İnşaat sektöründe 2024 umudu! Konut satışında fırsat: Bankalardan kredi desteği geliyor

Türkiye inşaat sektöründe zorlu bir yılı geride bıraktı. Konut satışları 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 17,5 azaldı. Topyam 1 milyon 225 bin 926 konut satışı gerçekleşen 2023 yılı, 2014'ten bu yana en düşük satış rakamının kayde geçtiği dönem oldu

Bu olumsuz tablonun en önemli sebepleri arasında konut alıcısının krediye ulaşamaması, yüksek arsa maliyetleri, inşaat malzemesi fiyatlarında yaşanan artış ve müteahhitlerin finansman ihtiyacı gibi sıkıntılar yer alıyor. 

Buna karşın sektör 2024 yılına umutla bakıyor. Bankaların kredi musluklarını açması beklentisi yükselirken, bunun da 2024 yılı içinde biriken alım talebinin harekete geçmesine vesile olacağı düşünülüyor.

SEKTÖR 2023'TE KRİZİ YAŞADI

Türkiye gazetesine konuya ilişkin açıklamalarda bulunan İhlas Holding İnşaat Grup Başkanı Zeki Celep, sektörün 2024 beklentilerini sıraladı. Celep, inşaat sektörünün, milyonlarca insana istihdam teşkil eden, 260’tan fazla alt sektöre de kapasite kullanımı sağlayan bir sektör olduğunu söyledi. Ülke ekonosine büyük dinamizm getiren konut inşaatı sektöründe kullanılan malzemelerin yüzde 95’ini yerli ürünlerin teşkil etmesinin de cari açık problemi ile mücadele eden ülkemiz için özel bir önem taşıdığını belirtti.

Bununla birlikte sektörün, 6 Şubat 2023'te yaşanan deprem felaketinin yaralarının sarma da önemli bir misyon üstlendiğni belirten Celep, "Ülke ekonomisinde ve sosyal hayatında böylesine önemli bir konumda bulunan konut sektörümüz, maalesef 2023 yılında satış anlamında ciddi daralma yaşamıştır" dedi. 

YÜZDE 48,1'LİK DARALMA

Sektörün 2023’te yaşadığı sıkıntılara değinen Celep, "2023'te bir önceki yıla göre satış adetlerinde yüzde 17,5 oranında düşüş olmuş ve 1,2 milyon adet satış rakamına ancak ulaşılabilmiştir. Hâlbuki 2023’ten önceki son üç yılın ortalama satış adedi 1,5 milyon adet civarındaydı. Yine geçen yıl yabancılara konut satışlarında yüzde 48,1’lik bir daralma meydana gelmiş olması da sektörümüz için ciddi bir kayıp olarak kayıtlara geçmiştir" ifadelerini kullandı. 

Rakamlara bakıldığında düşüşler göze çarpsa da 2024 yılında satış rakamlarının olumlu yönde gelişeceğini ümit ettiklerini belirten Zeki Celep, "Ülke nüfusunun yüzde 15’inin 18 – 25 yaş arası genç ve dinamik bir kitleden oluşması, her yıl ortalama 500 bin çiftin evlenip, yeni bir yuva kurması, yıllık ortalama 800 bin yeni konut yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu rakamlar ise sektörde 2023 yılında yaşanan daralmanın arızi olduğunu, satış rakamlarının pozitif yönlü gelişeceğini teyit etmektedir" diye konuştu.

"ARZ EKSİKLİĞİ VAR"

2023 yılında satış rakamlarının aşağı yönlü olmasının altındaki bir diğer etkenin ise mevduat faizlerinin yüzde 50’ler seviyesinde seyretmesi olduğunu belirten Celep, "2024’ün ilk çeyreğinde mevduat faizlerinin düşme eğiliminde olmasının, yatırımcıları yeniden konut alımına yönlendireceğini düşünüyoruz. TÜİK verilerine göre ülkemizde yıllık 800 bin yeni konuta ihtiyaç varken, son dört yılda yıllık ortalama 650 bin konut inşa edilmesi, ciddi bir arz eksikliği doğurmaktadır. Kaliteli ve nitelikli konutun ihtiyaç olmasının yanı sıra, bir yatırım enstrümanı olduğunu da düşündüğümüzde, sektörümüzün hâlen güvenilir liman olma özelliğini koruduğunu ve bu durumun daha uzun yılar devam edeceğini vatandaşlarımıza rahatlıkla söyleyebiliriz" dedi.

İHLAS HOLDİG YATIRIMDa HIZ KESMEDİ

Celep şunları söyledi: "İhlas İnşaat Grubu olarak 2023 yılını, hedeflerimizi tutturmanın ve müşterilerimize mahcup olmamanın mutluluğunu yaşayarak tamamladık. Ispartakule’de hayata geçirdiğimiz Bizim Evler 9 ve Bizim Evler 10 projelerinin inşaatlarını söz verdiğimiz tarihten tam 1 yıl erken bitirerek, aralık ayı içerisinde anahtar teslimine başladık. Bugüne kadar yaklaşık 7 bin konut ürettiğimiz Ispartakule’de Bizim Evler 11 projemizde de inşaatlarımıza tüm hızıyla devam ediyoruz. Gerek inşaatı biten Bizim Evler 9 ve 10’da ve gerekse inşaatı devam eden Bizim Evler 11 projemizde müşterilerimize cazip ödeme alternatifleri sunuyoruz. Bugüne kadar 25 binden fazla aileyi ev sahibi yapan İhlas İnşaat Grubu olarak bizler önce Rabbimize, sonra ülkemize ve sahip olduğu dinamiklere güveniyor, yatırım yapmaya devam ediyoruz. Ayrıca yeni yatırımlarla birlikte istihdama da önemli katkılar sağlıyoruz. Doğru lokasyonda, nitelikli proje geliştirmenin çok önemli olduğunu biliyor ve bu doğrultuda yeni projelerimizi hayata geçiriyoruz."

