Asgari ücrette zam pazarlığı başlıyor! 3 madde yeni maaşları belirleyecek

7 milyonu aşkın kişiyi ilgilendiren asgari ücrette görüşmeler 11 Aralık Pazartesi günü başlıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda ilk görüşmenin gerçekleşmesi bekleniyor. Görüşmede işveren ve işçi tarafı masada buluşacak ve hükümet tarafı da bu görüşmeye hakemlik edecek.

Görüşmeler öncesinde hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, hem işçi tarafından hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından açıklamalar geldi.

“İŞÇİNİN ONAYINI ALACAK, İŞVERENİ YORMAYACAK ASGARİ ÜCRET OLACAK”

Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada “İşçilerimizin onayını alacak, işverenlerimizi yormayacak ve istihdama zarar vermeyecek bir asgari ücret seviyesi hedefiyle bu süreç yönetilecek" ifadelerini kullanarak asgari ücrette nihai kararın da kendisinin vereceğinin altını çizmişti.

“ASGARİ ÜCRETİ HIZLA BELİRLEMEK GEREKİYOR”

Bu görüşmelerin ardından 31 Aralık tarihine kadar asgari ücretin belli olması ve Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da komisyon çalışmaları ne kadar hızlı tamamlanırsa asgari ücreti hemen açıklayacaklarını dikkat çekerek "Komisyonun çalışmasına bağlı. Teknik çalışmalar yapılıyor. Biliyorsunuz bakanlıklardan temsilciler geliyor, erken bitirilmesi konusunda onların çalışmaları bize şekil verecek. Ocak ayından itibaren geçerli olacak asgari ücreti, 31 Aralık'a kadar Resmi Gazete'de yayımlamak zorundayız. Komisyonlar ne kadar hızlı çalışırlarsa biz de sonucu o kadar hızlı açıklayacağız. Şu an tüm göstergeler olumlu gidiyor. Pazartesi TÜRK-İŞ ve TİSK başkanımızla bir açılışımız olacak. Süreci, Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ettim. İlkemiz, her zamanki gibi siz de biliyorsunuz, çalışanlarımızı enflasyona ezdirmemek." demişti.

ASGARİ ÜCRETTE TARAFLARIN TALEPLER NE?

İşçi tarafının beklentileri ise bu dönemde yüksek.  Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay asgari ücret pazarlığının 14 bin lira ile başlaması halinde masadan kalkacaklarını da söyledi.

Geçtiğimiz günlerde Atalay, görüşmeler öncesinde “Enflasyonu durdursunlar; ete, süte, kiraya zam gelmesin. Asgari ücreti konuşmanın da bir anlamı yok o zaman. Sen zammı ver, ertesi gün zam getir fiyatlara! Bu sürdürülebilir bir iş değil” açıklamasını yapmıştı. Türk-İş net bir rakam telaffuz etmiyor.

DİSK 30 BİN LİRAYI İŞARET ETTİ

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2024 yılı için asgari ücret taleplerini açıkladı.

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, asgari ücretin yüksek enflasyon koşullarında yılda dört kez belirlenmesi gerektiği dile getirildi.

Açıklamada, asgari ücret en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu işçisinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu ücretlerin yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK'in işaret ettiği rakam 30 bin lira olarak ortaya çıktı.

İTO: HEDEFLENEN ENFLASYON KADAR OLSUN

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunduğunu dile getirerek, "Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli. Bu alanda tabii ki çalışanların beklentileriyle beraber piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” diye konuştu.

MÜSİAD: GEÇMİŞ 6 AYLIK ENFLASYON ARTI BÜYÜME

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, asgari ücretin tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, "Önerdiğimiz formülümüzde asgari ücret artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yine son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Böylece çalışanlarımızın; bir yandan emeklerinin enflasyonun altında ezilmesinin önüne geçilecek diğer yandan milli gelir artışından pay almaları sağlanmış olacaktır. Bu formül, asgari ücretin belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak reel sektörün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına olanak tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir" değerlendirmesi yaptı.

ASGARİ ÜCRETTE BİR İLK!

İşçi, işveren ve hükümetle beş kişi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda bu sene bir ilk yaşanacak. Türkiye’nin farklı şehirlerinden 4 işçi masaya gelecek ve karşılaştıkları zorlukları komisyona anlatacaklar. Hem hükümet hem de işveren tarafında asgari ücretin ne şekilde belirlenmesi gerektiğine yönelik olarak görüşlerini paylaşacaklar.

Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, konuyla ilgili olarak; ''Komisyonda 5 kişilik Türkİş heyetinde bu yıl farklı mesleklerden asgari ücretli 4 işçi yer alacak. Türk-İş yönetiminden bir sendikacı ile sendikalı olmayan garson, akaryakıt pompacısı, berber ve kasap gibi farklı mesleklerden 4 işçi kardeşimiz görüşmelerde milyonlarca asgari ücretliyi temsil edecek." demişti.

