Madde madde yeni kira artış düzenlemesi: Neleri kapsıyor, kimler faydalanabilir

Kira artışını yüzde 25 zamla sınırlayan yeni düzenleme yasanın yürürlüğe gireceği 1 Temmuz 2022 tarihi ve sonrasında yapılan kira sözleşmeleri için 1 Temmuz 2023 tarihine kadar geçerli olacak. Sabit artış oranında yasal düzenlemeye göre fatura dahil, eşyalı-eşyasız ev ayrımı yer almıyor.

Sabah’ın haberine göre; kiracı sözleşme yenileme dönemi geldiğinde yüzde 25 artış yapacak. Kiracılıkta beşinci yılını tamamlayanlar için kira artış sınırı geçerli değil. Yüzde 25’in üzerinde de artış yapılabilir.

Kira sözleşmeleri yasa Meclis’ten geçmeden önce yapılan ve devam eden vatandaşlar yüzde 25'lik artış sınırına geri dönemeyecek. Kira artış sınırı 1 Temmuz 2022 tarihi ve sonrasında yapılan kira sözleşmelerini kapsayacak. Kiradaki evin satılması durumunda kiracının mevcut yani eski sözleşmesi devam edecek.

Konuyla ilgili merak edilen sorulara Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç cevap verdi:

SÖZLEŞMESİ HAZİRAN'DA YENİLENEN NE YAPACAK, % 25'E DÖNEBİLİYOR MU?

Yüzde 25 güncellemesi kira 1 Temmuz’dan önce yenilenen kira sözleşmeleri için söz konusu değil. Sözleşmesi haziranda yenilenenler yüzde 25 sınırlamasından yararlanamıyor. Kira sözleşmeleri 1 Temmuz’dan önce yenilenenler en son TÜFE 12 ay ortalaması olan yüzde 39.33 oranında zam yapmak durumunda kalacak. Geriye dönük bir uygulama söz konusu olmuyor.

EVİN SATILMASI DURUMUNDA SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Evin satıldığı durumda kiracının eski sözleşmesi geçerliliğini korur. Yeni ev sahibi istediği takdirde kiracıya 6 aylık süre verir. İsterse de sözleşmenin bitiş tarihinin ardından 1 ay içinde dava açabilir. Yeni ev sahibinin dava açabilmesi için satın aldığı evde oturacağını ve buna ihtiyacı olduğunu ispatlaması gerekiyor.

EŞYALI, FATURA İÇİNDE TUTULAN KONUTLAR İÇİN YÜZDE 25 SINIRI GEÇERLİ Mİ?

Eşyalı veya eşyasız ev ayrımı yasal düzenlemede yer almıyor. Doğalgaz, su, elektrik gibi kalemler arttığı için bunlara yüzde 25 uygulanamaz görünüyor. Bu konuda ev sahipleri ile anlaşma, uzlaşma yoluna gidilebilir.

DÜZENLEMEDEN GEÇMİŞE YÖNELİK KİRA SÖZLEŞMELERİ ETKİLENECEK Mİ?

Sözleşmelerin kira artış sınırından faydalanabilmesi için 1 Temmuz 2022’den itibaren başlayıp 30 Haziran 2023’te biten sözleşme olması gerekiyor. Şu anda oturan, oturmaya devam eden 1. ve 5. yıl arasında uzama dönemi gelen kiracıları koruyan bir düzenleme oldu. Ev sahipleri belirlenen oranın altında zam yapa hakkına sahip ancak fazlasını talep etme hakkına sahip değil.

KİRA GELİRİYLE GEÇİNEN EV SAHİPLERİ DAVA AÇABİLİR Mİ?

Geçimini kira geliriyle sürdüren ev sahipleri istediği takdirde kiracıya tahliye davası açabilir.  Mal sahiplerinin beşinci yılını dolduran kiracılar için kira tespit davası açarak kirayı artırma hakkı bulunuyor. Yüzde 25 limiti burada söz konusu değil. Ev sahibi tarafından kira tespit davası için ihtarname çekildiyse ve kiracı beşinci yılı tamamladıysa dava açılarak mahkemeye gidilebilir.

Buradaki kriterleri mahkemenin atadığı bilirkişi belirler. Hakim tarafından hakkaniyet oranında indirim de uygulanarak kira yeniden belirlenir. Kira dönemi geldiğinde ise kiracı yüzde 25 artış yapar. Eğer kiracı beşinci yılı tamamladıysa mal sahibi yüzde 25’in üzerinde artış talep edebilir.

İŞYERLERİ İÇİN DE KİRADA BİR SINIR SÖZ KONUSU MU?

Kiralara zam yılda bir kez sözleşme yenileme tarihlerinde 12 aylık TÜFE ortalaması baz alınarak yapılır.

Örneğin son açıklanan mayıs ayı TÜFE 12 aylık ortalaması yüzde 39.33 oldu. Sözleşmeleri haziranda yenilenecek olan iş yeri ve konut sakinleri için bu oran üst sınır. Kiracılıkta 5 yılı tamamlayanlar için ise kira tespit davası

Bu oran haziranda sözleşmesi yenilenecek konut ve işyeri sakinleri için üst sınır. 5 yılı geçen kiracı için ise kiranın yeniden belirlenmesi talebiyle kira tespit davası açılabilir.

YENİ UYGULAMA İLE KİRAYA ZAM NASIL YAPILACAK?

Yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesinin ardından 1 yıl boyunca yüzde 25 zam oranı sabit olacak, kiracılar bu süreçte TÜFE ortalamasını takip etmeyecek. Böylece mesela kirası 3 bin lira olan düzenlemeye göre yüzde 25’lik zammın ardından 3 bin 750 lira ödeyecek. Bu uygulama ofis, iş yerlerindeki kira artışı için geçerli değil, bu yerlerdeki kira artışı için bir sınır yok. Kira artış sınırı uygulaması sadece konutlar için geçerli olacak.

HAZİRANDA YENİLENEN TÜFE 12 AY ORTALAMASINI MI DİKKAT ALACAK?

Sözleşmeleri bu ay yani haziranda yenilenenler kira artış sınırı uygulamasından yararlanamıyor. Buna göre belirlenen 12 aylık TÜFE ortalaması sonucunda yüzde 39.33 oranında zam yapılması gerekiyor. Fakat ev sahibi ile kiracı arasında anlaşma olması durumunda yüzde 39.33’ün altında da lira artışı yapılabilir.