İslam Memiş'ten zehir zemberek sözler: Rant çarkı kuruldu, tezgah büyük

Enflasyon rakamları yıllık bazda yüzde 61,14' ile son 20 yılın zirvesine çıktı. Gıda ve başta motorin olmak üzere enerji fiyatlarında yaşanan artış, enflasyona yeni bir rekor kırdırdı. Peki önlemlere rağmen enflasyon neden yükseliyor? Ekonomist İslam Memiş, enflasyonla mücadele ihmal edilen alanlara işaret etti, rant piyasasının enflasyonu tetiklediğine belirterek 'tezgah var' uyarıs yaptı.  

KDV İNDİRİMİ RAFLARA YANSIMIYOR

İslam Memiş enflasyon rakamları ardından piyasaya dair değerlendirmelerde bulundu. Memiş yurt içindeki problemlerlerin jeopolitik gerginliğe atıldığını vurularken yüksek enflasyon rakamları için şu ifadeleri kullandı:

''Haftanın ilk işlem gününde enflasyon rakamları açıklandı. Beklentiler doğrultusunda enflasyon yüksek geldi. Daha önce de 2023’ün ortalarına kadar yüksek enflasyon süreci devam edecek diye belirtmiştim. Dünya artık hiperenflasyon sürecine girdi. Geçen yıl bu artışları öngörerek hazırlığımızı yapmıştık.''

''Devlet tarafından enflasyonu düşürmek için ciddi bir mücadele var. KDV oranları düşürülüyor, ithalat tarafında artışlar dikkat çekici oluyor. Ancak çarşı ve pazarda KDV indirimi etkisi göstermiyor çünkü ürün yok. Dünya genelinde artan enflasyon rakamları dışsal nedenlerken, tarım politikalarının yanlış olması, ekonomi yönetimin yanlış kararlar vermesi ise içsel nedenleri oluşturuyor. Dünyadaki enflasyon patlak verince bu içsel nedenleri dışsal problemlere atıyoruz. Bu durumda önemli olan sizin enflasyona hazırlığını olup olmadığıdır.''

EMLAK BALONU YALAN, SORUN RANT PİYASASI

İslam Memiş ev fiyatlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunurken şu sözlere yer verdi:

''Ekonomi tarafında sorunlar çözülmeden düşük enflasyon rakamları beklemek doğru değil. Hiç konuşulmayan, irdelenmeyen konular var. Konuşulmasından rahatsız olunan konular var. Mesela emlak balonu yalanı.''

''Emlak tarafından balon yok bu fiyatlar artmaya devam edecek. Daha önceki açıklamalarımda da belirttim. Ev ihtiyacı olan bir an önce alsın, ev fiyatları artmaya devam edecek. Döviz kurundaki yükselişler, maliyet artışı, fırsatçıık ve manipülasyon nedeniyle emlak fiyatları bir yılda yüzde 100 prim yaptı.''

''Emlak fiyatları ile ilgili bir tezgah var. Türkiye’de yabancı satış oranı düzenli olarak açıklanıyor. Son 10 yılda yabancıya konut satışında büyük bir artış oldu. Türkiye’nin önde gelen inşaat şirketleri yabancılara konut satışı yapıyor. Ev alan yabancılar satış yaparken vatandaşlık ve diğer maliyetlerini de katıyor. Örneğin vatandaşlık ve diğer maliyetler 270 bin dolara geldiyse yerli yatırımcıya 270 bin dolara satıyor. Türk yatırımcı mecburen bu fiyatlardan almak zorunda kalıyor. Ev fiyatlarınının düşmemesinin ilk nedeni bu.''

''İkinci nedeni ise kallavi müteahhitler, şirketler, lansman gecesi düzenliyorlar. 2-3 bloku para babalarına veriyorlar. Burada bir rant piyasası oluşturuyorlar.''

50 DOLAR BAHŞİŞ İÇİN YABANCI SEÇİYORLAR

Emlak piyasasından yabancı yatırımcı ile oluşturulan rant piyasasının hizmet sektöründe de görüldüğüne dikkat çeken Memiş şöyle konuştu:

''Emlak piyasasında olan rant hizmet sektöründe de devam ediyor. Mesela Beşiktaş, İstinye, Ortaköy’de Türkiye’nin bilindik cafeleri var. Buralara girmek için bir sıra bekliyorsunuz. Çalışanlar prim alacakları için yabancıları sizin önüne alıyor. Ben bekliyorum diyen Türk vatandaşına da ‘Hayır onların önceden rezevasyonu vardı’ diyorlar. Niye çünkü belki Türk müşteri 200 lira hesap ödeyecek, yabancı 200 – 300 dolar hesap 50 dolar bahşiş bırakacak.''

''AVM’ler de mantık aynı şekilde işliyor. Yabancılarda dolar var, onlar için alışveriş çok ucuz. Mesela bir gömleğin 100 lira maliyeti olan gömleği 300 liraya satmaktansa 100 dolara satıyorlar. 300 liralık gömlek oluyor 1500 TL. Bu fiyatlama karşısında vatandaş eziliyor.''

ÇARŞI PAZAR YANIYOR MARKET SAHİPLERİ ORTADA YOK

Enflasyon rakamları sonrası değerlendirmelerde bulunan İslam Memiş vatandaşların artan fiyatlara yalnızca sosyal medyadan aldıkları bilgi ile tepki verdiğini ifade ederken büyük resmi işaret etti. Memiş market ve gıda fiyatları hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:

''Peki gıda marketlerine gelelim. Gıda marketlerinde 3 harfli zincirler var mesela. Daha önce enflasyonu tartışırken ‘Enflasyon artmaya devam ediyor, çarşı pazar yanıyor, herkes markerlere yığılıyor’ ama ne hikmetse bu 3 harfli market sahipleri çıkıp kamuoyuna bilgi vermiyor. Haklılarsa haklılığını ortaya çıkarsınlar. Ekrana çıkmamalarının sebebi acaba belli bir seviyeye getirdikleri marketleri yabancı yatırımcılara bayilik mi verdiler. Bu gıda marketlerinde büyük bir rant mı dönüyor. Bu konuların araştırılması gerekiyor.''