Konut krizinde sular durulmuyor! Kiracı da haklı ev sahibi de: Ne olacak bu işin sonu?
İnşaatlarda maliyetlerin artmasıyla birlikte konut yatırımcıları planlarını değiştirirken kriz en çok kiracılarla ev sahipleri arasında soruna neden oldu. Ev sahiplerinin enflasyona göre zam yapma isteğine karşı bu talebin kiracının gelirini aşması, krizin büyümesine neden olurken mahkemeler, ev sahipleri ve kiracılarla dolup dolup taşıyor.
Ülkedeki konut krizi her geçen gün biraz daha alevleniyor. Ev sahiplerinin ‘ya fiyat artar ya da çıkarsın’ dayatmasına karşın kiracılar çaresiz kalırken hukukçular ise hem kiracıların hem de ev sahiplerinin haklı olduğunu belirterek "Kiracılar gelirini aşan taleplerle karşılaşıyor, ev sahipleri de enflasyon şartlarında zam yapmak istiyor. İki taraf da haklı. Mahkemeler çok yoğun" diyor.
TÜİK ORANINDA MI YÜKSEK ENFLASYONDAN MI?
Kiracılar TÜİK oranında zam isterken, ev sahipleri ise zam rakamını yüksek tutuyor. Avukat Sefa Karcıoğlu “Kiralarda güncelleme 5 yılda bir yapılır. Bunun dışında TÜİK oranında zam yapılmalı. Ancak ev sahipleri TL’nin değer kaybı ve yüksek enflasyondan dolayı rakamı yüksek tutmak istiyor” dedi.
Mahkemelerde görülen kiracı ve ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlık davaları çığ gibi büyüyor. Sulh ve icra hukuk mahkemelerinde görülen kira tespit ve kira tahliye davalarının toplam dava sayısına oranı bir yılda yüzde 10'dan yüzde 20'lere yükseldi, kira tespit ve tahliye davaları genel davalar arasında ilk sıralara çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, nisan ayı itibarıyla on iki aylık ortalamalara göre tüketici fiyatlarında yüzde 34,46 artış gerçekleşti. Ancak ev sahipleri bu rakamı dikkate almayarak daha fazla zam yapma talebinde bulunuyorlar. Kiracılar ise yüksek zamları kabul etmeyince konu mahkemeye taşınıyor.
KİRACILARA POZİTİF AYRIMCILIK EV SAHİPLERİNİ ZORA SOKUYOR
Ev sahipleri yüksek zam taleplerini ‘hayatın olağan akışı dışında gerçekleşen enflasyon’ gerekçesi ile talep ederken, kiracılar ise kanuni olarak TÜİK rakamlarını çerçevesinde zam yapılmasının doğru olduğunu savunuyor. Ancak Borçlar Kanunu gereği ev sahibi kiracının sözleşmesinde 5 yıl boyunca güncelleme yapamıyor. Yalnızca enflasyon farkı oranında zam yapabiliyor. Hâl öyle olunca ev sahipleri kiracının çıkması için mahkemeye başvuruyor. Borçlar Kanunu’nun da kiracılara pozitif ayrımcılık sağlanması, bazı durumlarda ev sahiplerinin zor duruma düşmesine de sebep oluyor.
“GÜNDE 20 İHTAR ÇEKİYORUZ”
Mesela evde, ev sahibinin haberi olmadan yapılan bir tadilat sebebiyle ev sahibinin kiracıyı çıkarmak istemesi ile açılan dava; ya da kira zammını kabul etmeyen kiracı için açılan bir dava uzun yıllar sürüyor. Bu süre zarfında kiracı ödemesini yapmayabiliyor. Durum böyle olunca ev sahipleri ekonomik olarak sıkıntı yaşayabiliyor. Avukat Sefa Karcıoğlu, günde 20 ihtar çektiklerini belirterek “Beş yıl güncelleme kuralı nedeniyle ev sahipleri mağdur oluyor. Ancak enflasyon oranında zam talep edebiliyor. Tabii ki güncel enflasyon bundan farklı. Çünkü TL değer kaybediyor. Açılan davalar ise iki üç yıl sürüyor. Mahkemeler bu davalar ile dolu. Dolayısıyla süreç uzuyor” açıklamasında bulundu.
KONUT FIRSATÇILARINA CEZA
Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu bünyesindeki özel ekip konutta faiz indirimi sonrasında durumu fırsata çevirmek isteyen inşaat şirketleri ve emlakçıları tespit etti. Bir günde yüzde 30'a yakın zam yapan fırsatçılara ceza verilecek.
KİRACI HAKLARI
Kanun çerçevesinde belirlenen durumlarda ev sahibi kiracıyı evden çıkarabilir. Kiraya verilen ev, ev sahibinin kendisi, eşi ya da bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gerekliyse kiracı evden çıkarılabilir. Kiracıya bildirmek şartıyla ev kiradayken başkasına satılabilir. Ev satıldıktan sonra kiracı 6 ay içerisinde evden çıkarılabilir. Kiracı özensiz davranır ve komşular ile problem yaşarsa ev sahibi kiracıyı evden çıkarabilir. Ev sahibinin kiracıyı evden çıkarması için tadilat, ev sahibinin ev ihtiyacı olması ve mülk sahibinin değişmesi gerekir.
EV SAHİBİ HAKLARI
Ev sahipleri kanuni olarak belirlenen oranda kira artışı yapabilir. Zammı kabul etmeyen kiracıyı, kontratın bitmesi ile evden çıkarabilir. Ancak kiracı kontratın devam etmesini talep eder ve TÜİK’in belirlediği oranda zammı hesaplayarak ev sahibinin banka hesabına yatırırsa, ev sahibi kiracıyı evden çıkaramaz. Kiracının kirayı ödememesi durumunda ev sahibi, 30 gün içinde borcun ödenmesi için ihtarname gönderebilir. Borç iki ay üst üste ödenmezse kiracı evden çıkarılabilir.
