Sinovac aşısının yan etkileri nelerdir? Sinovac’ın içeriği, koruyuculuğu

Koronavirüsle mücadele kapsamında üretilen aşıların acil durum prosedürleri ile birlikte ilk denemeleri tamamlandı. Birçok ülkede uygulanmaya başlayan koronavirüs aşıları arasında ülkemizde ilk uygulanmaya başlatılan aşı Sinovac aşısı oldu.

Çinli bilim insanları tarafından geliştirilen Sinovac-Coronavac aşısı çin aşısı olarak da biliniyor. Sinovac aşısı, özellikle de erken bir dönemde uygulanmaya başlaması nedeniyle güvenilirlik ve etkinlik açısından tartışmalara neden oldu.

Sinovac aşısının ülkemizde Biontech aşısı ile birlikte iki aşı alternatifi içerisinde halen uygulamaları devam ediyor. Sinovac, koronavirüsten korunmada ve hastalığa yakalanma durumunda enfeksiyonu hafif semptomlarla atlatma konusunda etkili olduğu tespit edildi.

Ancak alternatif olarak iki aşının sunulmasıyla birlikte vatandaşlar, hangi aşıyı tercih etmesi gerektiği konusunda ikilem yaşıyor. Dolayısıyla aşı olacak kişiler; aşının içeriği, yan etkileri, başarı oranı gibi konuları araştırıyor.

SİNOVAC AŞISININ İÇİNDE NE VAR?

Sinovac, viral vektör tabanlı bir aşı türü olarak biliniyor. Viral vektör tabanlı aşılarda zayıflatılarak etkisiz hale getirilmiş, hastalık yapma yeteneği bulunmayan virüsler vücuda enjekte edilir ve bu şekilde vücudun bunlara karşı antikor üretmesi amaçlanır. Bu teknikle geliştirilen diğer koronavirüs aşıları arasında Astrazeneca, Sputnik V ve Sinopharm aşıları da bulunuyor. Sinovac aşısı içeriği çeşitli bileşenlerden meydana gelir. Bunlar şu şekilde;

1. Antijen: Sinovac aşısında aktif bileşen olarak etkisiz hale getirilmiş koronavirüs bulunur. Bu virüsler hastalık yapma yeteneğini kaybetmiş olması nedeniyle vücut açısından enfeksiyon riski oluşturamaz. Ancak antijen olarak algılanması nedeniyle vücut tarafından antikor üretimi gerçekleştirilir. Bu sayede bağışıklık gelişmektedir.

2. Alüminyum hidroksit: Adjuvan (yardımcı) madde olarak aşıların içerisinde çok uzun yıllardır kullanılan alüminyum hidroksit, aşı içeriğindeki virüslere karşı vücudun verdiği yanıtı arttırır.

3. Sodyum klorür: Tuz olarak da adlandırabileceğimiz sodyum klorür, aşının yoğunluğunu vücut sıvılarına uygun şekilde ayarlayarak en iyi şekilde yayılmasını sağlamaktadır.

4. Sodyum hidroksit: Aşı içeriğinin uzun süre saklanabilmesi için gerekli pH dengesinin ayarlar.

5. Monosodyum ve disodyum hidrojen sülfat: Bunlar aşının antijenik özelliğini kaybetmemesi için kullanılan maddeler olarak geçer.

6. Su: Aşı içeriğindeki maddeler su içerisinde çözülerek vücuda verilir. 

SİNOVAC AŞISININ YAN ETKİLERİ

Sinovac aşısının yapılan faz 1 ve faz 2 çalışmalarında herhangi bir ciddi yan etkiye rastlanmadı. Bunun yanı sıra hafif ve orta şiddetli bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler herkeste görülmemekle birlikte bazı kişilerde gelişebilecek aşı sonrası Sinovac yan etkileri şu şekilde olabilir;

1. Ateş

2. Aşının yapıldığı kolda ağrı, kızarıklık, şişlik gibi sorunlar

3. Yorgunluk

4. Baş ve vücut ağrıları

5. Titreme

6. İshal

Bu yan etkiler hemen tüm aşı türlerinde görülebilecek, genellikle birkaç günden daha kısa süren ve hafif-orta şiddetli semptomlardır. Yine de herhangi bir ani reaksiyon gelişme olasılığına karşı aşı yapılan kişilerin 15-30 dakika gibi bir süre boyunca bulunduğu sağlık kuruluşundan ayrılmaması tavsiye edilir.

