Nijer'de Fransa karşıtı propaganda büyüyor: Afrika bunalımı Macron'a diz çöktürmek üzere
Mali ve Burkina Faso'da gerçekleşen darbeler sonrası Afrika'daki etkisi azalan Fransa'ya bir darbe de Nijer'den geldi. Cunta, Fransa ile imzalanan tüm askeri iş birlikleri ve protokollerin feshedildiğini duyurdu. Fransa'nın bölgedeki ticari faaliyetleri giderek zayıflarken durumu fırsat bilen Rusya ve Çin ise kolları sıvamaya başladı
Afrika ülkelerinde son yıllarda gerçekleşen darbeler Fransa'nın bölgedeki vazgeçilmezliğini iyice zora soktu. 2020’de Mali’de, 2022’de Burkina Faso’da gerçekleşen darbelerin ardından Batı'nın en yakın müttefiki haline gelen Nijer'de de cuntacıların yönetime el koyması bölgede Fransız karşıtlığını iyice artırdı.
Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP)" Sözcüsü Amadou Abdramane, Nijer'in Paris, Abuja, Lome ve Washington büyükelçilerinin görevine son verildiğini duyurdu. Halka, casuslar ve yabancı ülkelerin ordularına karşı dikkatli olunması çağrısında bulunulan bildiride, Fransa ile imzalanan tüm askeri iş birlikleri ve protokollerin de feshedildiği kaydedildi.
Fransız medyası ise Devlet Başkanı Muhammed Bazum'un darbeye maruz kalması üzerine sadık ve güvenilir bir müttefikin kaybedildiğini belirtti. Afrika'da yaşanan gelişmeler üzerine ise Fransa'daki muhalif partiler, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un büyük bir hezimet yaşadığını vurguluyor.
DARBEDE WAGNER ETKİSİ
Mali'de gerçekleşen darbe sonrası, boşalan Fransız üslerine Rus özel savaş aparatı Wagner yerleşirken Nijer'deki darbeyle ilgili çeşitli iddialar ortaya atıldı. Reuters’ın haberine göre Rusya'da başarısız bir isyana liderlik etmesine rağmen hâlâ aktif Wagner’in lideri Yevgeny Prigojin, Nijer’deki askeri darbeyi “iyi bir haber” olarak belirtirken, düzeni sağlamak için savaşçılarını teklif etti.
Nijer’de cuntayı destekleyen göstericilerin Rusya bayrağını dalgalandırması da Wagner'in darbede etkisi olduğu iddialarını güçlendirdi. Darbenin arkasında Rusya’nın olup olmadığına dair iddialar sıkça dile getirilse de somut veriler henüz ortaya çıkmadı.
EYLEMLER SERTLEŞİYOR
Geçen hafta başkent Niamey’de göstericiler, Fransız Büyükelçiliği’ni hedef alırken Fransız askerleri ve Fransız elçisinin ülkeyi terk etmelerini istemişti. Afrika Birliği anayasal düzene dönülmesi için cuntaya 15 gün süre verdi. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) da 30 Temmuz’da Bazum'un görevine döndürülmesi için 1 hafta süre tanıdı. Yönetimi devralan cunta ise Dışişleri Bakanı Hasumi Massaudu'nun, Fransa'ya, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı bombalama yetkisi verdiğini öne sürdü.
Mali ve Burkina Faso, Nijer’e yapılacak müdahaleyi kendileri için savaş ilanı sayacaklarını duyurdu.
FRANSA'NIN TİCARETİ GERİLEDİ, ÇİN'İN ETKİSİ ARTTI
Afrika'da anti-sömürgeci hareket ve söylemlerin son yıllarda artmaya başlamasıyla Fransa’nın bölgedeki ticareti geriliyor. Fransa'nın boşluğunı fırsat bilen Çin ise bölgedeki yatırımlarını giderek artırıyor. Çin’in Nijer’deki yatırımları 2020 sonu itibariyle 2.68 milyar doları buldu.
Çin’in enerji devi Sinopec de geçen mayısta Nijer’le petrol ve gaz alanında iş birliği için anlaşma yaptı. Çin’in ulusal nükleer şirketi CNNC 2007’de Azelik uranyum madeni için hükümetle el sıkıştı.
ECOWAS SÜRE VERMİŞTİ
ECOWAS, 30 Temmuz'da düzenlediği olağanüstü zirvede, askeri cuntaya Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'un serbest kalması ve yeniden görevine dönmesi için bir hafta süre vermişti. ECOWAS, bu süre zarfında taleplerinin karşılanmaması durumunda askeri müdahale dahil her seçeneği değerlendireceklerini duyurmuştu. Askeri müdahale ihtimali, Batı Afrika'daki diğer cunta hükümetlerinin tepkisini çekmişti.
