Haberler>Aktüel>Doğum Parası veya Yardımı Nedir?

Doğum Parası veya Yardımı Nedir?

04 Kasım 2019 12:16

Türk vatandaşı olan ve Mavi Kart sahiplerine verilen “Doğum Yardımı” anne veya babaya verilmektedir. 15.05.2015 gün, ay ve yıl sonrasında canlı doğumlar için verilir. Bu tarihten önce doğanlar için söz konusu yardım verilmez. Fakat ödeme miktarına, yeni doğmuş çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun belirlenmesinde 15.05.2015 tarihinden önce dünyaya gelmiş çocuklar da eklenir. Doğum yardımı ile ilgili hemen hemen her noktaya değindiğimiz bu makalede “Doğum parası sorgulama, Doğum parası ne zaman alınır?, Doğum parası hesaplama 2019, doğum parası ne kadar 2019, Çalışmayan kadın doğum parası ne kadar?, Çalışan anneye doğum parası 2019, Doğum parası başvuru formu” gibi aklınıza takılan tüm sorulara cevaplar bulacaksınız. Keyifli okumalar diliyorum.

Türkiye’de doğum yapmış anne adaylarına devlet maddi yardımlar yapmaktadır. Elbette bu yardımların yapılabilmesi için annelerin başvuru yapması gerekmektedir. Doğum parası, kanunda 4A ve 4C kapsamındaki anne adaylarına verilmektedir. Bununla birlikte devlet süt yardımı da vermektedir. Doğum yapmış anne şayet SGK’ya bağlı çalışmıyorsa babanın SGK’lı olması doğum parası alabilmesini sağlamaktadır. Peki, doğum izni nedir?, Doğum izninin şartları nelerdir?, doğum parası başvurusu nasıl ve nerelere yapılır? Mavi kartlılar da doğum parası nasıl alınır?, Süt parası ve doğum yardımı almak için ne yapmak gerekir? Şimdi bu konuları ele alalım…

Doğum İzni Nedir?, Doğum İznin Şartları Nelerdir?

SGK bağlı çalışanları konu alan (4A) ya da Emekli Sandığı (4C) çalışanlarını kapsayan kadınlar için devlet yasal izin sürelerini belirlemiştir. Türkiye Cumhuriyeti İş Kanunu’nun 74. Maddesi’nde tanınan haklara göre, kadınlara; doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam olarak 16 hafta ücretli izin hakkı tanımıştır. Doğum çoklu olarak gerçekleşecekse izin süresi bu sefer doğumdan önce 10, doğumdan sonra 10 hafta olacak şekilde toplamda 20 hafta izin hakkı vermiştir.

SSK’nın doğum izni şartları ise kanunda şöyledir;

SSK doğum izni süreleri ilgili doktorun vereceği rapora göre değişebilmektedir. SSK’lı kadın çalışanının sağlık durumuna, çalıştığı işin şartlarına ve hamileliğin gidişatına göre bu süre uzatılabilmektedir.
Doktor uygun görürse ve raporda belirtirse doğum öncesi 8 haftalık izin doğum sonrasına belirli bir süreye aktarılabilmektedir. Çalışan anne adaylarının hamileliğinin 32. haftasında, 8 haftalık doğum öncesi izne çıkılması gerekir. Şayet doktor uygun görürse SSK’lı anne adayının doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışabilmesine olanak sağlamaktadır. Doğum öncesinde çalıştığı sürelerde anne adayının izin hakkı doğum sonrasına eklenmektedir.
Doğum izni biten SSK’lı anne adayı dilerse 6 ay ücretsiz izin kullanabilmektedir.

2019 Doğum Parası Ne Kadar? / Doğum Parası Nasıl Hesaplanır?

Bu hesaplama SSK’lı anne adayının aldığı brüt ücret üzerinden yapılmaktadır. Yani anne adayının doğumdan önce son 3 ay içerisinde yatan brüt ücrete göre yapılan hesaplamada doğum parası alacak annenin günlük brüt ücretinin 3’te ikisi ödenmektedir. Bu ödemeyi SGK yapmaktadır, çalışılan kurumunuz değil. 2019 doğum rapor parası, çalışan annenin yatan brüt ücretine göre değişiklik gösterir.

