Gezegenler / Gezegenler Hakkında Bilgi ve Özellikleri / Güneş Sistemindeki Ana Gezegenler Ve Özellikleri

Tahminen 100 milyar yıldızın bulunduğu Samanyolu Galaksisi içinde 8 ana gezegen olduğunu varsayarsak Galaksi de 1 trilyona yakın gezegen olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Tabii ki bu sayı sadece Samanyolu galaksisi için geçerli! Şayet tüm evreni ele alırsak bu sayılar da anlamını tamamen yitirmiş olacaktır. Demek ki evren gerçekten çok büyük ve gizemi, keşf edilmeyi bekleyen uydu ve gezegenleri hakkında bilim dünyasının yapacağı çok iş var diyebiliriz. Biz de bu makalemiz de sizler için “Güneş sistemindeki gezegenler ve özelliklerinden, Evrendeki gezegenler ve özellikleri, Gezegenlerin özellikleri maddeler halinde, Gezegenlerin tek tek özellikleri, Astroloji, Gezegenlerin büyüklük sıralaması, Gezegenlerin büyüklük sıralamasındaki şifre, Karasal gezegenlerin özellikleri, Gaz gezegenleri ve özellikleri” hakkında etraflıca bilgi vermeye çalışacağız. Keyifli okumalar…

Gökyüzü öylesine gizemli ve derin bir yapıya sahiptir ki yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de: "Bakmazlar mı üstlerindeki gökyüzüne, onu nasıl bina edip süslemişiz ki hiç bir gediği yoktur." (K.K. Kaf:6)  diye tarif eder. İnsanlık tarihi boyunca Güneş, gökyüzünün en çok dikkat çeken yıldızlarından biri olmuş ve üzerinde pek çok araştırma yapılmıştır.

Güneşin kütlesi dünyanın kütlesinin “332270” katıdır. Güneşin çapı ise 1,4 milyon km’dir. Dünyamızın, Güneşe uzaklığı ise 149 milyon km’dir. İşte böylesi büyük bir yapının da kendine göre bir sistemi vardır. Bugün Güneş sisteminde sırasıyla yer alan: “Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün” isimli gezegenler Güneş Sistemi’nde yer almaktadır. Diğer taraftan, “Cüce Gezegenler” olarak tanımlanan: “Ceres, Haumea, Eris, Makemake, Charon ve 2006 yılında gezegen statüsünden çıkarılan Plüton gibi gezegenler ve daha keşf edilmeyi bekleyen milyonlarca gezegeni tanımlayacak çalışmaları bilim insanları araştırmaya devam etmektedir. 

Gezegen Türleri

Fiziksel özelliklerine göre ikiye ayrılan gezegen türlerinin ilkine Karasal ikincisine ise Gaz Devleri gezegenleri denilmektedir. 

Karasal Gezegenler

Latince adıyla Terra yani kayalık anlamına gelen gezegenler “silikat kayaları” ve metallerden oluştuğu için bu isimle anılmıştır. Bu gezegenlerin her tarafında yoğunluk olarak kayalık yapılar bulunmaktadır. İç sistem gezegenleri olarak da bilinen ub gezegenlerin 4 tanesi “Karasal Gezegen” olarak biliyor. 

Sırasıyla: “Merkür, Venüs, Dünya ve Mars” gezegenleri Güneş Sistemimiz içerisinde bulunmakta ve “Venüs, Dünya ve Mars’ta ise canlı yaşamı için uygun bölgeler bulunduğu biliniyor. 

Gaz Devleri Gezegenleri

Gaz devleti gezegenleri Kayalık gezegenlerin tam tersine helyum ve hidrojen gazlarından oluşmuşlardır. Fakat tamamen gaz bir yapıda değillerdir. Bu gezegenlerde de karasal yani kayalıklar mevcuttur. Gaz devlerinin, Karasal gezegenlerden ayrılmasına neden olan gezegenlerin boyutlarıdır. Karasal gezegenlere göre daha da büyük olan bu devasa gezegenler arasında “Satürn” gaz devleri arasındaki en düşük yoğunluğa sahiptir. Yoğunluğu o kadar azdır ki suda batması bile mümkün değildir. Amerikan uzay araştırma “NASA”, bu gezegenler ile ilgili yaptığı açıklamada aslında Satürn ve Jüpiter’in gaz devleri olarak anıldığını, Neptün ve Uranüs’ün ise farklı yapılarından dolayı “buz devleri” olarak adlandırıldığını belirtti. Yani Neptün’ün ve Uranüs’te su, amonyak ve metandan gazı oluşumu çok fazladır. 