“BU MESELE HEPİMİZİN MESELESİ”

Atalay "O masada iki gün sonra 4 tane işçi oturacak. Bu paralara nasıl geçinemeyeceklerini anlatacaklar. Cambaz olsanız 11 bin 400 TL'yle bir hafta geçinemezsiniz. Burada ne söylediysem orada da aynısını söylerim. Bu mesele hepimizin meselesi. 8 milyon asgari ücretli bu ülkenin en büyük sözleşmesi. Bizim için fark etmiyor. Onlar da komşularımız, arkadaşlarımız. Başlarını aşağı eğme lüksümüz yok" ifadelerini kullandı.

ASGARİ ÜCRETTE TEK ZAMA GERİ DÖNÜLÜYOR

Son iki yıldan farklı olarak bu yıl asgari ücrette tek zamma geri dönülüyor. 2024 yılı boyunca uygulanacak tek zammın yürürlükte olması bekleniyor.  

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücrete 2024 için tek zam yapılacağı mesajını vermişti. Bakan Işıkhan, “Asgari ücret zaten hep yılda bir kereydi. Yine tek zam olacak şekilde çalışıyoruz. Geçen temmuz ekstraydı. O da Sayın Cumhurbaşkanımızın öngörüsüyle ihtiyaç duyulduktan sonra oldu. Ama ihtiyaç hasıl olursa bir araya gelinebilir” ifadelerini kullanmıştı. Gelecek yıl enflasyonda gerileme olacağını söyleyen Işıkhan, temmuzda ikinci bir toplantı yapılmayacağını dikkat çekerek “İkinci zamma gerek olmayacak diye düşünüyoruz. Tüm parametreler iyi gidiyor çünkü." açıklamalarını yapmıştı.

Bakan Işıkhan’ın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da tek zam konusunda “Bir kez verilecek zamla bu iş biter” açıklaması gelmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyondaki iyimser beklentiyi işaret ederek şunları söylemişti:

"Çünkü burada işçi, işveren temsilcileri ile görüşmelerini bitirdikten sonra bize neticeyi getirecek. Biz de kendisini dinleyeceğiz. Ondan sonra en uygun asgari ücret neyse bunun kararını vereceğiz. Bütün mesele tarafları mağdur etmeden bir neticeye varabilmek. Asgari ücret artışı zaten biliyorsunuz yıl içinde bir kezdir. Bir kez verilecek zamla bu iş biter. Bunun da sorumlusu birinci derecede Çalışma Bakanımız Vedat Işıkhan'dır. Biz vatandaşımızı bugüne kadar enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyiz. Ekonomi yönetimimiz bir yandan da enflasyonu dizginleyici adımlar attı, bunlar da sürüyor. İşaretler olumlu, yakında enflasyonun kalıcı bir şekilde dizginleneceğini göreceğiz. Enflasyon sorununu da tarihe karıştıracağız."

BU 3 MADDE ASGARİ ÜCRETİ BELİRLEYECEK

Asgari Ücret Tespit Komisyonu enflasyon oranları, geçim şartları ve ekonomik göstergeleri değerlendirerek yeni yılda geçerli olacak asgari ücreti belirleyecek.

‘BİRİNCİ REFERANS ENFLASYON’

Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, asgari ücreti belirleyecek 3 maddeyi açıkladı. Yılmaz, “Asgari ücreti komisyon belirlerken bizlerde referans olarak bazı rakamları baz alıyoruz. Bu rakamlardan bir tanesi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan’ın bahsetmiş olduğu, asgari ücretlinin, çalışanların, emeklilerin enflasyona ezdirilmeyeceği sözüdür. Dolayısıyla enflasyonun altında bir asgari ücreti ben tahmin etmiyorum. Enflasyon rakamı 1’inci referansımız olacaktır. Temmuz- kasım enflasyonu yüzde 33.64 olarak açıklandı. Bu 5 aylık enflasyon verisi olarak karşımıza çıkıyor. Merkez Bankası’nın Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre aralık ayı enflasyonu yüzde 3.57’dir.

Ayrıca Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahmini ve OVP’de 2023 yılının enflasyonu yüzde 65 olarak hedeflendi. Bu göstergeler ışığında yıl sonunda enflasyonun yüzde 37.70 seviyesinde kapatılacağını, Merkez Bankası’nın hedefi tutturacağına inanıyorum.”dedi.

‘İKİNCİ REFERANS DOLAR’

Asgari ücret belirlenirken ikinci referansın ise dolar olduğunu dikkat çeken Yılmaz, “2023 yılının Temmuz ayı asgari ücreti 11 bin 402 TL’ydi. Dolar bazında 482 dolara denk geliyordu.Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre aralık ayı döviz kuru 30 TL seviyelerinde belirlendi. Yani asgari ücret 482 dolar üzerinden belirlenecekse bu tutar 14 bin 484 TL’ye denk geliyor. Eğer asgari ücret 16 bin TL olursa, 532 dolar, 17 bin lira olursa 565 dolar ile yeni bir rekor kıracaktır. Eski Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, 500 dolar hedefimiz var diyordu. Asgari ücret bu hedefin de üzerine çıkmış olacaktır. Bu da bir referans olacaktır.” diye konuştu.