Örneğin,

Son üç yatan brüt ücret toplamı 8500 TL olsun.

2019 yılı için hesaplamaya bakalım.

8500 / 90 hesabıyla günlük brüt ücret hesaplamasına baktığımız da günlük annenin kazancı 94,44 TL olacaktır.

SSK’lı anne adayının ya 16 ya da 20 haftalık izni olacağından biz burada 16 haftayı baz alırsak toplam 112 günlük doğum parası alacak demektir.

Yani, günlük brüt ücret 94,44 TL olduğuna göre,

alınabilecek günlük doğum parası: 62,96 TL (94,44 x 2/3) olacaktır.

Alınacak toplam doğum parası ise: 7.051,85 TL (62,96 x 112) olarak hesaplanmaktadır.

Aynı şartlar altında çalışan anne adayının şayet ikiz bebeği olduysa

Bu sefer doğum izni 20 hafta olacaktır.

Bu durumda alınacak olan doğum parası: 8.814,4 TL (140 x 62,96) olacaktır.

Doğum Parasını Kimler Alabilir? / Kimler Başvurabilir?

Doğum parası aslında bir yardım parası değildir, yani SSK’lı olmayan bir anne adayına bu para ödenmez. Ancak SSK’ya bağlı çalışan anne adaylarına verilen bu paranın alınabilmesi için gerekli şartlar ise şu şekildedir:

- SSK, doğum parasından faydalanmak için anne adayının raporun başladığı tarihten sonra iş yerinde çalışılmıyor olması gerekir,

- Doğumdan önce, doğum izni tarihi başlamadan önce anne adayı işten çıkarsa doğum parasını alamaz,

- Bebeği dünyaya gelmiş anne adayının doğumun gerçekleştiği tarihten önce son bir yıl içinde en az 90 gün yani 3 ay sigorta priminin olması gerekmektedir,

- Kanuni hakkı olan 8 hafta doğumdan, 8 hafta doğumdan sonra ki iznini kullanması gerekmektedir. Şayet çalışılırsa ve bu tespit edilirse doğum parası ödemesi verilmez,

- Doğum parasının alınabilmesi için çocuğun dünyaya sağlıklı gelmesi gerekmektedir. Yani düşük yapmış anne adayları doğum parası hakkından faydalanamamaktadır.

Doğum Parası İçin Hangi Evraklar Gerekir?

Öncelikle bunun için SGK’lı çalışan anne adayının dilekçeyi tam olarak doldurması gerekmektedir. Daha sonra bu haktan doğum yapıldıktan sonra herhangi bir zaman diliminde çocuğunuza ait kimlik belgesi ya da doğum belgesiyle başvuru yapabilirsiniz.

İşte söz konusu örnek dilekçenin örneği,

Babaya Doğum Parası Verilir Mi?

Bu soru en çok sorulan sorulardan biridir. Evet baba ve annenin T.C vatandaşı olması halinde doğum parası yardımından yararlanma doğrultusunda doğum parası verilmektedir.

Şayet baba memur ise doğum raporu ile birlikte çalıştığı kuruma, özel sektör çalışanı ise Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ve Bakanlık resmi web sitesine yine İlçe Kaymakamlıkları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına, gerçekleştirmesi yeterlidir.

Annelere Verilen Devlet Yardımları Nelerdir?

Doğum yapmış her T.C vatandaşı anne adayına doğum parası, doğum yardımı, süt parası verilmektedir.

Doğum Parası: SGK tarafından verildiği için başvuru SGK’ya yapılmalıdır.

Doğum Yardımı: Bu yardım Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ya da mavi kart sahibi olan tüm kadınlara verilmektedir.

Bir kereye mahsusen ilk çocuk için 300 TL,

2. çocuk için 400 TL,

3. çocuk ve sonrası için 600 TL

olarak para ödenmektedir.

Bu yardım ise Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yapmaktadır. Yapılacak başvuruların buraya yapılması gerekmektedir.

Süt Parası: SSK ve Emekli sandığına bağlı olanlara verilen süt parası yani emzirme ödeneğinin diğer yardımlardan farkı anne adayının herhangi bir yerden sigortalı olarak çalışması şartının olmamasıdır.