Gezegenler ve Özellikleri

Güneş Sisteminde bulunan 8 gezegenin önemli özellikleri aşağıdaki gibidir.

Merkür Gezegeni

• Güneş etrafında hızlı tur atmasıyla bilinen Merkür, Güneş’e en yakın gezegenlerden biridir. Güneş’e olan uzaklığı 57,909,000 kilometredir.

• Merkür, Güneş Sistemindeki en küçük gezegenlerden biridir. Yaklaşık olarak çapı: 4,878 kilometredir.

• Merkür de 1 gün uzunluğu, 58.6 Dünya gününe eşittir.

• Merkür'ün Güneş etrafındaki yörüngesini tamamlaması 1 Merkür yılı yani 88 Dünya gününe eşittir. 

• Uydusu yoktur. 

• Yoğunluk bakımından 2. sıradadır.  

• Yüzey sıcaklığı değişebilmesine rağmen Güneşe yakın olması münasebetiyle ikinci sıcak gezegendir. Yüzey sıcaklığı -170 ile 450°C arasında seyretmektedir.

• Merkür gezegenine Mariner 10 ve Messenger uzay aracı ile iki defa ziyaret edilmiştir.

Venüs Gezegeni

• Venüs gezegeni görüntüsü çok güzel olduğu için şarkı sözlerine bile konu olmuştur. Bu sebeple Roma döneminin aşk ve güzellik tanrıçasından ismini almıştır. 

• Güneş’e en yakın 2. gezegendir. Güneş’e ortalama uzaklığı 108,209,000 kilometredir.

• Güneş Sistemindeki en büyük 6. gezegendir. Yaklaşık olarak çapı: 12,104 kilometredir.

• Dünyadan görülebilecek kadar parlaktır. 

• Güneş etrafındaki dönüşünü 225 Dünya gününde ancak tamamlamaktadır. 1 Venüs yılı yaklaşık olarak 225 Dünya gününe eşittir. 

• Kendi eksenindeki turunu ise, 243 günde tamamlayabilmektedir. 1 Venüs günü yaklaşık olarak 243 Dünya gününe eşittir.

• Uydusu bulunmamaktadır.

• Yoğunluğu en yüksek 3. gezegendir.

• Venüs ile Dünya ikiz gibidir birbirlerine oldukça benzemektedir.

• Venüs’te eksen eğimi olmadığı için mevsimler oluşmaz. 

• En sıcak gezegenlerden biri olan Venüs'ün yüzey sıcaklığı 462 °C ‘dir.

• Venüs gezegeni diğer gezegenlerin aksi yönünde yani ters yönde tur atmaktadır. 

• Dünyamıza en yakın gezegendir. 

Dünya

• Güneş’e en uzak 3. gezegendir. Ortalama mesafesi, 149,598,000 kilometredir.

• Güneş Sisteminde büyüklük sıralamasında 5. karasal gezegenler arasında ise en büyük gezegendir. Çapı 12,760 kilometredir.

• Güneş’in etrafındaki yörüngesini ortalama 365 günde tamamlıyor. Her yıl değişkendir.

• 1 günlük uzunluk, 23 saat 56 dakikadır.

• Uydusu 1 adettir. O da bilindiği üzere Ay'dır. 

• Güneş Sistemindeki yoğunluğu en yüksek gezegendir.

• Günümüze kadar keşfedilen gezegenler arasında canlıların yaşabileceği tek gezegendir.

• Dünyamızın yüzey sıcaklığı -88 ile 60 °C arasındadır.

Mars Gezegeni

• Kızıl gezegen olarak da bilinir.

• Güneş’e en uzak 4. gezegendir. Güneş’e ortalama mesafesi, 227,943,000 kilometredir.

• Güneş Sistemindeki en küçük ikinci gezegendir. Çapı ekvator bölgesinde 6,792 kilometredir.

• Güneş’in etrafındaki yörüngesini 687 günde tamamlıyor. 1 Mars yılı = 687 Dünya günü

• Mars’ın 1 gün uzunluğu, 24 saat 37 dakikadır.

• Mars'ın iki uydusu vardır bunlar: Deimos ve Phobos'tur.

• Uzay aracı en çok gönderilen Mars gezegenine gönderilen 40 uzay aracının sadece 18'i başarılı olmuştur.

