İdare Mahkemesi'nden Twitter kararı

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının (TİB), Twitter'a tedbir amaçlı erişimin engellenmesine ilişkin işleminin yürütmesi Ankara 15. İdare Mahkemesince oy çokluğuyla durduruldu. Türkiye Barolar Birliği, TİB'in kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açmıştı. Ankara 15. İdare Mahkemesi, oy çokluğuyla Twitter'a tedbir amaçlı erişimin engellenmesi işleminin yürütmesinin durdurulmasına karar verdi. Kararda, Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca onaylayarak kabul edilen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "ifade özgürlüğü" başlıklı 10. maddesine atıfta bulunuldu. Anayasa'nın 13. maddesi uyarınca, temel hak ve özgürlüklerin yalnızca Anayasa'nın ilgili maddelerinde gösterilen nedenlerle sınırlandırılacağı anlatılan kararda, Anayasa'nın 14. maddesinde temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamayacağı, 15. maddesinde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının hangi hallerde durdurulacağına yer verildiği aktarıldı.
Anayasa'nın 22. maddesine göre herkesin haberleşme özgürlüğüne sahip olduğu, haberleşme özgürlüğünün hangi hallerde engelleneceği veya gizliliğine dokunulacağının da bu maddede hüküm altına alındığı belirtilen kararda, 26. madde uyarınca herkesin, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğu anlatıldı.
Kararda, şunlar kaydedildi:"Dava konusu işlemin 'twitter.com' isimli internet sitesine erişimin tamamen engellenmesine ilişkin olması, bu durumun Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve AİHS ile güvence altına alınan ifade ve haberleşme hürriyetini kısıtlayabilecek nitelikte olması ve uygulanması halinde telafisi güç zarar doğurabilecek nitelikte bulunması nedeniyle davalı idarelerin savunması ve ara kararı cevabı alınıp ya da savunma ve ara kararına cevap verme süresi geçip yeni bir karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildi.
Dava konusu 'twitter.com' internet sitesine tümü ile erişimin engellenmesine ilişkin işlemin hukuki dayanağının ve söz konusu işlemin hangi yetkiye istinaden tesis edildiğinin sorulması, dava konusu işleme dayanak teşkil eden tüm bilgi ve belgelerin bulunduğu işlem dosyasının gönderilmesinin istenmesi kararlaştırıldı." Ayrıca savunma ve ara kararına cevap verilebilmesi için davalı idarelere 15 gün süre tanınmasına karar verildi. Mahkeme Heyeti Başkanı Musa Heybet, karara yönelik karşı oyunda, asıl itibarıyla bir idari işlemin yürütmesinin durdurulmasının incelenebilmesi için davalı idarenin savunmasının alınması, savunma süresinin geçmesi, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğacak olması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırılığı şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiğini belirtti.
İstisnai olarak, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütmesinin, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere idare savunması alınmadan da durdurulabileceğini bildiren Heybet, "Davacı tarafından dava dilekçesi ekinde sunulan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na ait basın açıklamasında, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerince verilen erişimi engelleme kararlarından ve bu kararlarda belirtilen içeriğin çıkarılması hususunda Twitter tarafından gereğinin yapılmasından söz edilerek, erişimin engellenmesi tedbirinin uygulandığı, yurt dışı merkezli söz konusu internet sitesinin mahkeme kararlarına uyarak, hukuka aykırı içerikleri kaldırması halinde tedbir amaçlı uygulanan erişimin engellenmesine son verileceği belirtilmiştir" ifadelerini kullandı.
Heybet, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un 4. maddesinde, "İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur. İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur. İçerik sağlayıcı, başkanlığın bu kanun ve diğer kanunlarla verilen görevlerinin ifadesi kapsamında talep ettiği bilgileri, talep edilen şekilde başkanlığa teslim eder ve başkanlıkça bildirilen tedbirleri alır" ifadesinin yer aldığına dikkati çekti.
Heybet, karşı oy gerekçesinde şunları kaydetti:
"İçerik sağlayıcılarına yüklenen sorumluluk ve davalı idareye tedbir alma konusunda tanınan yükümlülüklere bakıldığında, davalı idarece kullanılan yetkinin hukuka uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı hususunda idarelere savunma hakkı tanındıktan ve istenilen hususlara cevap verildikten sonra böylelikle idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşip gerçekleşmediği belirlendikten sonra yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmesi gerektiği görüşüyle davalı idarenin savunması ve ara karar cevabı alınıp ya da savunma ve ara kararına cevap verme süresi geçip yeni bir karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına yönelik çoğunluk kararına katılmıyorum." Bu arada, Türkiye Barolar Birliğinden yapılan açıklamada, "İdare, yargı kararlarına uymakla yükümlüdür. TİB yürütmeyi durdurma kararının gereğini derhal yerine getirmelidir. Türkiye Barolar Birliği keyfi idari eylemin sonlandırılmasının takipçisi olacaktır" ifadeleri kullanıldı.
Alınan bilgiye göre, TİB'in kararı 30 gün içinde uygulaması gerekiyor. Bununla birlikte TİB, bu sürede Ankara 15. İdare Mahkemesi kararına karşı Bölge İdare Mahkemesine itiraz edebilir. Bölge İdare Mahkemesinin alacağı karar kesin nitelik taşıyor. İdare mahkemesinin, yürütmeyi durdurma kararına kadar TİB'ten herhangi bir savunma talebinde bulunmadığı ve bugün alınan kararın, henüz TİB'e ulaşmadığı öğrenildi.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise Twitter'a tedbir amaçlı erişimin engellenmesine ilişkin işleminin yürütmesinin Ankara 15. İdare Mahkemesince durdurulmasıyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "TİB'in yaptığı uygulama daha önce de ifade ettim, mahkeme kararlarının uygulanmasından ibarettir. Bildiğiniz gibi Twitter Türkiye'nin mahkemelerinin verdiği kararlar kendisine tebliğ edilmesine rağmen gereğini yerine getirmedi. Türk mahkemelerinin kararlarını yok saydı. Bunun üzerine de TİB mahkeme kararlarının gereğini yerine getirdi. İdare Mahkemesinin gerekçesini bilmiyorum. Mahkeme kararlarını uygulamak Anayasa'ya aykırıysa onu bilemiyorum. Şimdi şu anda TİB'in yaptığı mahkeme kararlarını uygulamaktır. İdare Mahkemesinin gerekçesini işin doğrusu merak ediyorum. Mahkeme kararlarını uygulayan bir idari işlemin Anayasa'ya aykırılığını nasıl değerlendirmiş onu gerekçesinde göreceğiz. Şu anda bildiğim kadarıyla Twitter'in avukatları temsilcileri TİB ile görüşmeleri yapıyorlar. O görüşmeler ne aşamaya geldi bilmiyorum. Twitter, Türkiye mahkeme kararlarına ve Türkiye'nin kanunlarına uyacağını söylediği takdirde zaten bir sorun kalmaz. Yani Twitter'da yasaklama söz konusu değil. Olan şey mahkeme kararını uygulamaktan ibarettir."