Bu yardım için babanın SGK’ya bağlı olarak çalışması yeterlidir. Süt parası tek sefere mahsus olarak 149 TL olarak ödenmektedir. Yani 2019 yılında doğum yapan her kadın ister sigortalı olsun ister olmasın 149 TL süt yardımı alabilmektedir.

Doğum Parası-Yardımı Ödemeleri Ne Zaman Yapılır?

Doğum yardımı başvurusu DYS denilen Doğum Yardımı Sistemi’ne girildiği ay içeresinde hak sahiplerinin T.C kimlik numarasına göre PTT şubelerine yatmaktadır. Hak sahipleri doğum parası yardımını en yakın PTT şubesinden kimliğiyle gittiği vakit nakit olarak alabilmektedir.

Doğum Yardımı Hakkında Sıkça Sorulan Sorulara Cevaplar

Soru 1: Doğum yardımından kimler faydalanabilir?

Her T.C. vatandaşı anne ve baba adayına, Mavi kart sahiplerine bu yardım yapılmaktadır.

Soru 2: Doğum yardımından faydalanmak için ne yapılması gerekir?

Doğum yardımı ya da parası almak isteyenlerin doğumdan sonra bulunduğu bölgenin nüfus müdürlüklerinde yeni doğan çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi gerçekleştikten sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesi”ni eksiksiz doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır. Başvuruların, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılması gerekmektedir.

Soru 3: SGK’da çalışan bir memurum. Doğum Parası - Yardımı kapsamında hangi kuruma müracaat etmem gerekir?

Hangi statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarınca memur olarak çalışanların çalıştığı kuruma başvurması gerekmektedir.

Soru 4: Baba memur, anne ev hanımı ise doğum yardımı başvurusu hangi kuruma yapılır?

Kamu kurumlarında çalışan babanın çalıştığı kuruma başvurması yeterlidir.

Soru 5: Doğum Parası - Yardımı ödemeleri ne zaman ve nereden yapılır?

Doğum Yardımı Sistemine girildiği ayı takip eden ay içerisinde hak sahiplerince PTT şubelerinden nakit olarak yardım parasını alabilirsiniz.

Soru 6: 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra evlat edindim. Doğum Yardımı ödemesi alabilir miyim?

Kanuna göre, 15.05.2015 tarihi de dahil olmak üzere sonrasında doğan ve evlat edinilen çocuklar için evlat edinilmeden önce herhangi bir doğum parası alınmışsa ödeme alamazlar. Bununla birlikte evlat edinilen çocuk için evlat edinilmeden önce bir doğum yardımı alınmamış ise başvurulması halinde doğum parası yardımı alınabilir.

Soru 7: 15 Mayıs 2015 tarihinden önce evlat edindim. Yeni bir çocuğum olduğu takdirde kaçıncı çocuk olarak değerlendirilir?

Kanuna göre, 15.05.2015 tarihinden önce 1 çocuk evlat edinildiyse, doğan ilk çocuk ikinci çocuk olarak dikkate alınır. Sonra doğan çocuklar ise 3., 4., 5. vb. şeklinde değerlendirilmektedir.

Soru 8: Doğumdan sonra çocuk sağ, ancak anne vefat etti. Doğum Yardımından baba yararlanabilir mi?

Evet, bu yardımı baba alabilir. Zaten kanun da anne ve babanın sağ ve Türk vatandaşı olması ayrıca Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılacağı, annenin vefat etmesi halinde Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan babaya bu ödene yapılır.

Soru 9: Hamileyim, Doğum Yardımı için başvuru yapabilir miyim?

Doğum yapmadan bu yardıma başvuru yapmanız mümkün değildir. Doğumdan sonra çocuğun nüfusa geçirilmesinden sonra başvuru yapabilirsiniz.

Soru 10: Doğum Yardımı kapsamında ne kadar ödeme yapılmaktadır?

1. Çocuk için: 300 TL,

2. Çocuk için: 400 TL,

3. Çocuk için: 600 TL

tutarında bir defaya mahsus Doğum Yardımı ödemesi yapılmaktadır.

Soru 11: Doğum Yardımı kapsamında son başvuru tarihi gibi bir süre kısıtı bulunmakta mıdır?