• Mars'ın yüzey sıcaklığı ise -87 ile -5 °C arasındadır.

Jüpiter Gezegeni

• Gerek hacmi, gerekse kütlesi en büyük gezegendir. Çapı ekvatorda tam olarak 142,984 kilometredir.

• Güneş’in yörüngesindeki turunu 11.9 yılda tamamlayan jüpiter'in 1 yılı yaklaşık olarak 11.9 Dünya yılına eşittir. 

• En kısa güne sahip olan Jüpiter'in 1 günü ise 9 saat 55 dakikadır. 

• Dünya’dan çıplak gözle görülebilmektedir. 

• Yerçekim kuvveti en yüksek gezegendir.

• 79 uyduya sahiptir. Europa, Ganymede, Lo, Calisto en bilinenleridir. 

• Güneş Sistemindeki en büyük uydu olan Ganymede'nin 5262 kilometrelik çapı ile Merkür’den de büyüktür.

• Bu zamana kadar 9 uzay aracı tarafından ziyaret edilmiştir. Bu uzay araçları: Pioneer 10 ve 11, Voyager 1 ve 2, Galileo, Cassini, Ulysses, New Horizons ve en son Juno ile ziyaret edilmiştir. 

Satürn Gezegeni

• Güneş’e en uzak 6. gezegendir. Güneş’e mesafesi ise 1,426,666,000 kilometredir.

• Satürn, Güneş Sistemindeki en büyük 2. gezegendir. Çapı: 120,536 kilometredir.

• Dönüş hızı ve yoğunluğundan kaynaklı olarak, ekvator çapı ile kutup çapı oranı en düşük gezegendir.

• Satürn dönüşünü 29.5 yılda tamamlamaktadır. 1 Satürn yılı ise takribi olarak 29.5 Dünya yılına eşittir. 

• Satürn de dönüşünü hızlı yapan gezegenler arasında 2. sıradadır. 1 Satürn günü dünya ile kıyaslandığında 10 saat 34 dakikadır. 

• Yoğunluğu en düşük gezegenlerden biridir.

• Halkası en gösterişli gezegendir. 

• 62 adet uydusu bulunan Satürn’ün uyduları ise: Enceladus, Titan, Rhea, Mimas vs. en bilinenler arasında yer alır. 

• 4 farklı uzay aracı ile ziyaret edilen Satürn'e Voyager 1 ve 2, Pioneer 11 ve Cassini-Huygens gibi araçlar inmeyi başarmıştır.

Uranüs Gezegeni

• Güneşe en uzak 7. gezegendir. Güneş’e olan uzaklığı ise 2,870,658,000 kilometredir.

• Uranüs’ün çapı 51,118 kilometredir. Yani en büyük 3. gezegendir.

• Uranüs, yörüngesindeki turunu 84 yılda tamamlamaktadır.

• Uranüs gün uzunluğu, 17 saat 14 dakikadır.

• Gezegenin ekseni diğer gezegenler oranla 90° farklıdır.

• En az yoğunluğa sahip 2. gezegendir.

• Gezegenin tam olarak 13 halkası bulunmaktadır.

• Uranüs’ün bu zamana kadar bilinen 27 adet uydusu vardır. En çok tanınan uyduları ise: Miranda, Titania, Ariel, Oberon'dur. 

• Uranüse Voyager 1 uzay aracı gitmiş ve araştırma yapabilmiştir. 

• Gezegenin ortalama sıcaklığı ise -224 °C ‘dir.

Neptün Gezegeni

• Güneşe en uzak 8. gezegendir.

• Güneş’e uzaklığı, Dünya’dan 30 kat daha fazladır. 

• Yörüngesindeki dönüşü 164.8 yılda tamamlayan Neptün gezegenin 1 yılı yaklaşık olarak 164.8 Dünya yılına eşittir. 

• Neptün’ün bir gün uzunluğu diğer gaz gezegenlerine oranla 18 saat daha kısadır. 

• Neptün’ün atmosferi aktiftir. Saniyede 1340 kilometreye ulaşan fırtınalar yaşanmaktadır.

• Voyager 2 uzay aracı tarafından 1. kez ziyaret edilmiştir. 

• 14 uydusu bulunan Neptün'ün en bilinenleri ise: Triton, Thalassa, Despina, Galatea'dır. 

• Neptün ortalama sıcaklığı ise -214 °C ‘dir.