Japonlar depreme karşı nasıl başarılı oldu? Her şeyi başlatan büyük Kanto felaketi

Tüm Türkiye Kahramanmaraş’ta başlayan ve 10 ili etkisi altına alarak tarifsiz acıların yaşandığı iki büyük deprem için yas tutuyor. Yaşanan felaketin ardından gözler dünyada depremle mücadele konusunda sık sık örnek gösterilen Japonya’ya çevrildi. 

1923 BÜYÜK KANTO DEPREMİNDE 140 BİN KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ

Japonya’nın deprem konusundaki uzmanlığının altında geçmişteki acı tecrübelerden alınan dersler yatıyor. Ülkenin depreme dayanıklılık seviyesini 1923 yılında yaşanan Kanto felaketi belirledi. 1 Eylül 1923 günü saat 11:58:44'te meydana gelen deprem yaklaşık dört dakika sürdü ve 140 bin Japon vatandaşının yaşamına mal oldu. 7,9 büyüklüğündeki depremin ardından ülkenin en önemli şehirlerinden olan Tokyo harap hale geldi.

JAPONLAR NASIL BAŞARDI?

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Japon hükümeti, depreme dayanıklı binalar yapılması için katı önlemler aldı. Ülkede geçici ya da az katlı bile olsa her yapı deprem dayanıklılığına sahip olmak zorunda. Japonya’da depreme dayanıklı binalar için 3 sistem bulunuyor:
•     Taishin: Bu, Japonya'daki depreme dayanıklı binalar için minimum gerekliliktir ve kirişlerin, sütunların ve duvarların sallanmaya karşı yeterli kalınlıkta olmasını zorunlu kılar.
•    Seishin: Japonya'daki depreme dayanıklı binaların bir sonraki seviyesi olan Seishin, yüksek binalar için tavsiye edilir. Bir depremin enerjisini büyük ölçüde emen amortisörler kullanır. Temellerin altındaki zemine kalın kauçuk harita katmanları yerleştirilir, böylece sarsıntılar engellenir.
•    Menshin: Bu, Japonya'daki depreme dayanıklı binaların en gelişmiş hali ve aynı zamanda en pahalısı. Bina yapısının kendisi, aşağıdaki toprakla bağımsız hareket eden kurşun, çelik ve kauçuk katmanlarıyla yerden izole edilmiştir. Bu sistemle bina şiddetli depremlerde bile çok az hareket eder.

JAPONYA’NIN DEPREME DAYANIKLI 29 KATLI GÖKDELENİ

Dünyanın en yüksek binalarından biri olan 29 katlı Tokyo Skytree kulesinin depreme tamamen dayanıklı olduğu biliniyor. Yapının tabanında, deprem sarsıntısını absorbe edebilen merkezi bir sütuna bağlanan sismik ağlar kullanıldı. Bir diğeri ise Shinjuku Mitsui binası. Yapının çatısına konan 300 tonluk sarkaçlar bir sarsıntı anında yapının yana yatmasını önlüyor. 

DEPREME KARŞI HAVAYA UÇAN EVLER

Depreme dayanıklı bina teknolojisinde dikkat çeken bir başka örnek ise Japon şirketi Air Danshin’in havaya yükselen evleri. Evler bir deprem detektörü ile donatılıyor. Eğer bir sarsıntı söz konusu olursa bir kompresör havayı binanın altındaki boşluğa itiyor. Böylelikle bina bir-üç santimetre yükseliyor. Sistem binanın sallamasını imkânsız hale getiriyor ve hasar önleniyor.

ÜLKEDE DEPREM EĞİTİMİ ÇOK YAYGIN

Japonya’da yapıların depreme dayanıklı inşa edilmesinin yanı sıra çok küçük yaşlardan itibaren doğal afetlere karşı eğitim veriliyor. Ülkede okullarda deprem simülatörlerinin olduğu alanlara okul gezileri düzenleniyor. İnşaat sektöründe faaliyet gösteren meslek grupları da benzer eğitimler alıyor ve ülkedeki deprem gerçeğine uygun hareket ediyor.