Sudan’da müzakereler gecikti

Kebbaşi, AGK üyesi Yasir el-Ata ile başkent Hartum’da düzenlediği  basın toplantısında, Etiyopya'nın Sudan Özel Temsilcisi Mahmud Dirir ile AfB  Sudan Özel Temsilcisi Muhammed el-Hasan Veled Lebat’ın aralarında uzlaşı olmadan  çalıştıklarını, kendilerinden fikir birliğine varmalarını istediklerini ifade  etti. 

Sudan AGK Sözcüsü, “Çözüm için Afrika Birliği’nden bir metin teslim  aldık. Bunun Etiyopya temsilcisi Dirir ile AfB temsilcisi Labat rasındaki ortak  metin olduğunu sanıyorduk bu nedenle başlangıçta müzakere için bu metni kabul  ettik.” dedi. 

Afrika ve Etiyopyalı arabulucuların çalışmalarının uzun zaman  aldığını, bunun ise ülkenin içinde bulunduğu siyasi duruma uygun olmadığını  belirten Kebbaşi, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile yaptıkları anlaşmanın da  Afrika Birliği ile ortak bir girişimi içer diğini söyledi.

AGK Sözcüsü, Etiyopyalı arabulucunun (Mahmud Dirir) teklifi onaylaması  için önce Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçlerine (ÖDBG) sunmasının, Askeri  Geçiş Konseyini reddeden taraf konumunda gösterdiğini, bunun ise kabul edilemez  olduğunu dile getirdi.

Kebbaşi, Nijerya, Güney Sudan gibi dost ülkeler ve Arap Birliğinden  birçok arabuluculuk girişimleri olduğunu ancak Etiyopya ve Afrika Birliği ortak  girişimine fırsat tanımaları için bu tekliflerini ertelemelerini talep  ettiklerini söyledi. -“Yazılı bir anlaşma yok, anlaşmaları tamamen iptal  edebiliriz” 

AGK üyesi Yasir el-Ata da askeri konseyin ÖDBG ile daha önceki  anlaşmalarını tamamen iptal edebileceğini zira aralarında yazılı ve imza altına  alınmış bir anlaşma bulunmadığını kaydetti. 

Ata, ÖDBG’nin parlamentoda yüzde 67’lik çoğunluğu istemesiyle ilgili  olarak, “Diyelim ki biz onay verdik diğer siyasi güçler bu durumu kabul edecek  mi? diye sordu. 

Ata, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Sudan’ın  iç işlerine müdahale edip etmediğiyle ilgili bir soruyu, “Suudi Arabistan ve  BAE’den bize siyasi, ekonomik ya da sosyal herhangi bir şart dayatılmadı.”  şeklinde yanıtladı. 

Sudan'da muhalefetin çatı oluşumu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi  Güçleri liderlerinden Babekir Faysal, başkent Hartumda düzenlediği basın  toplantısında, "Etiyopya'nın teklifini onaylıyoruz. Bu teklifin onaylanmasının  devrimin; özgürlük, barış ve adalet hedeflerinin gerçekleşmesi yolundaki büyük  bir atılım olduğunu düşünüyoruz." demişti.

Faysal, arabulucu Etiyopya'nın teklifinin, ülkeyi, geçiş döneminde  sürdürülebilir demokrasinin tesis edilmesini sağlayacak doğru rotaya sokacağını  kaydetmişti. 

Teklife göre başkanlık konseyi 7 sivil ve 7 askerden oluşacak 

ÖDBG müzakere heyeti üyesi Et-Tıyb el-Abbas ise AA muhabirine yaptığı  açıklamada, "ilkeler bildirgesi" ismini taşıyan teklifin başkanlık konseyinin  (egemenlik konseyi) 7 sivil ve 7 askerden oluşması ve üyelerin kendilerine sivil  bir başkan seçmesini öngördüğünü ifade etmişti. 

Sudan Askeri Geçiş Konseyi (AGK) Başkan Yardımcısı Orgeneral Muhammed  Hamdan Dakalu Hmidti, önceki dün AGK'nin, Sudan'ın kaosa sürüklenmesine engel  olmak için ÖDBG ile anlaşmak istediğini açıklamıştı. 