Alerjik reaksiyon ve anafilaksi riski gibi durumlar, aşılar için oldukça nadir olarak karşılaşılır. Aşının yapılmasının ardından gelişmesi normal olarak değerlendirilen bu yan etkiler, aslında aşının olması gerektiği gibi etki göstererek bağışıklık sistemini harekete geçirmiş olduğunu gösterir. Dolayısıyla bu durum olumlu olarak da değerlendirilebilir. Ancak yukarıdaki hafif veya orta şiddetteki semptomların haricinde beklenmeyen bir yan etkinin oluşması veya birkaç günden uzun süren semptomların söz konusu olması halinde derhal sağlık kuruluşlarına başvurulması gerekir.

AŞI OLDUKTAN SONRA KORONA OLUNUR MU?

Aşı sonrası merak edilen konulardan bir tanesi de koronavirüse yakalanma ihtimalinin olup olmamasıdır. Yapılan çalışmalar aşı olan kişilerde koronavirüse yakalanma olasılığının büyük ölçüde azaldığını, buna rağmen hastalığa yakalanan kişilerde ise enfeksiyonun hafif belirtilerle atlatıldığı ve yoğun bakım ihtiyacının oluşmadığını gösteriyor. Ancak yeniden enfeksiyona yakalanma ve hastalık etkenini bulaştırma riski devam ettiğinden maske, mesafe ve hijyen kurallarına aşı sonrasında da aynı şekilde dikkat edilmesi gerekir. Uzun vadeli yan etkiler konusunda halen bilimsel çalışmalar yürütülmeye devam etse de henüz elde edilen çalışmalar içerisinde herhangi bir ciddi yan etki oluşturulmamıştır. Şu anda dünya genelinde uygulanan aşılar içerisinde canlı aşı bulunmamaktadır. Dolayısıyla aşı içeriğindeki antijenlerin aşı olan kişilerde hastalığa yol açma olasılığı olamaz. Sinovac aşısı içeriğinde bulunan etkisiz hale getirilmiş virüslerin enfeksiyon oluşturma yeteneği yoktur. Bu nedenle aşının ardından hissedilebilecek yan etkiler hastalığa yakalanma şeklinde düşünülmemelidir.

SİNOVAC AŞISININ KORUMA ORANI KAÇ?

Sinovac firması tarafından üretilen Coronavac adlı aşı, Çin’de kullanımı onaylanmış olan ve Türkiye’nin de içerisinde yer aldığı 10’dan fazla ülkede acil kullanım için onaylanmış bir aşıdır. Aşının etkinliğine ilişkin Brezilya’da yapılan bir çalışmada semptomları olan veya olmayan kişiler arasında aşının başarı oranı %50,65 olarak tespit edildi. Bunun yanı sıra Türkiye’de yapılan araştırma sonucunda ise semptomları olan koronavirüs enfeksiyonundan korunmada Sinovac aşısının %91,25 oranında başarı gösterdiği görüldü. Aşı uygulaması ile birlikte antijen olarak vücuda verilen zayıflatılmış ve etkisiz hale getirilmiş koronavirüslerine karşı vücut bağışıklık sistemi tarafından T ve B lenfositleri üretilmektedir. Bu hücreler hastalık etkeni olan antijenleri yok eder ve bunlara karşı bağışıklık geliştirir. Koronavirüs etkenine karşı belirli bir miktarda koruma sağladığı bilinse de Coronavac da dahil olmak üzere hiçbir aşının ne kadar süre ile koruma sağladığı henüz bilinmiyor. Eldeki bulgulara göre bakıldığında bağışıklığın aylar içerisinde azalarak bir süre sonra yok olduğu düşünülse de bu konudaki araştırmalar halen devam ediyor.