Kiracılara dayatma! Ev sahipleri yüzde 25 sınırını sözleşmeyle deliyor

Konut kiralarına geçtiğmiz yıl getirilen yüzde 25’lik zam sınırı, önümüzdeki temmuz ayına kadar uzatılmıştı. Ancak temmuz sonrası bu kararın devam edip etmeyeceği netlik kazanmayınca, ev sahipleri yeni kontratlarda dayatmlalara gitmeye başladı.

"BİR YILLIK PEŞİN" TALEBİ

Bazı ev sahipleri yüzde 25'lik sınırın uzatılması ihtimaline karşı önlem olarak sözleşmelere, “Kanunların belirlediği muhtemel yüzde 25’lik zam sınırı yeni zam döneminde bağlayıcı olmayıp, kiraların enflasyon oranında artırılması” gibi maddeler koyduruyor. Sözleşmelerde ayrıca “bir yıllık peşin ödeme” ve “ev sahibinin gerekçe göstermeden evden tahliye talebi yerine getirilecektir” gibi talepler de yer alıyor. Emlakçılar bu sözleşmelerin yasalara aykırı olduğunu belirtirken, avukatlar ise karşılıklı alınan ve onaylanan sözleşmelerin geçerli olduğunu vurguluyor.  

KONUT SATIŞLARINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ

Emlak işiyle uğraşan Murat Gözüpek konut satışlarının son iki yıldır düşüşte olduğunu dile getirerek "2023 yılının tamamında 1 milyon 225 bin adet konut satıldı, bu da geçen yıla göre yüzde 17,5 düşüş anlamına geliyor. Ayrıca ipotekli konut satışlarında da geçen yıla göre yüzde 36 azalma var. Bu bize konut sektöründe finansman sorunu olduğunu net bir şekilde gösteriyor" dedi.

EV ALMAK İSTEYEN ÇOK, KREDİ YOK!

Alımla ilgili ciddi bir birikmenin söz konusu olduğun ancak tüketicilerin krediye ulaşamadığı için kiralık evlere yönelmek zorunda kaldığın belirten Gözüpek,  bunun da kiralık evlerin değerini artırdığına işaret ederek şunları söyledi: "Özellikle büyükşehirlerde kiralık evler altın değerinde, bunu bilen ev sahipleri durumu lehine çevirmek istiyor. Yeni kiracılarıla çeşitli sözlemeler yapılmak isteniyor. Mesela, sözleşmelere ‘Yüzde 25’lik zam sınırı ev sahibi ve kiracıyı bağlamaz’ gibi maddeler konuluyor.”

"EV SAHİPLERİ DE HAKLI"

Diğer yandan ev sahiplerinin de kendilerine göre haklı tarafları olduğunu ifade eden Gözüpek "Şayet yüzde 25’lik zam sınırı bir yıl daha uzatılırsa ev sahipleri enflasyon karşısında eziliyor. Bazı müşterilerimiz kiraya verdiği evi ile kiraya çıkmış durumda, ya da aldığı kira ile ev kredisi ödüyor. Bu nedenle bu tür sözleşmeler yapmak zorunda kalıyorlar. Çünkü yüzde 25’lik zam sınırına uyulmadığında mahkeme süreci çok uzuyor. Ara bulucular işi biraz hafifletse de mahkemeler ev sahibi ve kiracı davaları ile dolu. Açılan bir dava iki yıla kadar uzuyor” dedi.

İKİ TARAF ONAYLARSA SÖZLEŞME GEÇERLİ

Avukat Harun Çelik ise normal şartlarda kontrat dışında bu tür sözleşmelerin yasak olduğunu belirtirken, “Ancak iki tarafın da rızası olması durumunda sözleşme geçerli sayılıyor. Ev sahibinin, evini vermeden önce peşin olarak bu sözleşmeyi dayatması ve kiracının evi tutmadan önce buna imza atması, karşılıklı onay ile gerçekleşiyor. Şayet yıl içinde bu sözleşmeye uyulmaması durumunda ev sahibi yasalar önünde haklı duruma geçiyor ve sözleşme maddeleri aynen uygulanıyor” bilgisini verdi.

İSTANBUL CEP YAKIYOR

Diğer yandan Türkiye’de ortalama konut kira fiyatı 14 bin 472 TL oldu. Endeksa’nın raporuna göre Türkiye’de kiralık birim değeri en yüksek il İstanbul. Aralık ayında, İstanbul’da ortalama konut kira fiyatı 17 bin 594 TL ve birim metrekare kira fiyatı 176 TL olarak gerçekleşti. Yapılan araştırmalar megakentte kiralık konut fiyatlarının son bir yılda yüzde 78 arttığını gösteriyor. 
Kentin merkezî ilçelerinden Beşiktaş’ta metrekare başına kira fiyatı 331 TL ile yüzde 6, 267 TL olan Beyoğlu ve 382 TL olan Sarıyer’de ise yüzde 5 yükseldi.

FİYATI DÜŞEN İLÇELER DE VAR

Bunun yanında İstanbul’un bazı ilçelerinde değer kaybı da söz konusu. Aralıkta Şile’de birim metrekare kira fiyatları yüzde 3 düştü ve 165 TL seviyesine indi. Benzer şekilde, Başakşehir’de ve Küçükçekmece’de de yüzde 2’lik azalış yaşandı ve birim metrekare kira fiyatı 181 TL ve 168 TL olarak kaydedildi.