Hmidti, AGK'nin, ÖDBG'nin yasama konseyinde (parlamento) yüzde 67'lik  sandalye sayısına ulaşmasını kabul etmeyeceğini ifade etmişti.  

Ancak, Etiyopya'nın teklifinin, AGK ile ÖDBG arasında daha önce  varılan ve ÖDBG'nin yasama konseyinin yüzde 67'sine sahip olmasını ve geçiş  hükümetini kurma görevini üstlenmesini öngören önceki anlaşmaları teyit ettiği  belirtiliyor.

Etiyopya ve Afrika Birliğinin arabuluculuk çabaları

Sudan'da askerler ve muhalefet arasında arabuluculuk yapmak ve  müzakerelerin yeniden başlaması için 7 Haziran'da Hartum'a gelen Etiyopya  Başbakanı Abiy Ahmed, ilk olarak AGK üyeleriyle Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda,  ardından Etiyopya Büyükelçiliği'nde de muhalefet temsilcileriyle bir araya  gelmişti. 

Etiyopya'nın Sudan Özel Temsilcisi Mahmud Dirir ile Afrika Birliği  Sudan Özel Temsilcisi Muhammed el-Hasan Veled Lebat’ın muhalefet ile asker  arasındaki dolaylı müzakereleri yeniden başlatma çabaları sürüyor. 

Sudan'da 19 Aralık 2018'de ekonomik kriz nedeniyle başlayan  gösterilerin hızla rejim karşıtı eylemlere dönüşmesinin ardından ordu, 11  Nisan'da yönetime el koyduğunu açıklamış ve 30 yıllık Beşir dönemi sona ermişti.

Darbeden sonra Askeri Geçiş Konseyi ile muhalefet, askerlerin de yer  alacağı geçiş sürecinin ardından demokratik seçimlerle sivil yönetime geçilmesi  konusunda anlaşmış, devlet başkanlığı, parlamento ve kabinedeki temsil  oranlarındaki ihtilaflar giderilememişti.

Sudan güvenlik güçleri, 3 Haziran Pazartesi sabahı başkent Hartum’daki  ordu karargahı önünde 6 Nisan'dan bu yana sivil yönetime geçilmesi talebiyle  nöbet tutan muhalif göstericileri gerçek mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanarak  dağıtmıştı. Bunun üzerine askerle muhalifler arasındaki müzakereler askıya  alınmıştı.

SUDAN'DA SİLAHLI HAREKETLERLE MÜZAKERE KOMİTESİ KURULUYOR

Sudan'da Askeri Geçiş Konseyi (AGK) Başkanı Abdulfettah  el-Burhan, ülkedeki silahlı hareketlerle müzakerelerde bulunacak Yüksek Komite  kurulması için bir kararname çıkardı. 

Sudan haber ajansı SUNA'nın haberinde, AGK Başkan Yardımcısı Orgeneral  Muhammed Hamdan Dakalu Hmidti başkanlığında kurulacak Yüksek Komite'nin  üyelerinin, AGK Sözcüsü ve Siyasi Komite Başkanı Şemseddin Kebbaşi İbrahim,  Siyasi Komite Başkan Yardımcısı Yasir Abdurrahman Hasan ve Tümgeneral Üsame  el-Avad Muhammedin'den oluşacağı belirtildi.

Darfur bölgesinde, "Adalet ve Eşitlik", "Sudan Kurtuluş Hareketi" ve  "Sudan Halk Kurtuluş Ordusu" hareketleri 2003 yılından bu yana hükümete karşı  silahlı mücadele veriyor. Birleşmiş Milletler'in (BM) verilerine göre bu  çatışmalarda yaklaşık 3 bin kişi hayatını kaybederken 2,5 milyon kişi de evsiz  kaldı.

Güney Kordofan ve Mavi Nil eyaletlerinde de 2011'den bu yana hükümet  güçleri ile silahlı hareketler arasında çatışmalar yaşanıyor.