‘ÜÇÜNCÜ REFERANS AÇLIK SINIRI’

Yılmaz, yeni maaşların belirlenmesinde üçüncü referansın açlık sınırı olacağını dikkat çekerek “TÜRK-İŞ’in açlık sınırı 14 bin 25 TL’ydi aralıkta bu artacaktır. Bu da bir referans değer olarak karşımıza çıkıyor.” ifadelerini kullandı

RAKAMLAR KONUŞULMAYA BAŞLANDI

Asgari ücret ile ilgili rakamlar da konuşulmaya devam ediyor. Şu ana kadar en düşük yüzde 30 zam konuşulurken, bu zammın yapılması halinde yeni maaşın 14 bin 822 liraya gelmesi bekleniyor. Enflasyon oranları dahilinde zam yapılması halinde ise yüzde 55’lik zam söz konusu olacak. Böyle olursa asgari ücret 17 bin 673 liraya çıkacak.

ÖDEMELERİ VE ÜCRETLERİ DEĞİŞTİRECEK

Asgari ücrete yapılacak zam bazı prim ve ödemelerde de değişikliğe neden oluyor. Yeni ücretle  işsizlik maaşı staj ücretleri, genel sağlık sigortası primleri, doğum ve askerlik borçlanması, 65 yaş aylığı, kıdem tazminatı ve engelli aylıklarında da asgari ücrete gelecek zam oranında artış gelecek. 

İŞSİZLİK MAAŞLARI

Asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması halinde en düşük işsizlik maaşının 6922 liraya, yüzde 55 zam yapılması halinde ise 8253 liraya çıkması bekleniyor. En yüksek işsizlik maaşı ise yüzde 30 zam ile 13 bin 845 liraya, yüzde 55 zam olması durumunda da 16 bin 507 liraya çıkması öngörülüyor.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ

Asgari ücrete yüzde 30 zam yapılırsa GSS primi aylık 402 lira, yüzde 55 zam olursa 623 liraya çıkıyor.

Yıllık olarak ise asgari ücrete yüzde 30 zam yapılırsa GSS primi en düşük 4829 liraya, yüzde 55 zam yapılırsa da en yüksek 7484 liraya çıkıyor.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ

İsteğe bağlı sigorta primleri, asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse en düşük 5579 liraya, yüzde 55 zam gelirse 6652 liraya çıkıyor.

İsteğe bağlı sigorta priminin en yükseğine yüzde 30 zam gelirse aylık 41 bin 852 liraya, yüzde 55 zam gelirse de aylık prim ödemesi 49 bin 900 liraya çıkıyor.

BAĞ-KUR PRİMLERİ

Bağ-Kur primleri de asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 6016 liraya, yüzde 55 zam gelirse 7173 liraya çıkıyor.

65 YAŞ AYLIKLARI

65 yaş aylıkları da asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 4139 liraya, yüzde 55 zam gelirse 4935 liraya yükselecek.

ENGELLİ AYLIKLARI

Yüzde 40-69 arası engelli olanların maaşlarına yüzde 30 zam gelirse 3411 lira, yüzde 55 zam gelirse 4067 liraya çıkacak.

Yüzde 70 ve üzeri engelliliği bulunanların maaşlarına yüzde 30 zam gelirse 4956 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5910 liraya çıkacak.

18 yaş altı engelli aylığına yüzde 30 zam gelirse 3304 liraya, yüzde 55 zam gelirse 3940 liraya çıkacak.

GEÇİCİ İŞ GÖRMEZLİK ÖDENEKLERİ

Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde yatarak tedavide günlük geçici iş görmezlik ödeneği günlük 289 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde 345 liraya çıkacak. Ayakta tedavide ise yüzde 30 zam olması durumunda günlük 387 liraya, yüzde 55 zam olması durumunda da 461 liraya çıkması bekleniyor.

DOĞUM, ASKERLİK BORÇLANMASI PRİMLERİ

Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en düşük borçlanma günlük 185 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde ise 221 liraya çıkacak.

Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en yüksek borçlanma günlük 1394 liraya, yüzde 55 zam olursa da 1663 liraya çıkacak.

STAJYER MAAŞLARI

Asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse stajyer maaşı 4446 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5301 liraya çıkacak.

KIDEM TAZMİNATI

1 yıldır çalışan asgari ücretli biri eğer asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 17 bin 438 lira, yüzde 55 zam gelirse 20 bin 791 lira kıdem tazminatı alacak. 10 yıl çalışan asgari ücretli yüzde 30 zamla 174 bin 380 lira, yüzde 55 zamla 207 bin 910 lira kıdem tazminatını hak edecek.