ÇETİNSAYA: KREDİ İMKANI TALEBİ ARTIRIR

Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya ise zorlu bir yılı geride bırakan sektörün, enflasyonist ortam ve ülkeler arası gerilimler gibi ortaya çıkan durumlardan olumsuz etkilendiğini belirtti.

İpotekli konut satışlarında yıllık bazda yüzde 36,6 oranında çok ciddi bir düşüş gözlemlendiğine dikkat çeken Çetinsaya şu ifadeleri kullandı: "Mevcut şartlar altında konut kredisindeki yüksek maliyet, özellikle yerli alıcının önündeki en büyük engel olarak gözüküyor. Yine TÜİK raporuna göre yabancıya konut satışında bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse biz müteahhitlerin en önemli ham maddesini arsa olarak ifade edebiliriz. Uygun fiyatlı arsanın sunulabilmesi inşaat sektöründe konut arzının artması ve konutun ulaşılabilir olması açısından büyük önem taşıyor. Arzla birlikte alımın artması için 2024 yılında uzun vade ve düşük faiz oranıyla kredi imkânı sunulması gerekiyor. Bu krediyle birlikte alım talebinin harekete geçeceğini düşünüyorum."

SEKTÖRÜN TALEBİ , UYGUN MALİYETLİ ARSA

Luxera Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Taş ise inşaat ve gayrimenkul sektörü için 2023 yılının, yaşanan süreçler sebebiyle düşük performanslı bir yıl olduğunu ifade etti. Yabancıya konut satışında da çok ciddi bir düşüş yaşandığının altını çizen Taş "Gayrimenkul sektöründe bugünden itibaren konuta ulaşımı kolaylaştıracak yeni modelleri konuşmamız gerekiyor. Son yıllarda arsa maliyetlerinde yaşanan ciddi artışlar konut fiyatlarına direkt olarak yansıdı. Bu noktada arzın artması ve konuta ulaşımın daha uygun seviyelere gelmesi için uygun maliyetli arsaya ulaşmamız gerekiyor. Öte yandan uygun maliyetlerle sunulacak konut kredilerinin sektörde önemli bir hareketlenme sağlayacağını düşünüyorum" dedi.

SIKINTI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

• Yeni kredi kampanyası sektöre can suyu olur

TÜİK rakamlarına göre 2023 yılı içinde ipotekli konut satış rakamı, bir önceki yıla göre yüzde 36,6 düşerek 177 bin 748 olarak gerçekleşti. Bu rakam bize bankaların konut kredisi verme konusunda ne kadar isteksiz olduklarını net bir şekilde gösteriyor. Yıllık 800 bin konut ihtiyacı bulunan ülkemizde, satışların büyük kısmı kredi ile gerçekleşiyor. Bu nedenle ivedilikle yeni bir kredi kampanyasına ihtiyaç var. Hükûmetin kamu bankaları aracılığıyla böyle bir planı bulunuyor. 2024 yılında uygun ödeme şartlarıyla açıklanacak bir kampanya sektöre can suyu olacaktır.

• Hazine arazilerinin açılması gerekiyor

Bir diğer konu ise arsa maliyetleri… Konut sektöründeki fiyat artışlarının önüne geçmek için, üretimin artırılması gerekiyor. Bunun için de devlet atıl durumda bulunan hazine arazilerini uygun şartlarda müteahhitlere açabilir… Üretim maliyetleri arasında en büyük paya (yüzde 50) sahip olan arsa payının düşmesi, ihtiyaç sahibi olan vatandaşların daha uygun şartlarda ev sahibi olmasını sağlayabilir. Konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığı bir proje üzerinde çalışıyor. Hazine arazilerinin müteahhitlere açılması, fiyatların da düşmesine vesile olacaktır.

• -Yabancı yatırımcıya iyi niyetle bakılmalı

Dünyanın en gelişmiş ülkelerinde bile yabancıya konut satışı kampanyalar ile desteklenirken, ülkemizde durma noktasına getirildi. Bunda en büyük neden bazı kesimlerin durumu yabancı düşmanlığına kadar taşıması oldu. Türkiye’de yabancılara yapılan konut satışları, 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 48,1 azalarak 35 bin 5 olarak gerçekleşti. Mevcut ekonomik durumda döviz girdisine bu kadar ihtiyacımız varken, yabancıya konut satışının siyaset malzemesi hâline getirilmesi, sektöre yapılan en büyük hata olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle 2024 yılında yabancı yatırımcılara daha iyi niyetli bakılması gerekiyor.