Kira ve konut fiyatları durmadan artıyor! Asgari ücretli için ev sahibi olmak hayal oldu
Kira ve konut fiyatlarında sessiz yükseliş devam ediyor. Ortalama konut fiyatı 3 milyon TL’yi geçti. Araştırmalara göre, yaşam alanı metrekaresi de giderek daralıyor. Evler giderek küçülürken hem kiralara hem de satılık fiyatlarına ulaşmak mümkün değil. Asgari ücretlinin ev sahibi olması için 17 yıl boyunca ödeme yapması gerekiyor.
Konut piyasasında fiyatlar durmuyor. Hem kiralıkta hem de satılıkta artış sürüyor. Büyükşehirlerde ev almak hayal olurken, kiralara bile yetişilmiyor. Ev sahiplerinin uçuk kira talebi ise asgari ücretliye darbe vuruyor.
İlke Vakfı TODAM tarafından kent ve konut meselesine ilişkin Toplumun Görünümü 2023 raporu ev satın alma gücünü ortaya koydu. Vakıfın yaptığı araştırmada piyasadaki artışa dikkat çekildi ve asgari ücretli olanların ev sahibi olmasının neredeyse imkansız olduğu rakamlarla açıklandı.
EN ÇOK KİRACI İSTANBUL'DA
Rapora göre, Türkiye'de yüzde 37'lik oran ile en çok kiracı İstanbul'da. Artan inşaat maliyetleri nedeniyle ev almak giderek zorlaşırken, İstanbul’da satılan her 10 evden 7'si ikinci el konuttan oluşuyor. Ev alamayanların arsaya yönelimi de sürüyor.
ORTALAMA KONUT FİYATI 3 MİLYONUN ÜZERİNDE
Raporda, İstanbul'un eski konut stokunun yüksek olduğu bir şehre dönüştüğü belirtildi. 2023 Aralık ayında ortalama bir konut fiyatının 3 milyonun üzerinde olduğu aktarılırken, asgari ücretle çalışan bir kişinin ev sahibi olabilmesi için 17 yıl ödeme yapması gerektiğine de dikkat çekildi.
EV SAHİBİ OLMA ORANI GİDEREK DÜŞÜYOR
Konut krizinin artan inşaat maliyetleri olduğu vurgulanan raporda, İstanbul’da satılan her 10 evden 7'inin ikinci el konut olduğu belirtildi. Dolar kuru ve inşaat maliyetlerindeki yükselişin, yeni ev stokundaki artışın önünde engel oluşturduğu, talebin ikinci el evlere doğru akmaya başladığı vurgulanan raporda, ev sahibi olmanın da sürekli bir düşüş eğiliminde olduğu kaydedildi.
EVLER KÜÇÜLÜYOR, FİYATLAR ARTIYOR
Raporda; vatandaşların yaşadığı konut büyüklüğü ortalama 113 metrekare olarak tespit edilirken, doğuya gidildikçe hanelerin yaşadığı konut büyüklüğünün arttığı vurgulandı. İstanbul ve Ege’de ikamet eden insanların daha az odalı evlerde yaşadığı da aktarılırken, İstanbul’da oturduğu konutta kullanım alanının yeterli olmadığını düşünen hane halkı oranı ise yüzde 82,6 olarak belirtildi.
ÖNLEM ALINMALI
Rapordan yansıyan verileri Haber Global’den Sibel Gülersöyler’e değerlendiren Sosyolog Dr. Elyesa Koytak ise konuta erişimin azalmaya başladığını ve bu durumun eşitsizliklerin ana nedenine dönüşmeden önlem alınması gerektiğini dikkat çekiyor.
Gülersöyler, "İstanbul, Avrupa metropolleri gibi kira bedellerinin, kiracı oranının ve eski konut stokunun yüksek olduğu bir şehre dönüşmek üzere. İstanbul’la ilgili her politika konut meselesinden başlamalı.” diye konuştu.
YATIRIMCI ARSAYI ÇIKIŞ YOLU OLARAK GÖRÜYOR
Öte yandan finansal dalgalanmaların yaşandığı son yıllarda yatırımcılar, arsa yatırımlarını bir çıkış yolu olarak görürken, konut alımından uzaklaşarak bütçelerine göre arsa yatırımlarına yönelmiş durumda. Türkiye’de özellikle Ocak 2023’ten itibaren arsa satış hacminde en yüksek seviyelere ulaşılırken, 2023 yılında ‘konut dışı satışlarda’ yüzde 58.44’lük oranla rekor kırıldı. Özellikle Marmara ve Ege Bölgeleri’nde, toplu arsa projelerinin geliştirilerek vadeli satışa dönmesi, arsa/arazi satışlarının artmasında önemli bir faktör oynadı.
TINY HOUSE YÖNELİMİ ARTTI
Türkiye’nin belirli bölgelerinde arsa yatırımlarında vatandaşların genellikle Tiny House'lara yönelirken, enerji yatırımlarının da artmasıyla arsalara talebin ve bununla doğru orantıda satış fiyatlarının da ivme kazandığı gözlendi.
REKOR ÇATALCA'DA
2023 yılı içinde arsa satış oranı ile gayrimenkul satış oranları karşılaştırıldığında, en büyük fark İstanbul’un Çatalca ilçesinde oldu. Çatalca bölgesinde 2023 yılında arsada bin 400’ün üzerinde satış gerçekleşirken gayrimenkul satışına göre yüzdelik oranı 4 bin 500 seviyelerine ulaştı. Arsa yatırımcılarının bir diğer gözde yeri de Çanakkale oldu. Çanakkale’de 2023 yılında 30 bine yakın arsa satışı yapılırken, gayrimenkul yatırımına oranla yüzde 470’lik bir hacim farkı gözlendi. Yatırımcıların 2023 yılı içinde özellikle turistik açıdan büyük ilgi gören Urla, Çeşme, Seferihisar ve Menderes gibi lokasyonlarda da yüksek arsa satışları gerçekleşti.
“TOPRAK HİÇ KİMSEYE KAYBETTİRMEZ"
Gayrimenkul Uzmanı Gamze Özlü son tablo için, “Arsaya yönelme var çünkü konutlar büyük paralar olunca daha küçük ölçeklerde yatırım yapmak isteyen yatırımcılar arsaya yöneldi. Toprak hiç kimseye kaybettirmez" şeklinde yorumladı.
ÇANAKKALE’DE ARAZİ FİYATLARI ZİRVEYE ÇIKTI
Arazi Geliştirme Yatırım Danışmanlığı'ndan Avukat Mert Van ise pandemi sonrasında artan talebin, Çanakkale'nin merkez köylerinde bulunan arazi fiyatlarını zirveye taşıdığını dile getirirken, "Lapseki, Suluca, Kemiklialan bölgesinde 10 dönümlük bir arsa, arazi, tarla 20 milyon, 25 milyon TL, merkeze bağlı Batak Ovası bölgesinde ise 10 dönüm arsa, arazi, tarla ise 4, 5 milyon TL gibi fiyatlardan satılıyor" bilgisini paylaştı.
