Davutoğlu, 'Montrö ilkelerini biz harfiyen uygularız'

İtalya'da düzenlenen Libya’ya destek amaçlı Uluslararası Bakanlar Konferansı'na katılan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ikili temaslarının ardından Türk gazetecilerin sorularını yanıtladı. ABD gemilerinin Karadeniz’e doğru yola çıktığına dair haberlerin hatırlatılması üzerine Davutoğlu, “Boğazlardan geçecek, geçmesi muhtemel gemiler konusunda Montrö ilkeleri açıktır. Montrö ilkelerini biz harfiyen uygularız. Gürcistan savaşında bunu herkes gördü. Uluslararası hukuka her zaman saygılı olduk ve özellikle de boğazlar ve Türkiye’nin egemenliği söz konusu olduğunda bunlardan hem taviz vermeyiz hem de muhatap olduğumuz anlaşmaları uygular ve o anlaşmalar temelinde hareket ederiz” dedi.
Rusya’nın son dönemde Karadeniz’de Türkiye kıyılarına paralel şekilde geliştirdiği istihbarati uçuşlara ilişkin soru üzerine de Davutoğlu, “Uçuşlarla ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri, Hava Kuvvetlerimiz, herhangi bir tedbir alınması gerektiğinde bunu zaten yapıyor. Bu da herhangi bir ülkeye karşı değil” diye konuştu. Karadeniz'in uzun zamandır barış ve istikrar denizi olduğunu belirten Davutoğlu, şunları kaydetti: “Bu bağlamda bütün Karadeniz’e kıyı ülkelerin buna özen göstermeleri önemli ve gösterdiklerini de düşünüyorum. Normal askeri pratikleri içerisinde bazı uçuşlar olabilir. Bunlar karşılıklı hudutlara ve egemenlik alanlarına saygı esasında olmalı. Şu anda böyle bir kriz görmüyoruz. Karadeniz’de söz konusu olağanüstü bir durum yoktur. Olmaması için de çaba sarf ediyoruz. Ne Ukrayna ile Rusya arasında ne NATO ile Rusya arasında ve herhangi ülke grupları arasında çatışma olması Türkiye’nin hiç arzu etmediği bir gelişmedir”
İkili temasları çerçevesinde Yunanlı mevkidaşı Evangelos Venizelos ile de bir araya gelen Davutoğlu, Güney Kıbrıs’taki hükümet krizinin müzakereleri nasıl etkileyeceği yönündeki soru üzerine, “Çapraz ziyaretler, bildiğiniz gibi bizim ortak teklifimizdi, eylül ayında New York’ta. İkimiz de bunun gerçekleşmiş olmasından duyduğumuz memnuniyeti ifade ettik. Gelişmeler de şu anda olumlu. Güney Kıbrıs’ta bir hükümet krizi söz konusu, zaten zor kararlar almak gerektiğinde bazı siyasi krizleri de göze almak icab eder. Bu anlamda bir barış sürecinin Güney Kıbrıs’a, KKTC’ye kriz değil istikrar getireceğine inanıyoruz. Kriz olmadan da bunların aşılabileceğini düşünüyoruz. İkimizin görüşmesinde Güney Kıbrıs’taki siyasi konu gündeme gelmedi, daha çok müzakere ağırlıklı konuştuk” dedi. Davutoğlu, Ukrayna konusunda Türkiye’nin ilkeli bir tutum içerisinde olduğunu belirterek, “Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve siyasi birliği bizim için elzemdir” diye konuştu.
Ukrayna ve Kırım’da son yaşanan gelişmelere ilişkin Türkiye’nin tutumu sorulan Davutoğlu, “Biz en başından itibaren Ukrayna konusunda ilkeli bir tutum içerisinde olduk. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve siyasi birliği bizim için elzemdir. Bu çerçevede Sayın Başbakanımız'ın Sayın Putin ile yaptığı görüşmede de bunu vurguladık, bugün ben de Sayın Lavrov'a bir kez daha ifade ettim. Temaslarımız, benim Kiev'de yaptığım temaslar da bu temel prensip etrafındadır. Tabii aynı zamanda Kiev'de Ukrayna'nın bütün kesimlerini temsil eden bir siyası yapılanma ve hükümetin oluşması önemlidir” dedi. Komşu olarak Rusya'nın Ukrayna'daki halklarla olan yakın temasını, tarihi bağlarını bildiklerini dile getiren Davutoğlu, Türkiye'nin de tarihi bağları olduğunu ve hem Rusya hem de Ukrayna'ya komşu bir ülke olarak gelişmeleri yakından takip ettiklerini aktardı. Kırım’ın kendileri için Ukrayna’nın bir parçası olarak, Ukrayna’nın Karadeniz’deki bir barış yarımadası haline dönüşmesi gerektiğini ifade eden Davutoğlu, “Buradaki Rus, Ukraynalı, Tatar gruplar, topluluklar barış içinde yaşamalı ve güzel bir örnek teşkil etmeliler. Dolayısıyla bugün ve daha önce de görüştüğümüz bütün taraflara herhangi bir oldu bittiden kaçınılması, Kırım'da ve Ukrayna'da uluslararası hukuk temel esaslarına ve sınır bütünlüğüne saygı gösterilmesi hususunda telkinlerde bulunduk ve bunu da sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı. Ukrayna’ya bağlı Kırım’da 16 Mart’ta yapılacak referandum öncesi Kırım parlamentosundan bugün Rusya’ya bağlanma yönünde çıkan karara değinen Davutoğlu, şunları kaydetti:
“Bugün alınan karar, erken alınmış ve istikrara hizmet etmeyecek bir karar. Çok kısa bir sürede bir ülkenin kaderiyle ilgili bir karar, sadece Kırım'ı değil Ukrayna'yı da etkileyecektir. Böylesi kararlardan kaçınmak gerekir. Diplomasiye şans vermek lazım, bu sorunların diplomasi ile aşılabileceği kanaatindeyim. Burada iki temel ilke esastır, bugün burada Sayın Lavrov'a da Sayın Kerry'ye de vurguladım. O da Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve Kiev'de herkesi içine alan, kapsayıcı, kimseyi, Doğu ve Güney Ukrayna'yı da dışlamayan bir hükümet yapılanmasının sağlanması ve bu hükümetin ülkeyi en kısa sürede seçime götürmesi. Bu prensip etrafında çözüm bulunabilir. Ümit ederiz ki, Ukrayna farklı çıkarların çatıştığı bir alan değil, ortak vizyonların buluştuğu bir alan olur. Kırım da bu anlamda, bu ortak vizyondan istifade eder.” Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Libya'ya destek amaçlı Uluslararası Bakanlar Konferansı'nın üçüncüsünün Türkiye'de yapılması için çağrıda bulunduklarını belirterek "Muhtemelen üçüncü toplantı da Türkiye'de gerçekleşecek" dedi. İlki geçen yıl Paris'te yapılan İtalya'nın ikincisine ev sahipliği yaptığı Libya’ya destek amaçlı Uluslararası Bakanlar Konferansı'na katılan Davutoğlu, burada gerçekleştirdiği ikili temasların ardından Türk gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Libya krizinin ilk anından itibaren Türkiye’nin Libya halkıyla tarihi bağlardan ötürü yoğun bir ilişki içinde olduğunu ifade eden Davutoğlu, "Bu sene devrimin 3. yıl dönümü. Libya’ya bu anlamda destek veren, özelikle Libya'nın güvenlik yapılanmasına destek veren ülkeler olarak bugün bir kez daha bir araya geldik ve burada Libya'nın geleceği, güvenliği, istikrarı bağlamında bütün ülkeler yaptıkları ve yapmakta olduklarını dile getirdiler. Biz de zaten Libya ordusu ve polisine kapsamlı eğitim programlarıyla destek veriyoruz" diye konuştu. Tarihi bağların ötesinde Libya'nın bugün de çok kritik bir coğrafyada Türkiye'nin Akdeniz'de dolaylı bir komşusu olduğunu ve istikrarıyla da Kuzey Afrika ve Orta Afrika’yı etkileyebilecek son derece önemli ve büyük bir ülke olduğuna dikkati çeken Ahmet Davutoğlu, şunları söyledi:
"Tarihi bağlarımız var, devrim sonrası bayrağa baktığınızda da ay yıldızla bezenmiş olarak o tarihi bağları hatırlatan güçlü sembollerle birbirimize bağlanmışız. O yüzden Libya ile ilgili her konu bizi de ilgilendirir. Üçüncü toplantının Türkiye'de yapılması için çağrıda bulunduk. Muhtemelen üçüncü toplantı da Türkiye'de gerçekleşecek." 

