Limonda beklenen tehlike: Seneye bulamayabiliriz

Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli'nin haberine göre, Türkiye’de üretimin büyük bölümünü karşılayan Mersin ve Adana’da limonun kilo fiyatı halde 25 kuruşa kadar düştü. Maliyetleri karşılayamayan çiftçi, ürünlerini bedava vermeye başladı. Sosyal medya hesaplarından tonlarca limonu bedavaya vereceğini duyuran çiftçiler, çaresizlik içinde zararlarını kabullenmeye çalışıyor. Zamir Öztecik isimli üretici, 10 ton “Mayer” cinsi limonu ücretsiz vereceğini duyurdu. Sertaç Karaaslan da “7-8 ton da bende var, ücretsiz vereceğim” mesajını paylaştı. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan “Limonda tarihin en kötü dönemini yaşıyoruz” dedi. Üreticinin ağaçları kesmek zorunda kaldığını söyleyen Doğan “Pandemi nedeniyle geçen yıl limona talep ciddi şekilde artmıştı. Birçok üretici burada fırsat görerek ekimi artırdı. İhracat tarafında da S. Arabistan ve Rusya’dan talep geliyordu. Ancak bu yıl hasat döneminde, S. Arabistan’ın ilaç kalıntısını bahane yapması ve Rusya’nın alımı düşürmesi, sektöre büyük darbe vurdu. Ne zaman siyasi bir gerginlik olsa bu ülkeler Türkiye’den alımlarını durduruyor. Durum böyle olunca, üreticinin malı elinde kalıyor. Elde kalan ürüne iç piyasada da rağbet yok. İhracat tarafı kapanınca, iç piyasada fiyatlar dibi gördü” diye konuştu.

BELEDİYE ALIP DAĞITSIN

Adana’da 135 bin dönüm üzerinde limon üretimi yapıldığı söyleyen Doğan “Yaklaşık 500 bin ton üzerinde de bir limon hasadımız vardı. Bunun 50 bin tonu piyasaya girdi. Ancak 450 bin ton bahçede bekliyor. Ya kesim karşılığı bedava verilecek ya da çöpe gidecek. Biz diyoruz ki, büyükşehir belediyeleri gelip bu ürünleri alsın. Metropollere dağıtsın. İstanbul’da markette fiyatı 3-4 lira civarında. Bu kadar emek boşa gitmesin. ‘Covid’ virüsü için bu bir ilaçtır. Bol bol tüketilmesi gerekiyor. Neden çöpe atıyoruz bunu” açıklaması yaptı. Limon elde kalınca önümüzdeki yıl çiftçinin limon ekmeyeceğini de söyleyen Doğan “Bu sefer de pahalı olacak. Elde ürün varken çöpe atıyoruz. Olmayınca da pahalı diye alamıyoruz. Devletin çiftçiyle anlaşarak bir strateji belirlemesi gerekiyor. Planlı tarım yapılırsa ülkemizde pahalılık kalmaz” dedi.

‘BİR DAHA EKMEYECEĞİM’

Adana’da üreticilik yapan Sertaç Karaaslan, elinde olan 4 ton limonu bedava vereceğini belirterek, şunları söyledi: En son 40 kuruşa kadar fiyatı düşürdük. Tüccarlar ürün almıyor. Bu ürünlerin tamamı çöpe gidecek. Biz de ağaç kesim karşılığında vermek istiyoruz. Ona da yanaşan yok. Bugün yarın mecbur biz keseceğiz. Önümüzdeki yıl da limon ekmeyeceğim. Tarlamı kiraya vereceğim. Fiyatlar bu kadar düşük olmasına rağmen markete yüksek giriyor. Tüccar, 40 kuruşa bile almak istemiyor. Çünkü markete 2 lira civarında satacağı için kendi kârını düşünüyor. Limon bahçesini hasat etmek bile ciddi maliyet. İşçi çalıştırmak para, dolasıyla ürünü alan yok. Biz doğrudan markete verebilsek o zaman para eder. Ama mecburen aradaki komisyoncu ve halci ile çalışmak durumdayız.

İHRACAT YASAĞI KALKTI, AMA!..

Koronavirüsün iki yıl önce küresel bir salgına dönüşmesi ile birlikte birçok ülkede limon başta olmak üzere C vitamini içeren ürünlere talep patladı. Tarım ve Orman Bakanlığı ise iç piyasayı gözeterek limon ihracatını izne bağladı. Geçen yıl ağustos başında ihracattaki kısıtlama kaldırıldı. Ancak öncesinde, ihracat pazarları kaybedildi. Bunun faturasını bu yıl üretici ödüyor. Tam anlamıyla bir arz bolluğu başladı, üreticiler limonu dalında 20-30 kuruşa satamaz hâle geldi. Oysa bu ürün kısa süre önce pazarlarda 5 liraya, büyük marketlerde 7-8 liraya satılıyor. Tüketici fiyatlar hâlâ 4 TL’nin üzerinde seyrediyor.

YILLARA GÖRE ÜRETİM

2016-2017 ........750 bin ton
2017-2018......1 milyon ton
2018-2019 ........1,1 milyon ton
2019-2020......950 bin ton
2020-2021 ........1,2 milyon ton
2021-2022......1,45 milyon ton(tahmini)