NASA'nın Mars'a gönderdiği InSight iniş yaptı

InSight Mars gezegeninin iç yapısını inceleyen ilk uzay aracı olacak. Bu görevde elde edilecek veriler, aralarında Dünya’nın da bulunduğu kayalık gezegenlerin oluşumu hakkında ipuçları verecek. Diğer yandan, InSight aracı, yine NASA’nın olan MarCO uyduları tarafından takip ediliyor. Eğer bu uydular gezegenin yakınından planlanan yörüngede geçebilirlerse InSight’ın Mars atmosferine giriş ve inişi sırasında yayınladığı bilgileri Dünya’ya iletecek. Tüm bu faaliyetler, NASA’nın Pasadena’daki Jet İtki Laboratuvarlarındaki kontrol merkezinde yönetilecek.

Bu görevin en önemli özelliği Mars’ın içine bakılacak olması. Nabzı (yer sarsıntıları) ve ateşi (merkezden ısı akışı) ilk kez ölçülecek olan 4,5 milyar yaşındaki gezegenin ilk kez komple check-up’tan geçeceği esprileri yapılıyor.

Güneş sisteminin kaydını içeren fosil gezegen

Diğer önemli bir konu da Mars’ın bir zaman makinesi sayılması. Diğer kayalık gezegenler olan Dünya ve Venüs, yer hareketlilikleri nedeniyle ilk zamanlarına dair kanıtları yok etmiş durumda. Mars yüzeyi ise hesaplara göre 3 milyar yıldan fazladır sakin. Bunun nedeni, gezegenin Dünya’nın üçte biri boyunda olması ve büyük çaplı yer hareketlilikleri için gereken enerjiyi barındırmaması. Bu nedenle Mars, güneş sistemimizin ilk çağlarına dair bilgileri içerisinde barındıran bir “fosil gezegen” olarak görülüyor.

Mars’a inişin çok zor olduğu ifade ediliyor. Şimdiye kadar bu gezegene gönderilen uzay araçlarının sadece %40’ı başarılı bir şekilde iniş yapabildi. ABD, başarılı iniş gerçekleştirebilmiş olan tek ülke. Gezegenin atmosferi dünyamızınkinin %1’i yoğunluğunda olduğu için iniş yapan araçları yeterince yavaşlatabilecek sürtünme yok. Bu da inişi iyice zorlaştırıyor. InSight iniş sırasında bir paraşüt ve roketlerden faydalanacak.

Mars’ın en büyük otoparkına inecek

InSight gezegenin yüzeyinde hareket etmeyeceği ve sadece yerin derinliklerine bakacağı için buna uygun bilimsel ekipmana sahip. Bu nedenle düz ve fırtınasız bir yüzeye iniş yapmak dışında bir gereksinimi bulunmuyor. Bu ihtiyaca uygun olarak seçilen iniş yeri Elysium Planitia ise “Mars’ın en büyük otoparkı” olarak adlandırılıyor.

26 Kasım 2018’de Türkiye saati ile 23.00’te gerçekleşecek tarihi olay, dünyanın çeşitli yerlerinde düzenlenen aktivitelerle ve internet üzerinden canlı yayınlar yoluyla halka aktarılacak. NASA’nın InSightcanlı yayın listesine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Mars InSight nedir?

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA’nın insansız uzay aracının adı olan InSight’ın tam Türkçe karşılığı “içgörü”. Araca bu ismin verilmesinin nedeni, Mars yüzeyinin 5 metre altına bir alıcı gönderilerek gezegenin iç yapısının araştırılacak olması. Aracın 2016 yılında gönderilmesi planlanmıştı. Ancak bir cihazda çıkan vakum sorunu, girişimin ertelenmesine neden oldu. Bu erteleme ile birlikte görevin maliyeti 830 milyon dolara yükseldi.

InSight Mars’ın merkezi, manto katmanı ve kabuğunun kalınlığını, yoğunluğunu ve yapısını ortaya koymayı amaçlıyor. Görevin bir başka amacı da gezegende yer aktivitesi olup olmadığını izlemek. İnişten sonra bilimsel cihazların kurularak faaliyete geçmesinin üç ay alacağı hesaplanıyor. 694 kilo olarak yola çıkan araç, bütün fazlalıkların atılmasıyla Mars’a 358 kilo olarak inecek. Diğer yandan inişi takip ederek dünyaya bilgi göndermesi amaçlanan olan iki uydunun (CubeSat) her biri sadece 13,5 kilogram ağırlığında.