İkili temaslar

Konferans dolayısıyla çok sayıda ikili görüşme gerçekleştirme fırsatı da bulan Bakan Davutoğlu, temasları hakkında bilgi verdi.

ABD, Rusya, Yunanistan, İtalya, Katar, Mali, Çad dışişleri bakanları ve Libya Başbakanı Ali Zeydan ile görüşen Davutoğlu, "Dolayısıyla çok geniş kapsamlı istişarelere bir vesile teşkil etti bu toplantı. Her biri ile ayrı konuyu ele aldık. Sayın Kerry ile Irak, Ukrayna ve Suriye'deki  son gelişmeleri ve bu anlamda ortak yapacağımız faaliyetleri ele aldık. Sayın Lavrov ile temelde Ukrayna konusunu kapsamlı bir şekilde ele aldık. Kırım'daki gelişmeleri ele aldık. Çad ile özellikle Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki son gelişmeleri konuştuk” ifadesini kullandı.

İtalya'da kısa bir süre önce dışişle bakanlığı görevine gelen Federica Mogherini ile de ilk ez görüşen Davutoğlu, "En kısa zamanda yeniden bir araya gelme kararı aldık. Özellikle İtalya'nın AB’deki dönem başkanlığı esnasında Türkiye'nin müzakerelerde fasılların açılması konusunda Türkiye’yle işbirliği konusunda güçlü sözlerle destek verdiler" dedi.

Katar ve BAE Dışişleri bakanlarıyla Körfez'deki ve özellikle Suriye bağlamında Ortadoğu'daki gelişmeleri ele aldıklarını, Mali ile de oradaki istikrardan duydukları memnuniyeti ifade ettiklerini aktaran Davutoğlu, "THY'nin Mali seferlerinin önümüzdeki aylarda başlaması konusunda bir mutabakat sağladık. THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Topçu ile de onun yanında görüştük. İnşallah mayıs ayında Mali’ye uçuşlar için tarih aldık. Gördüğünüz gibi Afrika’dan Asya’dan Avrupa’dan dostlarımızla bir araya geldik" bilgisini verdi.

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, İtalya Dışişleri Bakanlığındaki Libya’ya destek amaçlı Uluslararası Bakanlar Konferansı ve bu kapsamda ikili temaslarını tamamladıktan sonra Yunus Emre Türk Kültür Merkezinin Roma şubesini ziyaret ederek burada açılan ressam İsmail Acar'ın "Sultanlar Roma'da" isimli sergisini gezdi.