıt ayrı bir şey. O yüzden bu konuda aramızda problem falan görmüyoruz.”