Doğum Yardımı uygulaması 15.05.2015 tarihinde başlamıştır. İlgili mevzuatta yardım programının geçerlilik süresine ilişkin bir düzenleme yoktur.

Soru 12: 15 Mayıs 2015 tarihi öncesinde doğan çocuklar için Doğum Yardımı kapsamında ödeme alınabilir mi?

Doğum Yardımı, 15.05.2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için verilir.

Soru 13: Bir çocuğum var, ayrıca hamileyim. 15 Mayıs 2015 sonrasında ikiz çocuğum olduğu takdirde ne kadar ödeme alabilirim?

İkiz çocuk dünyaya getiren anne adaylarının çocuklarından biri 2. diğeri, 3. çocuk olarak değerlendirilir. Toplamda ikiz çocuk annesinin alacağı ücret 1.000 TL olarak hesaplanır.

Soru 14: 2 çocuk annesiyim. 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra tekrar doğum yaptığım zaman ne kadar ödeme alabilirim?

Yeni doğan çocuk 3. çocuk olacağı için toplam da 600 TL ödeme alabilirsiniz.

Soru 15: Çocuğumu evde doğurdum. Doğum Yardımından yararlanabilir miyim?

Doğan çocuğunuzun doğum tarihi 15 Mayıs 2015 ve sonrası ise mevzuata göre bu yardımdan yararlanılabilirsiniz.

Soru 16: Şartlı Gebelik Yardımı (ŞGY) kapsamında tek seferlik Doğum Yardımı aldım. Ayrıca yeni çıkan Doğum Yardımından yararlanabilir miyim?

Evet yararlanabilirsiniz. Çünkü Doğum Yardımı ile ŞGY birbirini etkilemez.

Soru 17: Şartlı Gebelik Yardımı (ŞGY) kapsamında doğum için ödeme aldım. Doğum Yardımından yararlandığım takdirde aradaki farkı mı almam gerekir?

ŞGY kapsamında ödeme almış olmanız doğum yardımı almanıza engel değildir. Her iki ödemede hak sahibi olanlar ödemelerini alabilirler.

Soru 18: Doğum Yardımı her ay mı yapılacaktır?

Doğum yardımı bir defaya mahsuben ve doğan her çocuğa göre verilir.

Soru 19: Annenin yabancı, babanın Türk vatandaşı olması halinde Doğum Yardımından anne yararlanabilir mi?

Mevzuatta: “Doğum Yardımı başvurusu, hesaplaması ve ödemesi, anne ve babanın her ikisinin sağ ve Türk vatandaşı/Mavi kartlı olması halinde anne üzerinden yapılır. Annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması veya annenin vefat etmiş olması halinde söz konusu işlemler Türk vatandaşı/Mavi kartlı olan baba üzerinden yapılır.” denilmektedir. Yani baba adayı bu haktan yararlanabilir.

Soru 20: Mavi kart sahibi kişiler Doğum Yardımından yararlanabilir mi?

Evet yararlanabilir.

Soru 21: Özel sektörde çalışıyorum maaşım hacizli. Bu yardıma haciz konulur mu?

Doğum Yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve haczedilemez.

Soru 22: 2 çocuğum var, ilk eşimden boşandım. Tekrar yeni bir evlilik yaptım ve şuanda hamileyim. Doğum Yardımı kapsamında ne kadar para alırım?

İlk evliliğinizden olan iki çocuğunuzdan sonra şu anki evliliğinizden doğacak olan çocuğunuz 3. çocuk olarak değerlendirilir. 600 TL ödeme yapılır.

Soru 23: Kocamın ilk evliliğinden 2 çocuğu var, ben 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra doğum yaptım. Kaçıncı çocuk olarak ödeme alabilirim?

Doğum Yardımı Türk vatandaşı ve Mavi kartlı anne üzerinden yapılır. Yani kocanın eski evliliğinden olan çocukları dikkate alınmamaktadır. Buna göre doğan çocuk ilk çocuğunuz olacağından 300-TL tutarında ödeme oluşacaktır. Ancak annenin Türk vatandaşı/Mavi kartlı olmaması halinde, Türk vatandaşı/Mavi kartlı baba üzerinden işlem yapılacağından babanın önceki evliliklerinden olan çocuklar bu durumda sıralamaya dâhil edilecektir.